12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü
Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün çocuk işçiliğine yönelik farkındalığı yükseltmek amacıyla 2002’de ilan ettiği bir gündür. Her yıl 12 Haziran günü, çocuk işçiliğine karşı duruşu özendirmek için Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü olarak kutlanmaktadır.
ILO verilerine göre, yüz milyonlarca çocuk eğitim ve sağlık gibi hizmetlere ulaşmaktan mahrum bırakılmanın yanında kendilerini türlü temel özgürlükler ve dinlenmeden alıkoyan işlerde çalıştırılmaktadır. Çocuk işçiliğinin en kötü biçimi zorla, tehlikeli ortamda, uyuşturucu ticareti ve fuhuş gibi illegal işlerde çalıştırılmaktır ki çocukların yarısı bu durumdadır.
Çocuk işçiliği; çocukları çocukluklarını yaşamaktan alıkoyan, potansiyellerini ve saygınlıklarını eksilten, fiziksel ve zihinsel gelişimlerine zarar veren işlerde çalıştırılmaları olarak tanımlanabilir. Daha geniş bir ifade ile çocuklar için zihinsel, fiziksel, toplumsal ya da ahlaki açılardan tehlikeli ve zararlı işler, okula düzenli devam etmelerini engelleyerek eğitimlerini aksatmalarına veya okullarından erken ayrılmalarına yol açacak işler ve çocukların okula devam ederken uzun süren ve ağır işlerde çalıştırılmaları “çocuk işçiliği” kavramı altında değerlendirilir.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesi (BMÇHS) uyarınca çocuğa uygulanabilecek olan kanuna göre daha erken yaşta reşit olma durumu hariç, 18 yaşına kadar her insan çocuk sayılır. Temel ILO sözleşmelerinden 182 Sayılı En Kötü Biçimlerdeki Çocuk İşçiliğinin Yasaklanması ve Ortadan Kaldırılmasına İlişkin Acil Eylem Sözleşmesi ve 138 Sayılı İstihdama Kabulde Asgari Yaş Sözleşmesi de BMÇHS ile uyumlu olarak çalışma yaşına ilişkin standartları ayrıntılı olarak belirlemiştir. “Asgari Yaş Sözleşmesi”, asgari istihdam veya çalışma yaşı ile zorunlu eğitimi tamamlama yaşı arasında açık bir bağlantı kurmakta; ayrıca tehlikeli işler için de 18 yaşı asgari yaş olarak tanımlamaktadır.Çocuk işçiliğinin temel sebepleri yoksulluk, ücretsiz ve kaliteli eğitime erişememe, göç, yetişkin aile bireylerinin işsizliği, geleneksel bakış açısı ve sosyal dışlanma, denetim eksikliği, kayıt dışılık ve ucuz iş gücü talebi olarak sıralanabilir.
Çocuk işçiliği suçtur, yasaklanmalı
12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü. İSİG raporuna göre Türkiye’de yaklaşık 2 milyon çocuk çalışıyor. Son 5 yılda en az 339 çocuk çalışırken yaşamını yitirdi. DİSK’ten ise “Yoksullaşma çocuk işçiliğinin artışında en önemli etken” açıklaması yapıldı.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği (İSİG) Meclisi’nin raporlarına göre Türkiye’de yaklaşık 2 milyon çocuk çalışıyor ve yoksullaşma nedeniyle bu sayı her geçen yıl artıyor. 2022’de 18 yaş altı 64 çocuk/ genç işçi hayatını kaybetti.
İSİG: 2023 yılının ilk beş ayında 730, 2002 -2023 yılları arasında da kayda geçmiş en az 31 bin 276 işçi iş cinayetlerinde hayatını kaybetti. 2023 yılının ilk beş ayında Ocak’ta 120, Şubat’ta 213, Mart’ta 130, Nisan’da 122 ve Mayıs’ta 145 olmak üzere en az 730 işçi ve 14 yaş ve altı 4 çocuk işçi, 15-17 yaş arası 7 çocuk/genç işçi olmak üzere 11 çocuk işçi hayatını kaybetti.
Kaynaklar:
12 Haziran 2023 Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü- Videosu
ILO’nun Türkiye’de Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Programı (2021-2025)
