BM Genel Kurulu, “Gazze Ateşkesi Kararını” ezici çoğunlukla kabul etti.

BM Fotoğrafı/Eskinder Debebe-Genel Kurul’un 60. genel kurulu toplantısında oylamanın bir görünümü. Toplantıda işgal altındaki Doğu Kudüs’te ve işgal altındaki Filistin Topraklarının geri kalanında yasadışı İsrail eylemleri ele alındı (12 Haz. 2025).

BM Genel Kurulu, 12 Haziran 2025 tarihinde New York’ta olağanüstü toplantı yaparak, Gazze’de derhal, koşulsuz ve kalıcı ateşkes talep eden kararı büyük çoğunlukla kabul etti.

Bu adım, BM Güvenlik Konseyi’nin geçen hafta tek BM Güvenlik Konseyi Daimî Üyesi olan ABD’nin vetosu nedeniyle benzer bir karar çıkaramaması üzerine atıldı.

Gazze’de Ateşkes Kararı 149 Üye Devlet tarafından desteklendi, 12’si aleyhte oy kullandı ve 19’u çekimser kaldı. Karara karşı çıkanlar arasında Amerika Birleşik Devletleri ve İsrail vardı, bunlara Arjantin, Macaristan ve Paraguay da katıldı.

Ateşkes Kararına çekimser kalan ülkeler arasında Hindistan, Gürcistan, Ekvador, Romanya ve Etiyopya yer aldı.

Açlığın savaş silahı olarak kullanılmasına son verin

20’den fazla ülke tarafından gündeme getirilen bu tasarıda, açlığın bir savaş silahı olarak kullanılması şiddetle kınanıyor, İsrail’in insani yardımlara uyguladığı ablukanın tamamen kaldırılması talep ediliyor ve sivillerin uluslararası hukuk kapsamında korunması gerektiği vurgulanıyor.

Genel Kurul kararları hukuken bağlayıcı olmasa da önemli siyasi ve ahlaki ağırlık taşımaktadır.

Güvenlik Konseyi, Daimî Üye ABD’nin vetosu sonrasında 4 Haziran 2025’de karar tasarısını kabul edemedi.

Öte yandan Gazze’de kıtlık koşulları can kayıplarını tehdit etmeye devam ediyor. BM’den bağımsız olarak faaliyet gösteren ancak İsrail ve ABD tarafından desteklenen dağıtım noktalarında gıdaya ulaşmaya çalışan sivillerin öldürüldüğü veya yaralandığı yönünde haberler geliyor.

Güvenlik Konseyi tıkanırken BM Genel Kurulu devreye giriyor

Özel oturumu açan BM Genel Kurul Başkanı Philémon Yang, 20 aylık savaştan sonra “Gazze’deki dehşetin sona ermesi gerektiğini” söyledi. Güvenlik Konseyi’nin devam eden felcini ve barışı ve güvenliği koruma konusundaki temel sorumluluğunu yerine getirememesini eleştirdi.

Sahadaki durumu “kabul edilemez” olarak niteleyen yetkili, sivillerin gıda, su ve ilaçtan mahrum bırakıldığını, rehinelerin esaret altında tutulmaya devam ettiğini ve acil uluslararası eyleme ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.

Yang, Fransa ve Suudi Arabistan başkanlığında New York’ta yapılacak iki devletli çözümün uygulanmasına ilişkin üst düzey toplantının, işgal altındaki Filistin topraklarında barışa yönelik yenilenmiş bir taahhüt için bir fırsat sunacağını kaydetti.

Ateşkes Kararının temel unsurları:

• Ateşkes: Tüm tarafların derhal, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkes ilan etmesini talep eder.
• Rehineler: Hamas ve diğer silahlı grupların elindeki tüm rehinelerin derhal ve koşulsuz serbest bırakılmasını talep ediyor.
• Uygulama: Ateşkes, rehine ve tutuklu takası, yerinden edilmiş kişilerin geri dönüşü ve İsrail birliklerinin Gazze’den çekilmesi de dahil olmak üzere 2735 (2024) sayılı Güvenlik Konseyi kararının tam ve derhal uygulanmasını talep eder.
• Uluslararası hukuk: Tüm tarafların, sivillerin korunması ve ihlallerden sorumlu tutulması hususlarına özel önem vererek, uluslararası insani ve insan hakları hukukuna uyması gerektiğini yeniden teyit eder.
• Açlık bir silahtır: Açlığın ve yardımların reddedilmesinin savaş taktiği olarak kullanılmasını şiddetle kınıyor.
• İnsani erişim: Gazze’nin tamamına gıda, ilaç, su, barınak ve yakıt dahil olmak üzere yardımların tam, güvenli ve engelsiz bir şekilde ulaştırılmasını talep eder.
• Gözaltı uygulamaları: Keyfi olarak gözaltına alınanların insanca muamele görmesi, serbest bırakılması ve kalıntıların iade edilmesini talep eder.
• ICJ’nin danışma görüşü: Uluslararası Adalet Divanı’ndan, İsrail’in İşgal Altındaki Filistin Topraklarındaki yükümlülükleri konusunda acil danışma görüşü talebini hatırlatır.
• Ablukanın sonu: İsrail’in Gazze’ye uygulanan ablukayı derhal kaldırmasını ve yardım ulaştırılması için tüm sınır kapılarını açmasını talep ediyor.
• Hesap Verebilirlik: Üye Devletleri, İsrail’in uluslararası yasal yükümlülüklerine uymasını sağlamak için gerekli adımları atmaya çağırır.
• BM ve insani yardım personeli: BM personeli ve insani yardım çalışanlarının çalışmalarına ve dokunulmazlıklarına tam saygı gösterilmesi çağrısında bulunur.
• Yardım çalışanlarının korunması: Hem insani yardım kuruluşlarını hem de BM kuruluşlarını, personelinin güvenliğini sağlamaya çağırır.
• Tıbbi tarafsızlık: Tıbbi çalışanları, sağlık tesislerini ve nakil yollarını koruma görevini vurgular.

Kaynak: BM Haberleri, New York, 12 Haziran 2025 – Haberi hazırlayan Bekir Metin