BM Güvenlik Konseyi; İsrail-Gazze krizi kararları diplomatik fay hatları oluşturuyor.
BM Güvenlik Konseyi’nin Gazze krizine ilk müdahalesi – Rusya’nın öncülüğünde insani ateşkes çağrısı yapan karar taslağı – 16 Ekim 2023 Pazartesi günü oylanarak reddedildi. Bu aksamaya rağmen, büyükelçiler benzeri görülmemiş krizle ilgili başka bir metni değerlendirmeye hazırlanırken diplomatik çabalar tüm hızıyla devam ediyor.
Barış ve güvenlik konularını denetleyen 15 üyeli Güvenlik Konseyinin, Brezilya liderliğindeki ikinci karar taslağına 17 Ekim 2023 Salı günü karar vermesi bekleniyor.
Kabul edilene kadar Konseyin pozisyonunu resmi olarak temsil etmese de bu öneri sahada devam eden insani acıları hafifletmeyi, güvenli yardım dağıtımı için koridorlar oluşturmayı ve aynı zamanda BM’yi ve hayat kurtaran yardım sağlamak için çabalayan diğer insani yardım çalışanlarını ve Gazze halkını korumayı amaçlıyor.
Temel farklar
Her iki metin de insani bir duraklama arayışında olsa da Rusya’nın teklif ettiği taslaktaki ana çekişme noktası olan Gazze’yi kontrol eden aşırıcı grup Hamas’ın açıkça belirtilmesi de dahil olmak üzere önemli farklılıklar mevcut.
Rusya’nın BM Büyükelçisi, 16 Ekim Pazartesi günü yapılan acil toplantıda, karara karşı çıkan Batılı güçlerin gerilimi azaltma umutlarına “parmak bastığını” söylerken, ABD’nin BM Büyükelçisi Hamas’ı kınamayarak Rusya’nın “masum sivillere gaddarca davranan bir terörist gruba kılıf sağladığını” söyledi”.
Büyükelçiler, hiçbir zaman uluslararası kriz zamanlarından daha önemli olmayan ortak eylem üzerinde anlaşmaya varma umuduyla, genellikle açık bir yol ortaya koyan kararlar yoluyla destek oluşturmaya çalışırlar.
Rakip veya paralel karar taslakları yaygındır ve delegasyonların çoğu zaman kapalı kapılar ardında ayrıntıları belirlemesi ve sorunları yumuşatması gerekir.
Ortak pozisyonlara ulaşılamadığı takdirde taslak oylamaya gidiyor veya onaylanıyor ya da 16 Ekim Pazartesi gecesi olduğu gibi reddediliyor.
BM Genel sekreteri bölgeyi ziyaret edecek
Bu arada BM yetkilileri, gerilimleri azaltmak, güvenli bölgeler oluşturmak ve acil ihtiyaç duyanlara temel yardım ve tıbbi destek sağlamak için genişleyen krize dahil olan tüm aktörlerle temas kurmaya devam ediyor.
Genel Sekreter António Guterres, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi ve diğerleriyle görüşmek üzere 19 Ekim 2023 Perşembe günü Mısır’a gidecek.
Beyaz Saray, bölgedeki ortaklarla dayanışma göstergesi olarak ABD Başkanı Joe Biden’ın 18 Ekim Çarşamba gününden itibaren İsrail ve Ürdün’e yapacağı yüksek riskli ziyareti duyururken, dünya liderleri de gerilimi azaltma çağrılarında bulunuyor.
Bir kriz patlak veriyor
BM ve diğer insani yardım kuruluşları, İsrail ile Hamas arasındaki son savaşın, militan grubun 7 Ekim 2923’de İsrail’in çeşitli yerlerine sürpriz saldırısı ve ardından İsrail’in savaş ilanının ardından patlak vermesinden bu yana yardım sağlamak için gece gündüz çalışmalarını sürdürüyor.
Her iki taraftan da binlerce kişinin öldürüldüğü ve yüz binlerce kişinin güney sınırının hayati önem taşıyan yardımlara kapalı kaldığı Gazze’nin güneyine kaçmak zorunda kaldığı bildiriliyor.
Başta Filistin Mülteci Örgütü UNRWA olmak üzere BM personelinin yanı sıra sağlık personeli ve yardım çalışanları da hayatını kaybetti.
Şiddetin komşu ülkelere sıçrayarak tüm bölgeyi ve ötesini istikrarsızlaştırma potansiyeline ilişkin endişeler beliriyor.
Kaynak: BM Basın açıklaması, 18 Ekim 2023
