António Guterres’den, Hiroşima ve Nagazaki nükleer felaketi üzerine mesaj…
ABD’nin Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası atmasının üzerinden 78 yıl geçti
İkinci Dünya Savaşı Avrupa’da Almanya’nın teslim olmasıyla Mayıs 1945’te sona erdi.
Japonya ve ABD arasındaki gerilim, Japonya’nın 7 Aralık 1941’de ABD’nin Hawaii’deki Pearl Harbor Üssü’ne saldırmasıyla iyice arttı. Bu saldırıda 2 bin 403 ABD askeri ölürken, 1178 asker de yaralandı. Saldırının ardından ABD ve Japonya birbirine savaş açtı. ABD ve Japonya arasındaki savaş yaklaşık 4 yıl sürdü ve ABD, Japonya’yı işgal girişimlerine başladı.
Pasifik Bölgesi savaşlarında, ABD’nin “B-29” tipi uçağı, 6 Ağustos 1945 sabahında “küçük çocuk” (little boy) adlı bombayı Hiroşima‘ya bıraktı. 255 bin kişinin yaşadığı Hiroşima’nın yüzde 70’ini yok eden uranyum katkılı bomba, merkezinde 3 bin santigrat derece ısı oluşturdu.
Bomba 1,5 kilometre çapındaki alanda her yeri dümdüz etti ve ilk aşamada 80 bin, 1945’in sonuna doğru ise yaklaşık 200 bin insanın ölümüne neden oldu. Bunun yanı sıra saldırıyı izleyen yıllarda radyasyona bağlı hastalıklardan çok sayıda ölenler oldu.
ABD’nin, Hiroşima’dan 3 gün sonra 9 Ağustos 1945’te, Nagazaki‘ye de “şişman adam” (fat man) adlı bombayı atması sonucu 195 bin nüfuslu Nagazaki’nin yarısı yok oldu. Kentte ilk olarak 39 bin olan ölü sayısı, yıl sonuna kadar 75 bine yükseldi.
Bu savaş, atom bombalarının ardından 15 Ağustos 1945’te Japonya teslim olana kadar sürdü. Japon yetkililerin açıklamalarına göre, atılan atom bombaları nedeniyle yaklaşık 500 bin kişi öldü, ölenlerin büyük çoğunluğunu siviller oluşturuyordu.
Guterres, Nagazaki anıtına gönderdiği mesajda nükleer felaket riskine karşı uyardı
BM Genel Sekreteri António Guterres, 9 Ağustos 2023 Çarşamba günü Japonya’nın Nagazaki kentine atom bombası atılmasının 78. yıldönümü münasebetiyle yayınladığı mesajda ülkeleri nükleer silahları ortadan kaldırma konusunda yeniden taahhütte bulunmaya çağırdı.
“Anıları asla solmayacak olan öldürülenlerin yasını tutuyoruz. Bu şehre ve Hiroşima’ya yapılan korkunç yıkımı hatırlıyoruz. Nagazaki halkının amansız mücadele gücünü ve yeniden inşa etme direncini kutluyoruz” dedi.
Yeni silahlanma yarışı
Yine de 1945’in korkunç derslerine rağmen, nükleer silahlar baskı aracı olarak kullanılmaya başlandıkça, insanlık şimdi yeni bir silahlanma yarışıyla karşı karşıya.
Silah sistemlerinin iyileştirildiğini ve ulusal güvenlik stratejilerinin merkezine yerleştirildiğini, bu ölüm cihazlarının ülkeler ve bölgeler arasındaki bölünme ve güvensizlik döneminde daha hızlı, daha doğru ve daha gizli hale getirildiğini söyledi.
“Nükleer felaket riski şu anda Soğuk Savaş’tan bu yana en yüksek seviyede” uyarısında bulundu.
“Bu tehditler karşısında, küresel toplum tek bir ağızdan konuşmalı. Nükleer silahların herhangi bir şekilde kullanılması kabul edilemez. Nükleer silahlı Devletler daha da tehlikeli silahlar yaratmak için yarışırken bizlerde bunlara karşı gerekli çalışmaları yapmak zorundayız.”
Silahsızlanma çabalarının güçlendirilmesi
BM Genel Sekreteri Guterres, “Silahsızlanmaya karşı Yeni Barış Gündemi” konusunda yer alan önemli stratejiyi vurguladı. Üye Devletleri acilen nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya peşinde koşmaya ve bunların kullanımına ve yayılmasına karşı küresel normları güçlendirmeye çağırıyor.
“Nükleer silahlara sahip devletler, tamamen ortadan kaldırılana kadar, onları asla kullanmayacaklarını taahhüt etmelidir. Nükleer riski ortadan kaldırmanın tek yolu nükleer silahları ortadan kaldırmaktır” dedi.
Genel Sekreter, BM’nin, Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması (NPT) ve Nükleer Silahların Yasaklanması Anlaşması da dahil olmak üzere, silahsızlanma ve nükleer silahların yayılmasının önlenmesine yönelik küresel çabaları güçlendirmek için dünya liderleriyle çalışmaya devam edeceğini de sözlerine ekledi.
Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Anlaşması görüşmeleri Ağustos ayı içerisinde Viyana’da BM’de yapılıyor ve 11 Ağustos 2023 Cuma günü sona erecek. Anlaşma 1970 yılında yürürlüğe girdi ve nükleer silahların yayılmasını önlemeyi ve nükleer silahsızlanma hedefini ilerletmeyi amaçlıyor.
Hayatta kalanların tanıklıklarına saygı
Genel Sekreter Guterres, hibakusha olarak bilinen atom bombalarından sağ kurtulanlara da saygı ve sevgilerini dile getirdi. Onların güçlü ve üzücü tanıklıklarının sonsuza kadar nükleer silahlardan arındırılmış bir dünyaya ulaşma ihtiyacının bir hatırlatıcısı olarak hizmet edeceğini söyledi.
Hibakuşaların seslerinin ve tanıklıklarının duyulmaya devam etmesi için elimden gelen her şeyi yapacağıma söz verdim” dedi.
Dünyanın geleceğinin liderleri ve karar vericileri olan gençlere “meşalelerini ileriye taşımaları” çağrısında bulunan Guterres, “Burada yaşananları asla unutamayız. Nükleer imhanın gölgesinin insanlar üzerindeki baskı ve korkuları kesin olarak kaldırmalıyız” dedi.
Kaynak:
BM Haberleri, AA
