Covid-19 Salgını Kasım 2021 Değerlendirme Raporu.
Covid-19’da Salgınında, Kasım 2021 ayı sonu itibarıyla Türkiye ve Dünyada durum Değerlendirme Raporu
Çin’in Wuhan kentinde Aralık 2019 tarihinde ortaya çıkan ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020 tarihinde Pandemi ilan edilen Koronavirüs (Covid-19), 2021 yılının 30 Kasım tarihine kadar Dünyadaki tüm ülkelerin sağlığını, eğitimini, adaletini, güvenliğini, yönetimlerini ve ekonomilerini etkilemeye hala devam ediyor ve ülkeler zorunlu tedbirler almaya çalışıyor.
Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) liderliğinde sürdürülen “Aşı Çalışmaları” nda önemli buluşlar sayesinde Dünya nüfusunun büyük bir çoğunluğu aşılandı. DSÖ’nün acil kullanım onayı verdiği 8 aşı ile bazı Dünya ülkelerinin ürettiği ve kendi milli kuruluşlarının onayını alan aşılar da hem kendi ülkelerinde hem de diğer ülkelerde kullanılmaktadır.
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 29 Kasım 2021 tarihinde gerçekleşen Koronavirüs Bilim Kurulu toplantısı sonrası yaptığı açıklamada; “Yerli aşımız Turkovac acil kullanım onayı için uluslararası tanınırlığı olan, regülasyon otoritesi Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuza müracaat edilmiştir. Kurumun ilgili uzmanları ve bilim insanlarından oluşan komisyonun değerlendirmesini en kısa sürede tamamlayarak, uygun görmesi halinde yıl bitmeden yerli aşımızın yaygın kullanıma gireceğini bir kez daha müjdelemek isterim” dedi.
DSÖ’nün hedefi, her ülkeyi 2021 yılının sonuna kadar en az % 40’ını ve 2022 yılının ortasına kadar da % 70’inin aşılaması için çalışılmaktadır. DSÖ’nün belirlediği hedefler doğrultusunda zengin ülkelerde hedefler aşılmıştır. Ancak, azgelişmiş ve ekonomik yönden güçsüz ülkelerde aşılama oranı % 6’nın altında kalmıştır.
Dünyada ve Türkiye’de 30 Kasım 2021 tarihi itibariyle yapılan Covid-19 aşısı
Dünya genelinde 184 ülkede 01 Aralık 2021 tarihi itibariyle, Covid-19 salgını nedeniyle aşıya başlanmasından bu yana, Dünya genelinde 7.99 milyar dozdan fazla koronavirüs aşısı yapıldı. 01 Aralık 2021 tarihi itibariyle günlük yapılan doz aşı miktarı 31.43 milyon oldu. Dünya nüfusunun % 54,4’i en az bir doz COVID-19 aşısı oldu. Düşük gelirli ülkelerdeki insanların sadece % 6’sı en az bir doz aşı oldu.
Covid-19 aşı verilerinin derlendiği “Ourworldindata.org” sitesinin 01 Aralık 2021 tarihli verilerine göre Dünyanın en yüksek aşı yapılan ilk 10 ülkesi;
Çin 2 milyar 499 milyon dozla ilk sırada, Hindistan 1 milyar 239 milyon dozla ikinci, Avrupa Birliği ülkeleri ise 638 milyon dozla üçüncü sırada. 4. ABD 459 milyon 235 bin doz. 5. Brezilya 306 milyon 982 bin doz. 6. Endonezya, 234 milyon 896 bin doz. 7. Japonya 197 milyon 102 bin doz. 8. Meksika, 132 milyon 423 bin doz 9. Rusya, 127 milyon 26 bin doz ve 10. Pakistan, 123 milyon 32 bin doz aşı yapıldı.
Türkiye ise 30 Kasım 2021 tarihi itibariyle Dünya sıralamasında 13. sırada. Sağlık Bakanlığı’nın (www.covid19asi.saglik.gov.tr) web adresinde yer alan verilere göre; Türkiye’de bugüne kadar yapılan toplam doz aşı miktarı 120 milyon 390 bin 651’dir.
Ülke genelinde 56 milyon 261 bin 687 kişiye ilk doz, 50 milyon 458 bin 355 ikinci doz ve 12 milyon 201 bin 516 kişiye üçüncü doz aşı uygulandı.
Hangi aşılar için onay verildi
Dünyada umut veren 100’e yakın farklı aşının geliştirilme çalışması merakla takip edilmektedir. Dünya genelinde özellikle gelişmiş ülkelerin Dünyaca kabul edilen kontrol merkezlerinden (CDC, ECDC vb) bu zamana kadar toplam 12 aşı onay aldı. Ayrıca, çeşitli ülkelerin Sağlık Bakanlıkları ve ilgili kuruluşlarından aldığı onaylarla aşılamalar da yapılmaktadır.
Dünya Sağlık Örgütü, 8 aşı için “Acil Aşı Kullanım Onayı” vermiştir; ABD’li Pfizer ve Alman Biontech; ABD’li Moderna Biyoteknoloji ve Jonhson&Johnson; İngiltere ve Hindistan Oxford-Astrazeneca; Çin Sinopharm ve Sinovac’tır.
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın açıklaması ile “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuz yaptığı inceleme ve değerlendirmeler sonunda Sputnik V aşısının acil kullanımına onay vermiştir.” Böylece Türkiye’de kullanılan Çin Sinovac, Alman Biontech aşılarının yanı sıra üçüncü aşı olarak Sputnik V aşısı da ülkemizde kullanıma girmiştir. Ancak Sputnik V aşısı uygulamaya konulmamaştır.
Türkiye’de devam eden 18 yerli aşı çalışması var. Bu çalışmalar içerisinde Erciyes Üniversitesi ile Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı iş birliğiyle geliştirilen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) aşısı “Turkovac” inaktif bir aşıdır. Faz-3 çalışmaları tamamlanmış olup bilimsel sonuçları henüz açıklanmamıştır.
Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca, 29 Kasım 2021 tarihinde yaptığı açıklamada; “Yerli aşımız Turkovac için Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumuna “acil kullanım onayı” için müracaat edilmiştir. Kurum’un uygun görmesi halinde yıl bitmeden yerli aşımızın yaygın kullanıma gireceğini bir kez daha müjdelemek isterim” dedi.
Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TUBİTAK) tarafından Covid-19’a karşı ilaç geliştirilmesine yönelik 7 proje destekleniyor. Bunların arasında var olan ilaçların koronavirüse karşı denenmesinin yanı sıra yeni moleküllerin araştırılması, koruyucu antikorların geliştirilmesi veya hastalığın ağır seyrini azaltmaya yönelik ilaç çalışmaları da bulunuyor. Ankara Üniversitesi’nde yürütülen bir çalışmada var olan ilaç molekülleri arasında 5 tanesinin Covid-19’a karşı etkili olduğu laboratuvar denemelerinde gösterildi. Klinik çalışma yapabilmek için yeterli verisi olan ilaçlar gönüllü denemelerine geçti.
Dünyada Covid-19’un 30 Kasım 2021 tarihindeki son durumu
- Dünyada toplam vaka sayısı: 262.857.121
- Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı: 5.230.654
- İyileşenlerin toplam sayısı: 237. 362.777
- Dünyada halen aktif vaka sayısı: 20.263.690
(Kaynak: Worldometers.info-ABD John Hopkins Üniversitesi-30 Kasım 2021
Türkiye’de Covid-19’un, 30 Kasım 2021 tarihindeki son durumu
Sağlık Bakanlığı’nca, 11 Mart 2020 tarihinde yapılan ilk Koronavirüs (Covid-19) salgın açıklamasından, 30 Kasım 2021 tarihine geçen süredeki durum;
- Toplam vaka sayısı: 8.795.588
- Yaşamını yitirenlerin sayısı: 76.842
- İyileşenlerin sayısı: 8.326.381
- Yaşamını yitiren toplam Sağlık Çalışanı: 515
(Kaynak: Sağlık Bakanlığı ve TTB Web sitesi: 30 Kasım 2021)
2021 yılı ilk 11 ayında (Ocak-Kasım 2021) Covid-19 salgınında durum
- Dünyada toplam vaka sayısı: 178.849.570
- Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı 3.402.787
- İyileşenlerin toplam sayısı: 177.956.397
- Dünyada halen aktif vaka sayısı: 20.263.690
- – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
- Türkiye’de toplam vaka sayısı: 6.586.936
- Yaşamını yitirenlerin sayısı: 55.961
- İyileşenlerin sayısı: 6.225.731
- Yaşamını yitiren Sağlık Çalışanı sayısı: 210
Sağlık Bakanlığı’nın resmi açıklamaları ışığında web sitesinde 2021 yılı içerisinde aylara göre en fazla yaşamını yitirenlerin sayısı Nisan ayında 8.594; Mayıs ayında 7.396; Ağustos ayında 5.378, Eylül ayında 7.344, Ekim ayında 6.557 ve Kasım ayında 6.231 oldu.
Covid-19 Salgını; 30 Kasım 2021’de toplam vaka ve vefat oranları en yüksek Ülkeler
Ülke Vaka Sayısı Vefat Eden Sayısı
- ABD 49.352.090 802.259
- Hindistan 34.587.822 468.980
- Brezilya 22.084.749 614.428
- İngiltere 10.228.772 144.969
- Rusya 9.636.790 275.193
- Türkiye 8.795.588 76.842
- Fransa 7.628.327 119.016
- İran 6.117.445 129.830
- Almanya 5.881.409 101.894
- Arjantin 5.328.416 116.554
- İspanya 5.164.184 88.052
- Kolombiya 5.067.384 128.473
- İtalya 5.028.547 133.828
- Endonezya 4.256.409 143.830
- Meksika 3.884.566 293.950
Bilgileri Derleyen ve Yazan Bekir Metin, Ankara, 30 Kasım 2021
Geçmiş Dönem Raporları
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Ekim 2021 sonu Değerlendirme Raporu
Yararlanılan Kaynaklar:
Bloomberg HT: www.bloomberght.com/kuresel-asi-gunlugu-2272325; Erişim tarihi: 1.12.2021
Dünya Data: https://ourworldindata.org/covid-vaccinations Erişim tarihi: 1.12.2021
Worldometer www.worldometers.info/coronavirus – 30 Kasım 2021
Worldometers.info ve ABD John Hopkins Üniversitesi-30 Kasım 2021
Sağlık Bakanlığı (www.saglik.gov.tr) ve TTB Web sitesi (www.ttb.org.tr): 30 Kasım 2021
Dünya Sağlık Haberleri (www.healthworldnews.net) 1.12.2021