Barış Manço ölümünün 24. Yıldönümünde anılıyor…

Barış Manço ölümünün 24. Yıldönümünde anılıyor…

Dağlar Dağlar’ın Hikayesi

1963 yılında Salyangoz yüklü bir kamyonun tercüman-şoför yardımcısı olarak İstanbul’dan Lion’a oradan da otostopla Paris’e giden genç, daha sonra Belçika da yaşamakta olan abisi Savaş’ın yanında kalmak için Liege şehrine gitti.

Belçika Kraliyet Akademisi’nde resim, grafik ve iç mimarlık eğitimi görürken bir yandan da; Türk işçilerine tercümanlık, garsonluk, otomobil bakım işlerinde çalışır, Türkiye’den getirttikleri filmleri orada yaşamakta olan Türk işçilerine göstererek geçimini sağlar. ADI BARIŞ MANÇO’dur

Öykünün bundan sonraki kısmını da bu konuyu daha önce kaleme almış iki ustadan, Hulusi Tunca ve Arda Uskan’dan dinleyelim:

Barış Manço, üniversite eğitimi gördüğü Belçika’nın Liege kentinde kendine bir ev tutmuştu.

Genç bir kızları olan çok tatlı yaşlı bir karı-kocaydı ev sahipleri.
“Belçika’daki ev sahibim ile artık akraba gibi olmuştuk. Beni daha ilk gün damatları ilân etmişti yaşlı karı-koca ev sahiplerim.

Öğrencilik yıllarımın en büyük aşkı olan Maria Claude ile genç kızın babasına söz verdiğim için 31 Ocak 1970 tarihinde evlendim. Maria, bir giyim mağazasında tezgâhtar olarak çalışıyordu.”

Tarih 31 Ocak 1970. Belçika’nın Liege kentindeyiz. İlginç bir nikah törenine davetliyiz. Damat, genç bir Türk müzisyen: Barış Manço. Gelin ise Belçikalı bir fotomodel: Marie Claude. Belçikalı nikah memuru şaşkın.

Karşısında adeta Türk masalından fırlamış gibi duran bir çift bulunuyor.

Barış Manço’nun üzerinde, dededen kalma 175 yıllık, üzeri gümüş işlemeli mor bir kaftan var. Marie Claude ise beyaz bir gelinlik yerine, üzerinde turkuaz işlemeler bulunan siyah bir gelinlik giymiş, başına yörük işi bir gelin başlığı takmış.

Barış Manço ve Marie Claude, nikah sonrasındaki üç günü birlikte geçirir. Sonra ikisi de işlerine döner. Barış Manço bir plak doldurmak üzere Londra’ya giderken, Türk dergilerindeki Fruko reklamlarında da yer alan Marie Claude, yeni bir kampanya için İstanbul’a uçar.

Genç çift çok mutlu, her şey çok güzeldir. Daha doğrusu görüntü öyledir. Nikahın üzerinden henüz 40 gün geçmişti ki, Barış Manço eşinden boşanmak üzere mahkemeye başvurur.

Masallardaki düğünler 40 gün 40 gece sürerken, Barış Manço’nun masal gibi başlayan bu evliliği, sadece 40 gün 40 gece sürmüştür. Hukuki boşanma ise 6 ay sonra, 16 Temmuz 1970’te gerçekleşti.

Peki ayrılığın nedeni neydi..
Olayı o dönemde usta müzisyenin arkadaşı olan gazeteci Arda Uskan şöyle anlatıyor:

“Barış bizden birkaç yaş büyüktü ama gençliğimiz Moda’da beraber geçti desem yeridir. Bu olayın üzerinden yıllar geçtiği için şimdi anlatmakta bir mahzur görmüyorum. Fikret, o günlerde Barış’ın gurubunda gitar çalardı. Barış da Marie Claude adlı Belçikalı bir kızla evli.. M’amur diye çağırırdık..

Çok tatlı bir kız.. Fikret Kızılok ile Marie Claude birbirine aşık olmuşlar. Bir gece Fikret bizim evin kapısını çaldı. Yanındakini görünce küçük dilimi yutacaktım değil sahiden yuttum. Barış’ın eşi Marie Claude’du yanındaki. “Bu gece sende kalabilir miyiz” dedi Fikret. “Uyku tulumumuzu da getirdik, salonda yatarız.”

Dilim ağzımda yok ya, bir şey soramadım haliyle. Ertesi sabah uyku tulumlarını sırtlayıp Anadolu’nun yolunu tuttular.

Sevmişler birbirlerini yapacak bir şey yok.. Barış hiçbir şey yapmadı. Sessizce boşandı kızdan.”

Olan Fikret Kızılok’un Barış Manço ile dostluğuna oluyor, çünkü Marie Claude ile ilişkisi uzun ömürlü olmuyor. Birlikte uyku tulumlarıyla Anadolu’yu gezdikten sonra ayrılıyor ve 73 yılında Şeyda Kızılok ile evleniyor.

Arda Uskan; “Barış hiçbir şey yapmadı, hiç sesini çıkarmadı” dese de Barış bu konuyla ilgili cevabını kendi üslubuyla, üstelik de müzik tarihimize mal olacak biçimde haykırmış ve notalara;

Ellerimle büyüttüğüm
Solarken dirilttiğim
Çiçeğimi kopardın sen
Ellere verdin.

Sözleri dökülmüştür.

Boşanmasından 4 ay sonra, 1970 yılının Kasım ayında, o güne kadar ağırlıklı olarak batı enstrümanlarını kullanan Manço, “Dağlar Dağlar” adlı plağını yayınladı.

Barış Manço’nun gitarı ve kemençe sanatçısı Cüneyd Orhon’un kemençesi ile kaydedilen şarkı, Barış Manço’nun sadece rock ile sınırlı kalmayan kendi müzik tarzının başlangıcı, müzik hayatının da dönüm noktası oldu. 4 Aylık bir sürede 700.000’den fazla satan “Dağlar Dağlar” plağı, Manço’ya Platin Plak Ödülü’nü kazandırdı.

Şimdi “Dağlar Dağlar”ı bir de bu öykünün ışığında dinleyelim.

DAĞLAR DAĞLAR (Videosu)

Ellerimle büyüttüğüm
Solarken dirilttiğim
Çiçeğimi kopardın sen
Ellere verdin
Dağlar dağlar
Kurban olam yol ver geçem
Sevdiğimi son bir olsun
yakından görem
Kuşlar ötmez güller soldu
Yüce dağlar duman oldu
Belli ki gittiğin yerden
Kara haber var
Dağlar dağlar
Kurban olam yol ver geçem
Sevdiğimi son bir olsun
Yakından görem…

Marko Paşa araştırdı buldu.

Kaynak: MİLLİYET, Arda Uskan röportajından

BARIŞ MANÇO KİMDİR

Barış Manço, 2 Ocak 1943 yılında İstanbul’da doğdu.  1 Şubat 1999 tarihinde vefat etti.

Barış Manço, Eylül 1963’te Belçika Kraliyet Akademisi’nde yüksek öğrenim görmek için Türkiye’den ayrıldı. 1970 yılının Kasım ayında, Dağlar Dağlar adlı plağını yayınladı. 700.000’den fazla satan Dağlar Dağlar’la birlikte yıldızı parladı. Dağlar Dağlar, Manço’ya Platin Plak Ödülü’nü kazandırdı.

1981 yılının sonlarına doğru “Sözüm Meclisten Dışarı” albümünü çıkaran Barış Manço, müzikal kariyerinin zirve noktalarından birini yaşadı. Aynı yıl ilk kez baba olma heyecanını tattı. Bestelediği 200’ün üzerindeki şarkısı, kendisine on iki altın ve bir platin albüm ve kaset ödülü kazandırdı.

Bu şarkıların bir bölümü daha sonra Arapça, Bulgarca, Flemenkçe, Almanca, Fransızca, İbranice, İngilizce, Japonca ve Yunanca olarak yorumlandı.

Hazırladığı televizyon programıyla Dünya’nın pek çok ülkesine giden Manço 1991 yılında Türkiye Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı Unvanına layık görüldü.

Manço, 1 Şubat 1999 tarihinde, 56 yaşındayken Kadıköy’deki evinde geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.

Televizyon Programları

1988 yılının Ekim ayında TRT 1’de çocuk ve aileye yönelik bir eğitim kültür ve eğlence programı olarak başlayan 7’den 77’ye adlı televizyon programı, 1998 yılının Haziran ayında 378. kez ekrana gelerek Türk televizyonculuğunda ulaşılması zor bir rekoru kırdı. Ekvatordan Kutuplara isimli programında ekibiyle birlikte beş kıtada 100’den fazla değişik yöreye giderek 600.000 km.’ye yakın yol kat etti. Ayrıca 4 × 21 Doludizgin adında bir talk-show programının yapımcılığını yaptı.

“Adam Olacak Çocuk” ile çocuklara, “İkinci Kahvaltı” ile büyüklerimize ve yaşlılara, “Dönence” ve “Dere Tepe Türkiye” ile yetişkinlere; dolayısıyla herkese hitap ediyordu.

1990 yılında Ertuğrul Fırkateyni’nin Japonya’ya gelişinin 100. yılı nedeniyle düzenlenen “Türk-Japon dostluğu” etkinlikleri kapsamında Japonya’ya gitti ve Japonya’daki ilk konserini verdi. Bu konseri Japon Veliaht Prensi de izledi. 1991’de Japonya’ya tekrar gitti ve Tokyo Soka Üniversitesi İkeda Salonu’nda konser verdi. Konser sırasında Manço’yla birlikte Soka Üniversitesi rektörü ve Soka Vakfı başkanı Daisaku İkeda’nın ellerinde bayraklarla Kara Sevda şarkısını söylemesi ve salonun coşkulu görüntüsü, Türkiye’de de konserin ilgi görmesini sağladı.

Barış Manço, İlk video klibini 1973’te Hey Koca Topçu parçası için çekti. Bu klipte Kurtalan Ekspres üyeleri Yeniçeri ve Mehter kıyafetleriyle, Barış Manço ise Mülâzim-i Evvel Barış Efendi olarak asker kıyafetiyle göründü.

Özellikle 1970’li yıllarda klip kültürü Türkiye’de gelişmiş olmadığından, ilk iş olarak Barış Manço kendi programı için şarkılarını görselleştirmeye başladı. Programlarda yayınlanacak bu görselli şarkıların en dikkat çekeni “İşte Hendek İşte Deve” olmuştur.

‘Türkiye´nin Evliyası’ lakabını da kazanan sanatçının, ‘Barış Manço Live In Japan’ (1996) adlı albümü, Japonya´daki konserinin canlı kayıtlarının olduğu bir albüm. Bu albümün özelliği, Manço´nun bizlere veda etmeden önce yayınladığı son albüm olmasıydı.

31 Ocak 1999 gece saat 23:30 civarında İstanbul’un Moda semtindeki evinde kalp krizi geçirdi ve kaldırıldığı Siyami Ersek Göğüs-Kalp-Damar Cerrahisi Hastanesi’nde aynı gece saat 01.30’da hayatını kaybetti. Daha önce 1983 yılında bir kalp spazmı geçirmişti. 1991 yılında Devlet sanatçısı unvanı aldığından dolayı cenazesi için devlet töreni düzenlendi. Bu töreni, TRT, KANAL D, KANAL 6 canlı olarak kesintisiz yayınladı.

STV ve STAR televizyonları Manço Köşk’ten sevenlerinin düşüncelerini gün boyunca aralıksız paylaştı. Ayrıca STAR TV vefatın hemen öncesinde çekilen bir röportaj yayınladı. 3 Şubat 1999 tarihinde üzerinde Galatasaray bayrağı da bulunan Türk bayrağına sarılı naaşı Atatürk Kültür Merkezi’ne getirilerek tören düzenlendi, akabinde Levent Camisi’nde cenaze namazı kılındı ve Kanlıca’daki Mihrimah Sultan Mezarlığı’nda toprağa verildi. Mezarına “Gesi Bağları” yorumundan ötürü Kayseri’nin Gesi beldesinden getirilen toprak da kondu. Ölümünün duyulmasının ardından Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ve bazı siyasetçiler başsağlığı mesajı yayınladılar.

Barış Manço ölmeden önce müzik hayatının 40 yılını anlatan 40. yıl şarkısını bestelemiş ancak sözlerini yazamamıştır. Bu şarkının da bulunduğu Mançoloji 1999 yılında yayımlandı ve 2,6 milyon satarak o yılın en çok satan albümü oldu. Daha sonra 2002 yılında Yüreğimdeki Barış Şarkıları adında bir anma albümü yayınlandı. 2006 yılında Barış Manço’nun anısını sürdürmek için “Barış Manço Rock Derneği” kuruldu.

Manço’nun ölümüyle Kurtalan Ekspres yeni albüm çalışması yapmayarak yaklaşık iki yıl boyunca Barış Manço için düzenlenen birçok anma konserine katıldı. Önemli bir solisti kaybeden grup, 2003’ün Ekim ayında ilk solo albümü olan 3552’yi çıkardı. (Kaynak: Hürriyet Gazetesi)

Share This
COMMENTS

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir