Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) Tarihçesi

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP) Tarihçesi

Foto: Dünya Gıda Programı (WFP) İcra Direktörü:Cindy McCain ABD vatandaşı (5 Nisan 2023 göreve başladı. 5 yıl süreyle görev yapacak)

Dünya Gıda Programı, acil durumlarda hayat kurtaran ve çatışmalardan, afetlerden ve iklim değişikliğinin etkilerinden kurtulan insanlar için barış, istikrar ve refaha giden bir yol inşa etmek amacıyla gıda yardımını kullanan dünyanın en büyük insani yardım kuruluşudur.

Dünya Gıda Programı, acil durumlarda hayat kurtaran ve yardımları kullanarak toplumların kendi kendine yetebilmesine ve şoklara karşı dayanıklı hale gelmesine yardımcı olan en büyük insani yardım   kuruluşudur.

Dünya Gıda Programının Tarihçesi

Kuruluş Tarihi: 1961            

Merkezi: Roma, İtalya

Kurucuları; Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile Birleşmiş Milletler Genel Kuruludur.

WFP İcra Direktörü: Cindy McCain ABD vatandaşı (5 Nisan 2023 göreve başladı)

Üye Ülkeler: Dünya Gıda Programı (WFP), BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ile BM Genel Kurulu’nun kararları ile kurulmuş olduğundan, anılan iki örgütün üyesi olan ülkeler ile BM’nin diğer uzmanlık kuruluşlarının üyesi olan ülkeler WFP çalışmalarına katılabilmektedirler. Ancak, WFP’ da oy hakkı olan ülkeler İcra Kurulu’na üye olan 36 ülkedir. Anılan 36 ülke rotasyona tabidir. Ülkemiz WFP İcra Kurulu çalışmalarına gözlemci sıfatıyla katılım sağlamaktadır. Türkiye, kuruluşundan itibaren WFP ile ilişki içinde olmuştur.

Dünya Gıda Programı (WFP), BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve BM Genel Kurulu’nun 1961 yılında kabul ettikleri paralel kararlar ile üç yıllık deneme süresi ile kurulmuştur. Üç yıllık deneme süresinin sonunda, çalışmalarının gerekliliğinin kabul görmesi üzerine, 6 Aralık 1965’te FAO Konferansı’nda ve 20 Aralık 1965’te de BM Genel Kurulu’nda alınan paralel kararlar uyarınca WFP, çok taraflı gıda yardımına ihtiyaç olduğu sürece faaliyet göstermek üzere süresiz olarak kurulmuştur.

WFP, BM Genel Sekreteri ve FAO Genel Direktörü tarafından atanan bir İcra Direktörü ile dört yardımcısı tarafından yönetilir. WFP İcra Direktörü’ nün görev süresi 5 yıldır ve bir kez yenilenebilmektedir. WFP İcra Kurulu’nda 36 üye yer almakta olup bu üyeler Kurul’a listeler adına önerilerek ECOSOC ve FAO Konseyi tarafından seçilir. İcra Kurulu yılda en az 3 defa toplanmaktadır.

Üye ülkeler kuruluşa yönelik yönlendirme çalışmalarını beş liste altında gerçekleştirirler: D listesinde ülkemizin de yer aldığı “donör” ülkeler yer alırken, genelde yardım alan ülkelerin bulunduğu diğer listelerden A listesinde Asya, B listesinde Afrika, C listesinde Latin Amerika ve E listesinde de Doğu Avrupa ülkeleri yer almaktadır.

Kuruluşun yardım kaynaklarını büyük ölçüde ülkelerin gönüllü katkıları oluşturmaktadır. Ancak son yıllarda WFP’nin özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarından da önemli miktarda katkı sağlamaya çalıştığı gözlemlenmektedir. WFP mevcut durumda 80’i aşkın ülkede açlıkla mücadele amacıyla programlar yürütmekte olup, anılan ülkelerin tam listesine ve yürütülen programlarla ilgili bilgilere WFP’nin internet adresinden ulaşılabilmektedir. WFP, çalışmalarının barış ve güvenliğe katkıları dolayısıyla 2020 yılında Nobel Barış Ödülüne layık görülmüştür.

Açlık günümüz dünyasında bir sorun olmamalı

Bolluk içinde, gezegendeki herkesi beslemeye yetecek kadar gıdanın üretildiği bir dünyada açlık geçmişte kalmalı. Ancak çatışma, iklim değişikliği, felaketler, eşitsizlik ve -en son olarak- Covid-19 salgını, küresel olarak her on bir kişiden birinin hala aç yattığı ve milyonlar-ca kişi için kıtlığın yaklaştığı anlamına geliyor.

Dünya çapında 23.000 çalışanın tutkusu, özverisi ve profesyonelliğiyle güçlenen Dünya Gıda Programı (WFP), misyonunu yerine getirmek için 120’den fazla ülke ve bölgede varlık göstermektedir. Çatışmalar nedeniyle yerinden edilmiş ve felaketler nedeniyle yoksullaşmış insanlara hayat kurtarıcı yiyecekler ulaştırılıyor ve bireylerin ve toplulukların daha iyi bir gelecek inşa etmede karşılaştıkları çok sayıda zorluğa hayat değiştirici çözümler bulmalarına yardımcı oluyoruz.

Kadınların ve çocukların beslenmesini iyileştirmek, küçük çiftçilerin üretkenliğini artırmalarına ve kayıplarını azaltmalarına destek olmak, ülkelerin ve toplumların iklimle ilgili şoklara hazırlanmasına ve bunlarla başa çıkmasına yardımcı olmak ve okul beslenme programları aracılığıyla insan sermayesini artırmak için çalışıyoruz.

Çatışma durumlarında, bitkin düşmüş topluluklara yardım götürülüyor ve gıda yardımını barış ve istikrara giden yollar inşa etmek için kullanıyoruz; bu çalışmalarımız nedeniyle WFP 2020 yılında Nobel Barış Ödülü’ne layık görüldü.

WFP Hayat kurtarıyor ve hayatları değiştiriyor

Dünya çapında milyonlarca insan için, WFP’nin kriz dönemlerindeki acil yardımları yaşamla ölüm arasındaki fark anlamına geliyor.

Herhangi bir günde, WFP’nin hareket halinde 5.000 kamyonu, 20 gemisi ve 152 uçağı vardır ve çatışma, kuraklık, sel, deprem, kasırga, mahsul kıtlığı ve diğer felaketlerden etkilenen insanlara acil yardım, yardım ve rehabilitasyon, kalkınma yardımı ve özel operasyonlar sunar. Çalışmalarımızın üçte ikisi, çatışmadan etkilenen ülkelerdedir ve bu ülkelerde insanların çatışma olmayan ülkelerde yaşayanlara göre üç kat daha fazla yetersiz beslenme olasılığı vardır.

Acil bir durum azaldığında, WFP insanların ve toplumların dayanıklılığını güçlendirerek hayatların ve geçim kaynaklarının yeniden inşasına yardımcı olur.

Dayanıklılığı artırmak, iklim değişikliğine uyum sağlamak, iyi beslenmeyi teşvik etmek ve gıda sistemlerini iyileştirmek için yürüttüğümüz çalışmalar milyonlarca insan için daha müreffeh bir geleceğin temellerini atıyor.

WFP, bu alanda 50 yılı aşkın deneyime sahip, dünya çapında okul yemeği programları uygulayan en büyük insani yardım kuruluşudur. 2023 yılında WFP, 100 milyondan fazla kişiye gıda transferi yaptı. Aynı yıl WFP, tahmini 51,6 milyon kişiye yaklaşık 2,8 milyar ABD doları nakit bazlı transfer etti; bu da gıda ve beslenme güvenliğini güçlendirdi ve dünya çapında yerel ekonomileri sürdürdü.

WFP Nereden kaynak temin ediyor.

Dünyanın en aç insanlarının milyonlarcasını beslemek ve milyonlarcasının çatışma, iklim değişikliği ve yerleşik yoksulluğun etkileriyle başa çıkmasına yardımcı olmak her yıl milyarlarca dolar gerektirir.  WFP’nin Yönetim Planı’nda (2024-2026) belirtildiği gibi, 2024 yılı için finansman gereksinimimiz 157 milyon kişiye ulaşmak için 22,7 milyar ABD dolarıdır.

Operasyonlarımız tamamen bağışçı hükümetlerin, kurumların, şirketlerin ve bireylerin cömert gönüllü katkılarıyla finanse edilmektedir. Tüm hükümet katkılarının toplam %93,5’i doğrudan hayat kurtarıcı ve hayat değiştiren operasyonları desteklemeye gitmektedir.

Kaynakça:

Dünya Gıda Örgütü (WFP) Roma Merkez Ofisi

Dünya Gıda Örgütü (WFP) Türkiye Ankara Ofisi

İletişim bilgisi:

Dünya Gıda Örgütü Türkiye Ofisi

Adres: Rafet Canıtez Caddesi No.107, Oran Şehri, Çankaya, Ankara

Tel: 90 312 491 11 38 , Faks: 90 312 495 07 31

Web: www.wfp.org/countries/turkiye, E-posta: turkiye.info@wfp.org

Not: Dünya Gıda Programı (WFP)  hakkındaki detaylı bilgi (Bekir Metin, Ankara, 10 Eylül 2024)