Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR)
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği Bürosu, 14 Aralık 1950’de Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kurulmuştur. BMMYK, mültecileri korumak amacıyla yapılan uluslararası hareketleri düzenlemek, onlara liderlik etmek ve dünya çapındaki mülteci sorunlarını çözmekle yetkilendirilmiştir.
Genel merkezi: Cenevre, İsviçre
Kuruluş tarihi: 14 Aralık 1950
Üst kuruluşlar: Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR), II. Dünya Savaşı sonrasında evlerinden kaçan veya evlerini kaybetmiş milyonlarca Avrupalıya yardım etmek amacıyla 1950 yılında kuruldu. Görev süresinin üç yıl sonra dolması öngörülmüştü ve bu süre zarfında UNHCR’nin çalışmalarını tamamlaması gerekiyordu. 66 yıl sonra bugün kuruluşumuz hala yoğun bir şekilde çalışmalarını sürdürmekte, dünya genelinde mültecileri korumaya ve onlara yardım etmeye devam etmektedir.
1954 yılında UNHCR, Avrupa’da çığır açan çalışmaları sebebiyle Nobel Barış Ödülü’ nü kazandı. Ancak çok geçmeden bir sonraki büyük çaplı acil durumla karşı karşıya kaldı.
1956 yılında Macar Devrimi sırasında 200.000 kişi komşu ülke olan Avusturya’ya kaçtı. Macarları varışta ya da grup temelinde statü vermek suretiyle mülteci olarak tanıyan UNHCR, onların üçüncü ülkeye yerleştirilmesine yönelik çalışmalara liderlik etmiştir. Bu ayaklanma ve sonrasındaki gelişmeler, ileriki yıllarda insani yardım kuruluşlarının mülteci krizlerine müdahale etme yöntemini şekillendirdi.
1960’lı yıllar boyunca, Afrika’nın sömürgeden kurtulup bağımsızlığını kazanma süreci kıtanın tanıklık edeceği pek çok mülteci krizinin ilkine sebep oldu. Sonraki yirmi yılda UNHCR Asya ve Latin Amerika’da yerinden edilmiş kişilere de yardım etti.
1981 yılında dünya genelinde mültecilere sağlanan yardım sebebiyle, UNHCR ikinci kez Nobel Barış Ödülüne layık görüldü.
21. yüzyılın başlarında UNHCR; Afrika, Ortadoğu ve Asya’dayaşanan büyük mülteci krizlerinde yardım sağlamıştır. Aynı zamanda çatışma nedeniyle ülke içinde yerinden edilmiş kişilere yardım etmek için uzmanlığını kullanması istendiğinde UNHCR vatansız kişilere yardım etmek suretiyle rol oynadığı alanları genişletmiştir. Mültecilerin Hukuki Statüsüne ilişkin 1951 Sözleşmesi, Afrika ve Latin Amerika gibi dünyanın bazı yerlerinde kabul edilen ek bölgesel ve yasal belgelerle güçlendirilmiştir.
UNHCR’nin şu anda Dünya genelinde 16,765’den fazla personeli çalışmaktadır. Toplamda 138 ülkede faaliyet göstermekte ve kurulduğu ilk yılda 300.000 ABD doları olan bütçesi 2016 yılında 6,54 milyar ABD dolarına ulaşmıştır.
2015 yılında 65. yıldönümünü kutlayan UNHCR faaliyet gösterdiği süre boyunca 50 milyondan fazla mültecinin başarılı bir şekilde hayata tekrar adım atmalarına yardımcı olmuştur.
Kaynakça: