Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden ABD Başkanı seçildi.

Amerikan Seçimleri ve Sonrası

Amerika’da 3 Kasım 2020 tarihinde yapılan Başkanlık Seçimleri ancak 8 Kasım 2020 tarihinde sonuçlandı. Genel olarak yapılan tahminler gerçekleşti; Cumhuriyet Partili Donald Trump kaybetti ve Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden Cumhurbaşkanı, Kamala Harris de ilk siyahi Cumhurbaşkanı Yardımcısı seçildi.

Joe Biden, anketlerde yüzde on önde gösteriliyordu, ancak bunu tutturamadı. Çok az farkla ve hatta zorlukla seçimi kazandı. Tepkili seçmenin büyük bölümü posta yoluyla oy kullandı. Donald Trump, posta yoluyla erken oy verme usulüne bu nedenlerle karşı çıkmıştı.

Başkanlık seçimleri ile birlikte Temsilciler Meclisi’nin 435 üyesinin belirlenmesi ve 100 üyeli Senato’nun üçte birinin yenilenmesi seçimleri de yapıldı. Bu konuda ayrıntılı bilgi 9 Kasım 2020 tarihi itibariyle henüz ortaya çıkmış değildir.

Cumhuriyet Partili Donald Trump’ın seçimleri kaybetmesinde etkin olan birkaç noktayı belirtelim.

Donald Trump, ABD’nin yerleşik Başkanlık Sistemine uyum sağlayamadı. Sert çıkışlar yaptı. Seçimlerin son haftasında Çin Bankalarında hesaplarının olduğu ortaya çıktı. Seçimin son haftası, kritik eyalet olarak kabul edilen Pensilvanya’da bir mitingde konuşan bir önceki ABD Başkanı Hüseyin Barak Obama, Trump’ı “davranışları güçlükle hoş görülen deli amca” ya benzetti.

Trump’ın “yorucu” olduğunu ve “normal bir başkan gibi davranmadığını” belirtti. “Çin’de gizli hesapları olan bir Başkana ne denir” diye sordu.

Oy kullanan seçmenlerin önemli bir bölümü, sırf Trump, ABD Başkanı olmasın diye Joe Biden’a oy verdi.

Seçimleri kazanan Demokrat Parti’nin adayı Joe Biden, Amerikan sistemine göre 20 Ocak 2021 tarihinde yemin ederek görevine başlayacak. Seçimlerden sonra araya 2 buçuk aylık bir süre konuluyor ki eski başkan toparlansın, yeni başkan da birlikte çalışacağı kişileri seçip planlarını yapabilsin.

Joe Biden, Türkiye’yi tanıyan bir politikacıdır. Ankara’ya gelmiştir, Cumhurbaşkanı Erdoğan’la da görüşmeler yapmıştır.

Geçen aylarda Türkiye’ye yönelik açıklamalarıyla tepki çeken Joe Biden, Türkiye’yi Doğu Akdeniz ve Dağlık Karabağ krizleri dolayısıyla da eleştirdi. ABD’de seçilen yeni başkan, göreve başlayacağı 2021 Ocak 2021 tarihinden itibaren yoğun olarak dış politika konularıyla ilgilenecektir.

Türk basını, ABD seçimlerine ciddi ilgi gösterdi. Bunu doğal karşılamalıyız.

Türkiye’nin ulusal çıkarları ile ABD’nin emperyal çıkarları çatışıyor. Örneğin, Doğu Akdeniz’ deki petrol paylaşımı projesi, Kıbrıs, Irak ve İran konuları, başlı başına Suriye konusu ve orada ABD’nin para ve silah vererek desteklediği PKK/PYD unsurları, Akdeniz’e doğru uzatılmak istenen koridor, Libya ve S-400 konuları… Tüm bu yaşamsal konularda Türkiye ile ABD arasında çatışma vardır.

Joe Biden, ABD’nin yerleşik kapitalist sisteminin temsilcisidir. Obama döneminin Başkan Yardımcısı olan Biden, deneyimli bir politikacıdır. Genel olarak Türkiye-ABD ilişkileri sert bir düzeyde seyrederken Erdoğan-Trump ilişkileri iyi gidiyordu. Şimdi yepyeni bir yönetimle karşı karşıya olacağız. Biden’ın başkanlığı, bütün dünya ve Türkiye için önemli olacaktır.

Kesin olmayan 3 Kasım seçim sonuçlara göre 9 Kasım 2020 tarihinde ABD’de durum

Yaklaşık 160 milyon Amerikalı – ABD tarihinin en fazla – bu seçimde başkanlık için oy kullandı, ancak sonuçlar bazı sürprizlere yol açtı.

Cumhurbaşkanı seçilen Joe Biden, şu anda 290 delege sahip ve kazanması için gereken 270’i geçmiştir. Donald Trump ise 214 delege kazanmıştır. Kullanılan oyların % 50,7 si Joe Biden’a, % 47,7 si de Donald Trump’a gitmiştir. Liberal Parti adayı Jo Jorgensen % 1,2 ve Yeşiller Partisi adayı Howie Hawkins ise % 0, 2 oy almıştır.

Dört Eyalette seçim sonuçları henüz netleşmemiştir. Bu Eyaletler; Arizona, Nevada, Georgia, Pennsylvania’dır.

ABD Kongresi 100 Senatör seçimi için oy kullanıldı. Demokrat Parti’den 46 Senatör, Cumhuriyet Parti’den 48 Senatör ve Diğer Partilerden 2 Senatör seçilmiştir. Çoğunluk 51 oy ile sağlanacaktır..

ABD Temsilciler Meclisinin 435 Üyesinin sicimi için Demokrat Parti 215 sandalye, Cumhuriyet Parti ise 196, Diğer Partiler 1 sandalye kazanmıştır. Çoğunluğu 218 sandalye alan belirleyecek. Henüz netleşmeyen 23 üye vardır.

ABD Basın Kuruluşlarının açıklamalarına göre; Tartışmalı Trump politikalarını tersine çevirmeyi amaçlayan bir dizi idari emir Federal Hükümete kongre onayı gerektirmeyen yazılı talimatlar da dahil olmak üzere ABD Başkanı tarafından  verilerek uygulamaya konulacaktır.

• Joe Biden, ABD’nin resmen bıraktığı Paris iklim anlaşmasına yeniden katılacaktır.
• Dünya Sağlık Örgütü’nden çekilme kararını tersine çevirecektir.
• Çoğunluğu Müslüman yedi ülkeden vatandaşlara uygulanan seyahat yasağına son verecektir.
• ABD’ye çocukken giren belgesiz göçmenlere Obama döneminden kalma göçmenlik statüsü verme politikasını eski haline getirecektir.

Cumhurbaşkanı olarak 7 Kasım 2020 tarihinde yaptığı ilk konuşmasında, Joe Biden ABD’yi “iyileştirme zamanının” geldiğini söyledi ve ülkeyi “bölme değil, birleştirme” sözü verdi. Doğrudan Donald Trump destekçilerine seslenerek, “Rakiplerimize düşman gibi davranmayı bırakmalıyız” dedi.

Biden döneminde Türkiye-ABD ilişkileri

Beklendiği gibi, demokratik yarışmacı Joe Biden, Beyaz Saray’da görevdeki Başkan Donald Trump’ın dört yıl daha umutlarını boşa çıkararak, Amerika Birleşik Devletleri’nin 46. başkanı seçildi .

Biden’ın ABD başkanı olarak seçilmesi, uluslararası ilişkilerde kesinlikle yeni bir döneme işaret ediyor, özellikle de Trump’ın dünyanın geri kalanıyla Amerikan ilişkisinin çok taraflı yönünü zayıflatan tartışmalı dış politikasından sonra. Bu yeni dönem, bölgemize ve Türkiye ile bağlara kesinlikle yansıyacaktır.

Joe Biden yönetiminin gündeminin acil bir konusu, NATO ve Avrupa Birliği aracılığıyla transatlantik bağların yeniden kurulmasını içerecek. Bu nedenle, Türkiye’nin bu iki örgütle kopan ilişkileri, Türk çıkarları için özellikle geniş bölgesinde yeni riskler oluşturabilir; Doğu Akdeniz, Suriye, Kafkasya vb.

ABD ile Türkiye arasındaki tüm olumsuzluklara her türlü yeni başlangıcın yeni fırsatlar da getirebileceğini hatırlamak gerekir. Türkiye ve ABD, bu yeni dönemi, yoğun diyalog ve yeni bir siyasi ve stratejik çerçeve altında kilit bölgesel konulardaki farklılıklarını daraltmaya çalışmalıdır. İki ülke arasındaki işbirliği elbette bu bölgede istikrar ve barış için hayati bir rol oynayacaktır.

Kaynakçalar:

Serkan Demirtaş, Hürriyet Daily News, 9.11.2020

Reuters aracılığıyla Edison Research / NEP, 9.11.2020

Cumhuriyet, Olaylar ve Gerçekler, 9.11.2020

İngiliz BBC News, 9.11.2020

Amerikan The Associated Press, 9.11.2020