BM Genel Sekreteri Guterres, “Okyanusumuzu Kurtarın” konusunda yardımcı olacak dört öneri sundu.
Portekiz’in Lizbon kentinde 27 Haziran-1 Temmuz 2022 tarihleri arasında düzenlenen “BM Okyanus Konferansı”nda, BM Genel Sekreteri António Guterres, uluslararası toplumu denizlerimizin korunması ve muhafaza edilmesi konusunda taahhütte bulunmaya ve birleşmeye çağırdı.
Konferansın açılışında yaptığı konuşan Genel Sekreter Guterres, mevcut gidişatın tersine dönmesini sağlamak için dört tavsiye bulundu.Bunlar arasında denize bağlı ekonomilere sürdürülebilir bir şekilde yatırım yapılmasının acil ihtiyacının altını çizdi.
Portekiz ve Kenya’nın ortak ev sahipliğinde Lizbon’dan gerçekleştirilecek etkinlik , dünya okyanuslarının, denizlerinin ve deniz kaynaklarının karşılaştığı zorlukları ele alan bir platform olacak .
Portekizli şair Fernando Pessoa’dan alıntı yapan Guterres, konferansın tüm Üye Devletler için bir birlik anını temsil etmesini umduğunu söyledi.
Okyanus ve acil durum
Okyanusun hepimizi birbirine bağladığının altını çizen Genel Sekreter Guterres, okyanusu hafife aldığımız için bugün bir “Okyanus Acil Durumu” ile karşı karşıya olduğumuzu ve gidişatın önüne geçilmesi ve döndürülmesi gerektiğini söyledi.
Guterres, “Okyanusu önemsemememiz, 2030 Gündeminin tamamında dalgalanma etkilerine neden olacaktır” dedi.
Paylaşılan gelecek için hayati önem taşıyan sağlıklı denizler
Beş yıl önce, New York’ta yapılan son BM Okyanus Konferansı’nda delegeler okyanus sağlığındaki düşüşü tersine çevirmek için çağrıda bulundular.
BM Genel Sekreteri António Guterres, o zamandan beri, okyanusları boğan küresel plastik atık krizini ele almak için müzakere edilen yeni anlaşmalarla ve BM Sürdürülebilirliği Okyanus Bilimi için Geliştirme On Yılı (2021-2030 ) doğrultusunda bilimdeki ilerlemelerle bazı ilerlemeler kaydedildiğini savundu.
Guterres, dört temel tavsiyeyi özetlemeden önce “Ama hayallere kapılmayalım. Hepimizin birlikte yapması gereken daha çok şey var” dedi. Dört temel tavsiyeyi de açıkladı.
1. Sürdürülebilir okyanus ekonomilerine yatırım yapın
Bay Guterres, paydaşları, uzun vadeli finansman yoluyla gıda, yenilenebilir enerji ve geçim kaynakları için sürdürülebilir okyanus ekonomilerine yatırım yapmaya çağırdı ve onlara 17 BM Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinden en az desteği 14 numaralı Hedefin (Sudaki Sağlık) aldığını hatırlattı.
BM Genel Sekreteri , “Sürdürülebilir okyanus yönetimi, okyanusun şu anda olduğundan altı kat daha fazla gıda üretmesine ve 40 kat daha fazla yenilenebilir enerji üretmesine yardımcı olabilir” dedi.
2. Okyanus başarısını çoğaltın
İkincisi, diye devam etti, “okyanus, daha büyük iyiliğimiz için küresel ortak kaynakları nasıl yönetebileceğimiz konusunda bir model haline gelmeli ve bu, hem karadan hem de denizden kaynaklanan her türlü deniz kirliliğinin önlenmesi ve azaltılması anlamına gelir”.
Bu, etkili alan bazlı koruma önlemlerinin ve entegre kıyı bölgesi yönetiminin ölçeğinin büyütülmesini gerektirecektir.
3. İnsanların daha fazla korunması
BM Genel Sekreteri Guterres ayrıca, iklim değişikliğini ele alarak ve iklime dayanıklı kıyı altyapısına yatırım yaparak okyanusların yaşamları ve geçim kaynakları onlara bağlı olan insanların daha fazla korunması çağrısında bulundu.
Guterres, “Denizcilik sektörü 2050 yılına kadar net sıfır emisyon taahhüt etmeli ve bu taahhütleri uygulamak için güvenilir planlar sunmalıdır. Ve mangrovlar (tropikal kıyı bataklıklarında yetişen bir ağaç veya çalı türü), sulak alanlar ve mercan resifleri gibi kıyı ekosistemlerini restore etmeye ve korumaya daha fazla yatırım yapmalıyız” diye vurguladı.
Birleşmiş Milletlere tüm Üye Devletleri, önümüzdeki beş yıl içinde tam erken uyarı sistemi kapsamı hedefine ulaşmak için yakın zamanda başlatılan girişime katılmaya davet eden Guterres, bunun deniz kıyı topluluklarına ve geçim kaynakları erken uyarı koruma önlemlerine bağlı olanlara ulaşmaya yardımcı olacağını söyledi.
4. Daha fazla bilim ve yenilik
BM Genel Sekreteri Guterres son olarak, bizi “küresel okyanus eyleminin yeni bir aşaması” olarak adlandırdığı şeye itmek için daha fazla bilim ve yeniliğe duyulan ihtiyacın altını çizdi.
“Herkesi 2030 yılına kadar deniz tabanının yüzde 80’inin haritasını çıkarma hedefine katılmaya davet ediyorum. Özel sektörü okyanus araştırmalarını ve sürdürülebilir yönetimi destekleyen ortaklıklara katılmaya teşvik ediyorum. Ve hükümetleri okyanus sağlığının iyileştirilmesi konusundaki hırs seviyelerini yükseltmeye çağırıyorum”.
“Okyanus bizi her yere götürür” anlamına gelen “Bahari itatufikisha popote” bir Swahili atasözü ile bitiren Guterres, tüm insanları okyanus eylemine katılmak için söz vermeye çağırdı.
Okyanusa dönelim
BM 76. Dönem Genel Kurulu Başkanı Abdulla Shahid Lizbon’da dinleyicilere hitaben yaptığı konuşmada, okyanusun hepimizi birbirine bağladığını ve Konferansın küresel taahhütleri gösterme yeri olacağını söyledi.
Bir Maldivli olarak Başkan, “Ben Okyanusun çocuğuyum ama her gün mavi ufka bakan bizlerin ötesinde, insanlığın tamamı aldığımız oksijenin yarısı için okyanusa güveniyor. Bu yüzden bu hafta buradayız, bizi tüm varlığımız boyunca taşıyan bir kaynağı temsil ediyoruz”.
“Okyanusumuz, geleceğimiz: eylem çağrısı” başlıklı bildirgenin 1 Temmuz 2022 Cuma günü kabul edilmesi bekleniyor.
Kenya ve Portekiz ev sahibi
Kenya Cumhurbaşkanı Uhuru Muigai Kenyatta ve Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa, 1 Temmuz 2022 tarihine kadar sürecek olan Konferansa başkanlık edecekler.
“Finansman seçenekleri ve yolları konusunda net bir anlayışla Lizbon’dan ayrılmayı umuyoruz. Okyanus gezegenimizdeki en az takdir edilen kaynaktır ” diyen Kenya Cumhurbaşkanı Kenyatta, gençlerin tartışmanın en ön sırasında olması gerektiğini ve çözümün bir parçası olduklarını vurguladı.
Genel Kurulda konuşan Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa ise okyanusun Portekiz’in bugünkü haline dönüştürülmesinde çok önemli olduğu için Lizbon’ un Okyanus Konferansı için doğru yer olduğunu dile getirdi.
Yeni BM Çevre Programı şampiyonu ‘Aquaman’ Momoa
Film yıldızı ve okyanus aktivisti Jason Momoa, 27 Haziran 2022 Pazartesi günü BM Okyanus Konferansı’ nda, BM Çevre Programı’nın (UNEP) Su Altında Yaşam Savunucusu olarak belirlendi.
Sustainable Coastlines Hawaii ve rePurpose Global ile çalışan Aquaman aktörü, okyanus sağlığını geliştirme sorumluluğunun kendisine emanet edildiği için ne kadar onur duyduğunu açıkladı: “Bu atamayla, okyanusu ve güzel mavi gezegenimizdeki tüm canlıları, bizim neslimiz ve gelecek nesiller için korumalıyız” dedi.
Bay Momoa, BM Okyanus Özel Elçisi Peter Thomson’dan “Doğa Batonunu” aldığı Gençlik ve Yenilik Forumu öncesinde açıklamalarda bulundu. Aquaman yıldızı daha sonra Doğa Batonunuı gençlik temsilcilerine teslim etti ve onlar da BM Genel Sekreteri’ne iletti.
Kaynak:
BM Haberleri, Lizbon-Portekiz, 28 Haziran 2022
