DSÖ açıkladı: Dünya, 2020 Ruh Sağlığı hedeflerinin çoğuna ulaşamadı.

10 Ekim Dünya Ruh Sağlığı Günü’nün 2021 yılı teması; “Eşitliğin olmadığı dünyada ruh sağlığı” olarak belirlendi. 2021 yılı Dünya Ruh Sağlığı günü nedeniyle Türkiye ve Dünya’nın çeşitli ülkelerinde düzenlenen etkinliklerle kamuoyunun bilgilendirilmesi sağlandı. Bu çerçevede DSÖ 2020 Ruh Sağlığı Atlası’nın hedefleri açıklandı.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından hazırlanan bir raporda, COVID-19 pandemisinin ruh sağlığı desteğine yönelik artan ihtiyacı vurguladığı bir zamanda, insanlara ihtiyaç duydukları hizmetleri sağlamada dünya çapında bir başarısızlık olduğu sonucuna varıldı.

DSÖ Ruh Sağlığı Atlası’nın, 8 Ekim 2021 Cuma günü yayınlanan son baskısı, son yıllarda akıl sağlığına verilen artan ilginin, ihtiyaçlarla uyumlu kaliteli zihinsel hizmetlerin ölçeğini büyütmediğini gösteren hayal kırıklığı yaratan bir tablo çiziyor.

‘Son derece ilgili’

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “İyi niyetlerin yatırımla karşılanmaması son derece endişe verici” dedi.

“Bu uyandırma çağrısına kulak vermeli ve harekete geçmeli ve ruh sağlığına yapılan yatırımın ölçeğini önemli ölçüde hızlandırmalıyız, çünkü ruh sağlığı olmadan sağlık olmaz.”

DSÖ Ruh Sağlığı ve Madde Kullanımı Departmanı Birim Başkanı Dr. Tarun Dua, Cenevre’deki raporun açıklanmasında, ” Ülkelerin COVID-19  sonrası daha iyi bir yapı oluşturabilmeleri için ruh sağlığı verilerine ve güçlendirme hizmetlerine yatırım yapılması gerekiyor ” dedi. .

Toplum temelli sağlık hizmetlerine yapılan düşük yatırımın maliyeti çok yüksek, pandemi sırasında zihinsel, nörolojik ve madde bağımlılığı hizmetlerinin en çok aksayan sağlık hizmetleri olduğunu belirtti.

DSÖ’nün Ruh Sağlığı ve Madde Kullanımı Departmanından Dr. Fahmy Hanna Cenevre’de yaptığı açıklamada; “COVID-19 bize hizmetler, bunların adil dağıtım ve önleme programları üzerinde düşünmemiz için yeni bir fırsat sağladı, bu yüzden daha iyisini inşa etmek için bir fırsat. Üretkenlikteki kayıp yılda bir trilyon dolara mal oluyor, bu yüzden biz de yatırım yapmalıyız. Yatırılan her dolar için getiri beş dolar”, diye ekledi.

2020 hedefleri kaçırıldı

171 ülkeden gelen verileri içeren rapora göre, ruh sağlığı için etkili liderlik ve yönetişim, topluluklarda ruh sağlığı hizmetlerinin sağlanması, ruh sağlığının teşviki ve önlenmesi veya bilgi sistemlerinin güçlendirilmesine yönelik hedeflerin hiçbiri birbirine yakın değildi.

2020’de, DSÖ’nün 194 Üye Devletinin yalnızca yüzde 51’i, ruh sağlığı politikalarının veya planlarının uluslararası ve bölgesel insan hakları araçlarıyla uyumlu olduğunu, yüzde 80 hedefinin çok altında olduğunu bildirdi.

Ve ülkelerin sadece yüzde 52’si ruh sağlığını geliştirme ve önleme programlarıyla ilgili hedefi tutturdu, bu da yüzde 80 hedefinin oldukça altında.

Rapora göre, 2020’de ulaşılan tek hedef intihar oranında yüzde 10’luk bir azalmaydı, ancak o zaman bile sadece 35 ülke bağımsız bir önleme stratejisi, politikası veya planı olduğunu söyledi.

Büyük eşitsizlikler 

Raporda, küresel çapta eksiklikler olmasına rağmen, politikaların, planların ve yasaların benimsenmesinde ve ayrıca bir dizi temel ruh sağlığı göstergesine ilişkin yıllar boyunca düzenli olarak rapor verme kapasitesinde iyileşmelerin görüldüğü görülüyor.

Buna rağmen, ruh sağlığına harcanan hükümet sağlık bütçelerinin yüzdesi son yıllarda pek değişmedi ve hala yüzde iki civarında seyrediyor.

Ruh (Akıl) Sağlığı Atlası 2020 ayrıca ruh sağlığı kaynaklarının mevcudiyetinde ve bunların yüksek ve düşük gelirli ülkeler ile bölgeler arasında dağılımında büyük eşitsizlikler göstermektedir.

Ruh sağlığını geliştirme ve önleme programları bildiren ülkelerdeki artış, 2014’te Üye Devletlerin yüzde 41’inden 2020’de yüzde 52’ye çıkması daha cesaret vericiydi.

Merkezi olmayan bakım yavaş

Akıl sağlığı hizmetlerinin toplum katında yayılması DSÖ tarafından uzun süredir tavsiye edilmektedir.

Ancak rapor, yüksek gelirli ülkelerdeki yüzde 35’e kıyasla, orta gelirli ülkelerde akıl hastanelerine toplam devlet harcamalarının yüzde 70’inden fazlasının tahsis edildiğini ortaya koydu.

Rapora göre bu, merkezi akıl hastanelerinin ve kurumsal yatan hasta bakımının hala birçok ülkede genel hastanelerde ve birinci basamak sağlık merkezlerinde verilen hizmetlerden daha fazla fon aldığını gösteriyor.

2030 için yeni hedefler

Ruh Sağlığı Atlası’nda rapor edilen küresel hedefler, DSÖ’nün 2020 hedeflerini içeren Kapsamlı  Ruh Sağlığı Eylem Planı’ndan alınmıştır.

Bu plan şimdi 2030’a kadar uzatıldı ve ruh sağlığı ve psikososyal desteğin acil durum hazırlık planlarına dâhil edilmesi, ruh sağlığının birinci basamak sağlık hizmetlerine entegrasyonu ve ruh sağlığı araştırmaları için yeni hedefler içeriyor.

Kaynak.

BM Haberleri, New York, 08 Ekim 2021