Covid-19 Salgını Mayıs 2022 Değerlendirme Raporu
Covid-19 Salgını: Mayıs 2022 Değerlendirme Raporu
Dünya çapında 31 Mayıs 2022 tarihi itibariyle; 11,84 milyar dozdan fazla ve Türkiye’de toplam 147.734 milyon doz koronavirüs aşısı yapıldı. Ortalama her gün yapılan günlük 5,54 milyon doz aşı tespit edildi. Dünya nüfusunun yüzde 65,9’u en az bir doz COVID-19 aşısı oldu. Düşük gelirli ülkelerdeki insanların sadece yüzde 16,2’si en az bir doz aşı oldu.
Çin’in Wuhan kentinde, Aralık 2019’da ilk koronavirüsün görülmesinden 31 Mayıs 2022 tarihine kadar geçen 30 aylık sürede tüm dünyada; Ülkelerin sağlığı, eğitimi, adaleti, güvenliği, ekonomileri kısaca her şeyi olumsuz yönde etkilendi ve bu etkilemeler hala devam ediyor.
Türkiye dâhil tüm ülkelerde, salgının başlamasından 31 Mayıs 2022 tarihine kadar yaşanan süreçte; 6 milyon 313 bin can kaybının yanı sıra toplam vaka sayısı da 532 milyonu geçti. Aktif toplam vaka sayısı da 23 milyon civarına indi. Türkiye ve Dünya’nın bir çok ülkesinde sıkı tedbirler gevşetilmesine rağmen salgın halen devam ediyor.
Türkiye’de ise 31 Mayıs 2022 tarihi itibariyle Sağlık Bakanlığı verilerine göre; Yaşamını yitirenlerin resmi olarak ilan edilen sayısı 98.965 oldu. Toplam vaka sayısı ise 15 milyon 73 bini geçti. Yaşamını kaybeden Sağlık çalışanı sayısı da Nisan ayı verisi olan 556’da kaldı.
Mayıs itibarıyla yapılan Covid-19 aşısı
Covid-19 salgınına karşı alınan en önemli tedbirlerin başında aşı gelir. Dünya çapında 31 Mayıs 2022 tarihi itibariyle; 11,84 milyar dozdan fazla ve Türkiye’de toplam 147.734 milyon doz koronavirüs aşısı yapıldı. Ortalama her gün yapılan günlük 5,54 milyon doz aşı tespit edildi. Dünya nüfusunun yüzde 65,9’u en az bir doz COVID-19 aşısı oldu. Düşük gelirli ülkelerdeki insanların sadece yüzde 16,2’si en az bir doz aşı oldu.
Covid-19 aşı verilerinin derlendiği “Ourworldindata.org” web sitesinin 31 Mayıs 2022’de Dünyanın en yüksek aşı yapılan ilk 10 ülkesi; (https://coronavirus.jhu.edu/map.html)
- Çin Halk Cumhuriyeti 3 milyar 548 milyon doz,
- Hindistan 1 milyar 938 milyon doz,
- Avrupa Birliği ülkeleri 1 milyar 233 milyon doz,
- Amerika Birleşik Devletleri 585 milyon 478 bin doz,
- Brezilya 441 milyon 279 bin doz,
- Endonezya 401 milyon 308 bin doz,
- Pakistan 256 milyon 290 bin doz,
- Meksika 208 milyon 631 bin doz,
- Almanya 180 milyon 086 bin doz,
- Rusya Federasyonu 167 milyon 184 bin ve doz aşı yapıldı.
Türkiye ise 31 Mayıs 2022 tarihi itibariyle Sağlık Bakanlığı verilerine göre toplam doz aşı miktarı 147 milyon 734 bin 958’dir. (https://covid19.saglik.gov.tr/)
- 1 doz aşı yaptıranlar 57 milyon 843 bin 685 doz,
- 2 doz aşı yaptıranlar 53 milyon 067 bin 556 doz,
- 3 doz aşı yaptıranlar 27 milyon 802 bin 350 doz.
Onay verilen aşı ve ilaçlar
Dünya genelinde özellikle gelişmiş ülkelerin bulaşıcı hastalıklarla ilgili kontrol merkezlerinden (CDC, ECDC vb) bu zamana kadar toplam 20’ye yakın aşı onay aldı. Ayrıca, çeşitli ülkelerin Sağlık Bakanlıkları ve ilgili kuruluşlarından aldığı onaylarla da izin verilen aşılara da kullanım hakkı verilmiştir.
ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), İngiltere’de MHRA ve son olarak, 27 Ocak 2022 tarihinde Avrupa Birliği İnsan Sağlığı Komitesi (CHMP) tarafından Pfizer’ın geliştirdiği antiviral Covid-19 hapı Paxlovid’e acil kullanım izni verdi.
DSÖ, bir başka antiviral ilaç olan remdesivir ile ilgili önerisini de 22 Nisan 2022 tarihinde güncelleyerek, hastaneye yatma riski taşıyan hafif veya orta şiddetteki COVID-19 hastalarında kullanılabileceği kararını verdi.
Dünya Sağlık Örgütü’nün “Acil aşı kullanım onayı” verdiği 11 aşı
DSÖ, ilk olarak 31 Aralık 2020’de Pfizer-BioNTech firmasının ürettiği Covid-19 aşısına, daha sonra Oxford-AstraZeneca’ya, AstraZeneca’nın aşı üreticisi Hindistan Serum Enstitüsünün (SII) ürettiği aşıya, Moderna, Johnson & Johnson ve Çin’in Sinopharm firmasının ürettiği aşılara acil kullanım onayı vermişti.
Türkiye’de de kullanılan Çin’in geliştirdiği Sinovac aşısına 1 Haziran 2021 tarihinde, 3 Kasım 2021 tarihinde Hindistan’da üretilen Covaxin aşısına ve 17 Aralık 2021’de yine Hindistan’da üretilen Covovax aşısına acil kullanımına onay vermişti.
DSÖ, 20 Aralık 2021 tarihinde, ABD’de bulunan Novavax firmasının ürettiği “Nuvaxovid” adlı yeni tip koronavirüse (Covid-19) karşı kullanılan 10. Covid-19 aşısına da acil kullanım onayı verdi.
Son olarak 19 Mayıs 2022 tarihinde DSÖ’nün yaptığı açıklama ile 11.ci Covid-19 için Çin CanSino Biologics firmasının ürettiği Convidecia aşısı acil kullanım onayı almıştır.
Türkiye’de aşı üretimi
Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) desteği ile geliştirilen ilk yerli inaktif COVID-19 aşısı TURKOVAC’a, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) tarafından yapılan bilimsel inceleme sonucunda “Acil Kullanım Onayı” verildi.
22 Haziran 2021’de Faz-3 çalışmaları başlatılan ve 41 merkezde çalışmaları devam eden TURKOVAC için 25 Kasım 2021’de TİTCK’ya Acil Kullanım Onayı başvurusunda bulunulmuştu. Acil Kullanım Onayı Değerlendirme Komisyonu; uluslararası eczacılık standartlarında bilimsel verileri değerlendirerek, TURKOVAC’ın acil kullanım onayı almasına karar verdi.
AR-GE’den ürüne kadar her aşaması ülkemizde ve ülkemiz bilim insanlarınca geliştirilen ve Acil Kullanım Onayını alan ilk yerli COVID-19 aşısı olarak tarihe geçen “TURKOVAC” aşısı 81 İl’de özellikle Devlet Hastanelerinde tercihini bu aşıdan yana kullanan vatandaşlarımıza aşı uygulamasına devam ediliyor.
Mayıs 2022 sonunda Dünyada Covid-19
- Dünyada toplam vaka sayısı: 532.438.983
- Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı: 6.312.821
- İyileşenlerin toplam sayısı: 503.407.002
- Dünyada halen aktif vaka sayısı: 22.719.160
Mayıs 2022 sonunda Türkiye’de Covid-19
Sağlık Bakanlığı’nca, 11 Mart 2020 tarihinde yapılan ilk Koronavirüs (Covid-19) salgın açıklamasından, 31 Mayıs 2022 tarihine geçen süredeki durum;
- Toplam vaka sayısı: 15.072.747
- Yaşamını yitirenlerin sayısı: 98.965
- İyileşenlerin sayısı: 14.971.256
- Yaşamını yitiren toplam Sağlık Çalışanı: 556
2022 Mayıs ayı içerisinde Covid-19 salgınında Dünya’da durum
- Dünyada toplam vaka sayısı: 241.153
- Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı 666
- İyileşenlerin toplam sayısı: 325.129
- Dünyada halen aktif vaka sayısı: 719.160
2022 Mayıs ayı içerisinde Covid-19 salgınında Türkiye’de durum
- Türkiye’de toplam vaka sayısı: 40.654
- Yaşamını yitirenlerin sayısı: 194
- İyileşenlerin sayısı: 31.832
- Yaşamını yitiren Sağlık Çalışanı sayısı: 0
Türkiye’de 2020-2022 Yılları arasında vaka ve vefat sayıları
Aylar Vaka Sayısı Vefat Sayısı
Mart – Aralık 2020 2.208.652 20.881
Ocak – Aralık 2021 7.273.898 61.480
Ocak 2022 2.080.071 5.055
Şubat 2022 2.462.560 6.816
Mart 2022 821.043 3.745
Nisan 2022 185.869 794
Mayıs 2022 40.654 194
———————————————————————————
2020-2022 Yılları 15.072.747 98.965
Covid-19 Salgını; 31 Mart 2022’de toplam vaka ve vefat oranları en yüksek Ülkeler
Ülkeler Vaka Sayısı Vefat Eden Sayısı
- ABD 85.766.133 1.031.321
- Hindistan 43.158.582 524.630
- Brezilya 30.977.661 666.568
- Fransa 29.519.253 148.327
- Almanya 26.358.840 139.182
- İngiltere 22.300.587 178.659
- Rusya 18.331.363 379.117
- Güney Kore 18.103.638 24.176
- İtalya 17.421.410 166.697
- Türkiye 15.072.747 98.965
- İspanya 12.360.256 106.493
- Vietnam 10.719.379 43. 079
- Arjantin 9.230.573 128.889
- Japonya 8.830.300 30.582
- Hollanda 8.085.869 22.322
Bilgileri Derleyen ve Yazan Bekir Metin, Ankara, 03 Haziran 2022
Geçmiş Dönem Raporları
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Nisan 2022 Değerlendirme Raporu
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Mart 2022 Değerlendirme Raporu
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Şubat 2022 Değerlendirme Raporu
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Ocak 2022 Değerlendirme Raporu
Dünyada ve Türkiye’de Covid-19 Salgını Aralık 2021 Değerlendirme Raporu
Yararlanılan Kaynaklar:
Dünya Data: https://ourworldindata.org/covid-vaccinations Erişim tarihi: 31.5.2022
Worldometer www.worldometers.info/coronavirus – Erişim tarihi: 31.5.2022
ABD John Hopkins Üniversitesi https://coronavirus.jhu.edu/map.html – 31.5.2022
Sağlık Bakanlığı (www.saglik.gov.tr) ve TTB Web sitesi (www.ttb.org.tr): 31.5.2022
Dünya Sağlık Haberleri (www.healthworldnews.net) Erişim tarihi: 31.5.2022
ECDC: https://vaccinetracker.ecdc.europa.eu/public/extensions/COVID-19/vaccine-tracker.html#uptake-tab Erişim tarihi: 31.5.2022
