74. Dünya Sağlık Asamblesi sona erdi, önemli kararlar alındı…

Cenevre’de 24 Mayıs tarihinde çalışmalara başlayan 74. Dünya Sağlık Asamblesi sona erdi. Halk sağlığının farklı alanlarında 30’dan fazla karar kabul edildi: Diyabet, engellilik, çocuklara yönelik şiddetin sona erdirilmesi, göz bakımı, HIV, hepatit ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar, yerli ilaç üretimi, sıtma, ihmal edilen tropikal hastalıklar, bulaşıcı olmayan hastalıklar, hemşirelik ve ebelik, ağız ve diş sağlığı, sağlığın sosyal belirleyicileri ve sağlık ve sağlık iş gücü için stratejik yönler karara bağlandı.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus kapanış konuşmasında delegelere bu Asamble’nin temasının “Covid-19 salgınını sona erdirmek, bir sonrakini önlemek: birlikte daha sağlıklı, daha güvenli ve daha adil bir dünya inşa etmek” olduğunu hatırlattı.

Dr. Tedros, “Vakaların ve ölümlerin küresel olarak azalmaya devam etmesinden çok memnunuz, ancak herhangi bir ülke için tehlikenin geçtiğini düşünmek muazzam bir hata olur,” dedi ve Eylül ayı sonuna kadar tüm ülkelerin nüfusunun en az %10’unun ve yılsonuna kadar da en az % 30’unun aşılaması gerektiğini söyledi.

“Bir gün – umarım yakında – pandemi geride kalacak ama yine de küçük bir salgının küresel bir salgın haline gelmesine izin veren aynı güvenlik açıklarıyla karşı karşıya kalacağız.”

“Bu nedenle, hem DSÖ’yü hem de küresel sağlık güvenliğini güçlendirmek için en çok işe yarayacağına inandığım tek tavsiye, pandemi hazırlığı ve müdahaleye ilişkin bir anlaşma önerisidir.”

Dr. Tedros, DSÖ Genel Kuruluna Covid-19 pandemisi, etkileri ve çözüm önerileri konusunda rapor edilen tüm uzman incelemeleri tarafından güçlendirildiği için güçlü bir DSÖ’nün uygun şekilde finanse edilmesi gerektiği mesajını da yineledi. Dr. Tedros, Üye Devletleri bu önemli anı yakalamaya ve sürdürülebilir bir finansal model için bir rota çizmeye çağırdı.

74. Dünya Asamblesi son gün toplantısında aşağıdaki konulara odaklandı:

Sağlıkla ilgili acil durumlara Covid-19 ve diğer büyük hastalık salgınlarına karşı DSÖ hazırlığının ve müdahalesinin güçlendirilmesi ve ayrıca devam eden insani durumlar, sağlıkla ilgili acil durumlara hazırlık ve müdahale için daha güçlü bir kolektif ve koordineli yaklaşıma duyulan ihtiyacı vurgulamaktadır.

Üye Devletler bugün, Dünya Sağlık Asamblesi’nin özel bir oturumunda, bir DSÖ küresel anlaşması geliştirmeyi düşünmek üzere Kasım 2021 ayında tekrar bir araya gelmeyi kabul ettiler.

“Küresel sağlık güvenliğini güçlendirmek için gereken siyasi, finansal ve teknik mekanizmaları birbirine bağlamak için kapsayıcı bir çerçeve oluşturan bütçe döngüleri, seçim döngüleri ve medya döngülerini aşan nesilsel bir bağlılığa ihtiyacımız var” dedi. Böyle bir anlaşma “daha iyi paylaşım, güven ve hesap verebilirliği teşvik edecek ve küresel sağlık güvenliği için başka mekanizmalar inşa etmek için sağlam bir temel sağlayacaktır.”

Üye Devletler ayrıca, DSÖ’nün acil durumlarda ve sonrasında sağlıkta yönlendirici ve koordine edici otorite olarak rolünü yeniden teyit eden ve hükümetlere dirençli sağlık sistemleri ve evrensel sağlık kapsamına ulaşma konusunda yardım eden bir Karar üzerinde anlaştılar.

Karar, DSÖ’ye, Genel Kurul’da alınan çeşitli raporlardan gelen önerileri gözden geçirmek üzere tüm Üye Devletlere açık olan, DSÖ’nün hazırlıklı olma ve sağlıkla ilgili acil durumlara yanıt verme konusunda Üye Devletlerin bir Çalışma Grubunu bir araya getirerek, mevcut ve gelecekteki çalışmaları güçlendirmesi için DSÖ’ye tavsiyelerde bulunur. Çalışma Grubu, gelecek yılki Dünya Sağlık Asamblesine rapor vermekle görevlidir.

Karar, Üye Devletleri DSÖ’ye sürdürülebilir finansman sağlamaya, bir yandan da Tek Sağlık Yaklaşımını benimserken işgücünü, araştırma faaliyetlerini, gözetim sistemlerini güçlendirme dâhil olmak üzere pandemiye müdahalelerini ve hazırlık kapasitelerini güçlendirmeye devam etmeye çağırıyor; küresel bir işbirliği ruhu içinde çalışmaya devam ederken, güvenilir bilgi paylaşımı, bilişim salgınları ve damgalama ile mücadele etmek ve müdahale çabalarının diğer sağlık sorunlarını şiddetlendirmemesini sağlamaktır.

Genel Direktör, Üye Devletlere bu “tarihi kararı” onayladıkları ve güçlendirilmiş bir DSÖ’ye verdikleri destek için teşekkür etti. “IPPPR, UST İnceleme Komitesi ve IOAC’ın raporları, dünyanın küresel sağlık mimarisinin merkezinde daha güçlü bir DSÖ’ye ihtiyacı olduğu görüşünde hemfikirdir… Raporların tümünün söylediği ve birçok Üye Devletin vurguladığı gibi, bir paradigma değişikliği Sekretarya için finansmanın miktarı ve kalitesi kilit bir konudur.”

Acil Durumlarında Halk sağlığı

Ülkeler giderek bu alanın önemini daha fazla kabul ediyorlar. Örneğin, pandemi sırasında, insani acil durumlarda işleyen çok sektörlü bir ruh sağlığı ve psikososyal destek koordinasyon platformuna sahip ülke sayısı iki katına çıkarken, 2021 başlarında DSÖ anketine yanıt veren Üye Devletlerin % 90’ı, Covid-19 müdahale planlarında ruh sağlığı ve psikososyal desteğin dahil edildiğini bildirdi.

2020’de, ortaklarla işbirliği içinde DSÖ tarafından birçok dilde çok çeşitli kaynaklar geliştirilmiştir: Halk için genel bir stres yönetimi kılavuzu; Covid-19 müdahale ekipleri için temel psikososyal beceriler rehberi ve yaşlı yetişkinlerin zihinsel sağlıklarını korumalarına yardımcı olacak bir araç seti. Ek olarak, DSÖ, halk sağlığı ve insani acil durumlarda akıl sağlığı ve psikososyal destek uzmanlarının hızlı bir şekilde görevlendirilmesine yönelik ilk programın detaylandırılması için işbirliği yapmıştır.

Dünya Sağlık Asamblesi delegeleri, planın güncellenmiş uygulama seçenekleri ve göstergeleri de dâhil olmak üzere 2013-2030 Kapsamlı Ruh Sağlığı Eylem Planını onayladı. Plan, ilk kez acil durumlarda ruh sağlığı ve psikososyal destek sağlamaya hazırlıklı olma konusunda bir gösterge içermektedir.

DSÖ’nün sağlıkla ilgili acil durumlara hazırlıklılığını ve bunlara müdahaleyi Güçlendirme Kararı burada bulunabilir:

https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA74/A74_ACONF2-en.pdf

Dünya Sağlık Asamblesi’nin bir DSÖ Anlaşması veya diğer uluslararası bir uluslararası sözleşmeyi geliştirmeyi düşünen Özel bir oturumuna ilişkin karara aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.

https://apps.who.int/gb/ebwha/pdf_files/WHA74/A74_ACONF7-en.pdf

74. Dünya Sağlık Asamblesi’nin ardından, DSÖ Yönetim (İcra) Kurulu toplantısının 2 Haziran 2021’de gerçekleşeceğini lütfen unutmayın. İcra Kurulu’nun Geçici Gündemi ile İcra Kurulu üyelerinin listesine aşağıdaki bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

https://apps.who.int/gb/e/e_eb149.htm

https://apps.who.int/gb/gov/en/composition-of-the-board_en.html