DSÖ Avrupa Bölge Komite Toplantısı, İsrail’de başladı.

İsrail’in, Tel Aviv kentinde 12-14 Eylül 2022 tarihleri arasında gerçekleşen 72. DSÖ Avrupa Bölge Komite (RC72) toplantısının ilk gün yapılan konuşmalarda; Dört ana konuya dikkat çekildi. Bunlar Covid-19 salgını, Ukrayna’daki savaş, maymun çiçeği ve çocuk felci.

İsrail’de gerçekleşen 72. DSÖ Avrupa Bölge Komite toplantısına 53 Ülkeden katılan heyetlerin 28’i Sağlık Bakanı düzeyinde, 15’i Sağlık Bakan Yardımcısı-Müsteşar düzeyinde ve 10 Ülkenin de heyet başkanları Sağlık Bakanlıklarının üst düzey yöneticileri ve o ülkenin İsrail’deki Büyükelçisi düzeyindedir.

Türk Heyeti

Türkiye anılan toplantıya Sağlık Bakan Yardımcısı Doç. Dr. Tolga Tolunay başkanlığında 9 kişiden oluşan bir heyetle katıldı. Heyette Sağlık Bakanlığı AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürü Dr. Selami Kılıç, Halk Sağlığı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Bekir Keskinkılıç, Daire Başkanı Yusuf Irmak, Türkiye’nin Tel Aviv Büyükelçiliği Misyon Şefi Mehmet Şekerci, Üçüncü Katip Ayşe Mehlika Yıldız Ersen ile Sağlık Bakanlığı’nda Uzman Gül Mersinlioğlu Serin, Sağlık Uzmanı Banu Nesibe Korur ve Sağlık Uzmanı Ömer Faruk Sarı yer aldı.

İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un açılış konuşması

İsrail, Tel Aviv’de 12-14 Eylül 2022 tarihleri arasında gerçekleşen 72. DSÖ Avrupa Bölge Komite toplantısının ilk günkü açılış seremonisinde konuşan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog; DSÖ Avrupa Bölgesinde yaşayan insanların COVID-19’dan etkilenmeye devam ederken bile üç yıl içinde ilk yüz yüze toplantıya katılan delegeleri Ülkesinde görmekten memnun olduğunu, toplumların karşılaştığı zorlukları hatırlattı: pandemi ile mücadelede sağlık çalışanları ve yetkilileri de başarılı çalışmalarından dolayı kutladı.

72. DSÖ Avrupa Bölge Komite (RC/72) ilk oturumunda İsrail Cumhurbaşkanı, İsrail’in çok ciddiye aldığı bir konu olan özellikle pandeminin insan ruh sağlığı üzerindeki etkisinin tam kapsamı netleşirken, uluslararası işbirliğinin önemini vurguladı. Cumhurbaşkanı Herzog ayrıca DSÖ Avrupa Bölge Ofisinin pandemi müdahalesini koordine etmeye yardımcı olma çalışmalarından dolayı övdü ve İsrail’de başarılı aşılama uygulamasının altını çizdi

DSÖ Genel Direktörü Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus’un Konuşması

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, 12-14 Eylül 2022 tarihleri arasında İsrail’in, Tel Aviv kentinde gerçekleşen 72. DSÖ Avrupa Bölge Komite (RC72) toplantısının ilk gün yapılan açılış konuşmasında; İsrail’e bu yılki Avrupa Bölge Komite toplantısına ev sahipliği yaptığı ve ülkenin bilgi paylaşımı da dâhil olmak üzere COVID-19’a kapsamlı yanıtı için teşekkür etti.

Genel Direktör, COVID-19’dan kaynaklanan haftalık ölümlerin pandemi başladığından bu yana en düşük seviyesinde olduğunu kaydetti, ancak “düşüş eğiliminin rehavete kapı açarsa en tehlikeli zaman olabileceği” konusunda uyardı.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Ghebreyesus, Ukrayna’daki savaşın etkisini içinde hissederek Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge’nin konuşmasına desteğini de yineleyerek, Savaşın Ukrayna’da yaşayan insanları ve sağlık sistemleri üzerindeki yıkıcı etkisi konusunda uyardı. Sağlık hizmetlerine yönelik DSÖ tarafından doğrulanmış 500’den fazla saldırıya dikkat çeken Dr. Ghebreyesus, tek çözümün barış olduğunu yineledi. Ayrıca, Genel Direktör, Bölge Direktörü’nün RC72 için hazırladığı raporundaki acil mesajların altını çizerek, Bölge’deki tütün kullanımı, alkol tüketimi, aşırı kilo ve obezite ile cepten sağlık harcamalarının açıkça belirtilmesi gerektiğinin altını çizdi. Halk sağlığına yönelik bu kalıcı tehditleri ele almak için güçlendirilmelidir. Dr. Ghebreyesus ayrıca bir başka Bölge Ofisi önceliğine de atıfta bulundu – Temel sağlık hizmetlerinin evrensel sağlık kapsamını gerçekleştirmedeki önemi ve yaşlanan nüfusların ihtiyaç duydukları sağlık hizmetini almalarını sağlamak için destek geliştirme ihtiyacının farkında olunduğuna vurgu yaptı.

Genel Direktör, konuşmasının sonunda, DSÖ’nün çalışmalarının temelde insanlarla ilgili olduğunu – toplumda en marjinalleştirilmiş kişiler için çalışmanın da zorunlu olduğunu vurguladı.

DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Henri P. Kluge’nin konuşması ve rapor sunumu

DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki sağlık durumu:

“Yeni Normal: İkili Yol” başlıklı geniş kapsamlı bir konuşmada, Bölge Direktörü, 2020-2025 Avrupa Çalışma Programını sunma görevinin yarısında, DSÖ’nün Avrupa Bölgesi’ndeki çalışmalarına kapsamlı bir genel bakış sundu. – “Daha İyi Sağlık için Ortak Eylem” (EPW) – temel mesajın temel sağlık hizmetlerini sağlamaya ve güçlendirmeye devam etme ihtiyacı olduğu ve aynı zamanda tetikte ve sürekli ortaya çıkan sağlık tehditlerine yanıt vermeye hazır olduğu – başlığın ikili yolu. Dr. Hans Kluge, Bölge Direktörü seçilmesinden bu yana yaşanan çalkantılı iki buçuk yılın altını çizerek, Avrupa Bölgesi genelinde halk sağlığına yönelik devam eden dört ana tehdit belirledi: COVID-19, Ukrayna’daki savaş ve daha yakın zamanda maymun çiçeği ve çocuk felci.

Dr. Kluge, aynı zamanda, COVID-19’un Avrupa ve Orta Asya’yı kapsayan 53 ülkede iki milyondan fazla cana mal olmasına rağmen, kardiyovasküler hastalıklar ve kanser de dâhil olmak üzere bulaşıcı olmayan hastalıklara bu sayıda canın kaybedildiğinin altını çizdi. Daha sağlıklı beslenme ve egzersizi teşvik etmeyi amaçlayan daha güçlü önlemler, alkol alımını azaltma ve hava kirliliğini hedefleyenler gibi daha katı çevresel düzenlemeler yoluyla bulaşıcı olmayan hastalıklarla mücadele Bölge için bir öncelik olarak kalacaktır.

Buna ek olarak, Bölge Direktörü Dr. Kluge ruh sağlığı, Avrupa Bağışıklama Gündemi 2030 ve – en az değil – yenilikçiliğe erişim sağlamayı amaçlayan çığır açan Oslo İlaç Girişimi (OMI) dâhil olmak üzere bir dizi başka sağlık sorunu ve alanı hakkında bir güncelleme sağladı. Ayrıca, hayat kurtaran ilaçlar daha uygun fiyatlı olması konusunda OMI ortaklarına destekleri için teşekkür ederek, iki yıllık girişimin artık hükümetler ve sağlık yetkilileri, hasta savunucuları dâhil sivil toplum kuruluşları ve ilaç endüstrisi arasındaki ortaklıklarla sürdürülebilir çözümlere ulaşmak için daha uzun vadeli bir çabaya dönüşmesini talep etti.  DSÖ Avrupa Ofisi bu konuda da şeffaf, dürüst bir koordine edici olarak hizmet vermektedir.

Konuşmanın ardından katılımcılar, DSÖ’nün Avrupa Bölgesindeki çalışmalarını ve program bütçesinin uygulanmasını gözden geçirdiler. Delegeler, COVID-19 salgını ve Bölgedeki diğer sağlık acil durumları sırasında DSÖ Avrupa Bölge Ofisi tarafından Üye Devletlere sunulan desteği ve rehberliği kabul ettiler.

Avrupa Komisyonu Komşuluk ve Genişlemeden Sorumlu Komisyon Üyesi Olivér Várhelyi

Avrupa Birliği (AB) ve DSÖ arasındaki güçlü ortaklığı ve AB’nin DSÖ ile işbirliği içinde Batı Balkanlar ve Doğu Ortaklığı ülkelerine hizmet vermeye devam etme taahhüdünü vurguladı. Mülteci müdahalesinde Ukrayna ve diğer ülkeleri desteklemeye devam edilmeli beyanında bulundu.

Avrupa Komisyonu’nun Sağlık ve Gıda Güvenliği Genel Direktörü Sandra Gallina

DSÖ Avrupa Bölge Ofisinin COVID-19 ile ilgili ülkelere verdiği genel desteğin yanı sıra bulaşıcı olmayan hastalıklar ve Oslo İlaç Girişimi (OMI) dâhil olmak üzere daha geniş sağlık gündemi için övgüde bulundu.

Pan Amerikan Sağlık Örgütü (PAHO) Direktörü Dr. Carissa F. Etienne

“Daha sağlıklı insanlar ve gezegen için sağlığa, toplumlara ve ekonomilere bütüncül bir yaklaşıma duyulan ihtiyacın altını çizdi ve daha iyisi için işbirliğini inşa etmek için kıtalar ve okyanuslar arasında bir işbirliği ruhuna sahip oldu” dedi.

Birçok Üye Devlet, DSÖ Avrupa Bölge Ofisinin çalışmaları ve Bölge Direktörünün liderliği için teşekkürlerini sunmak için söz aldı.

Açıklamalarında aşağıdakiler de dâhil olmak üzere birkaç ortak tema dile getirildi:

• Ukrayna halkıyla dayanışma ve Rusya Federasyonu’na savaşı sona erdirmesi için tekrarlanan çağrılarla birlikte Ukrayna’daki düşmanlıkların ve sağlık hizmetlerine yönelik saldırıların derhal ve tamamen durdurulması ihtiyacı;
• Bulaşıcı ve Bulaşıcı Olmayan Hastalıkların yanı sıra devam eden sağlık acil durumları ile mücadeleye hazırlık ve müdahale için güçlendirilmiş çok taraflılık;
• DSÖ Avrupa Bölge Direktörü tarafından vurgulandığı gibi, hastalıkların önlenmesi ve kontrolü de dâhil olmak üzere rutin ve temel hizmetleri sürdürürken acil durumları tespit eden ve bunlara müdahale eden sağlığa çift yönlü bir yaklaşım için güçlü destek;
• İsrail tarafından şiddetle savunulan bir DSÖ Dijital Sağlık Merkezi’nin kurulmasıyla desteklenen sağlık sistemlerimiz ve toplumlarımız için dijital sağlığın önemi;
• Ruh Sağlığı ve esenliğinin korunmasına öncelik verilmesi;
• DSÖ Avrupa Bölgesinin hayati halk sağlığı müdahalelerini bilgilendirmek için davranışsal ve kültürel anlayışları kullanma çalışmalarını desteklemek;
• Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine ulaşma, iklim değişikliği konusunda harekete geçme ve hava kirliliği, kuraklık ve orman yangınları gibi sağlığa yönelik çevresel tehditleri ele alma çabalarını hızlandırma ihtiyacı ve
• DSÖ’nün sağlık alanında lider bir kuruluş olarak rolünün tanınması; yakın ülke teması ve işbirliği ihtiyacı; daha güçlü etki için DSÖ Avrupa Bölgesi dahil olmak üzere DSÖ’nün yeterli finansmanının yanı sıra insan gücü ve bilgi desteğinin devamı konuları vurgulandı.

Stanford Üniversitesi Prof. Dr. Roger D. Kornberg’in açılış konuşması

2006 yılında Kimya dalında Nobel Ödülü’ne layık görülen RNA transkripsiyonu üzerine çığır açan araştırması ile tanınan Prof. Dr. Roger D. Kornberg, 12 Eylül 2022 öğleden sonraki oturumu, sağlığa fayda sağlamak için teknolojik ve bilimsel ilerlemeleri yansıttığı bir açılış konuşmasıyla açtı. İlaç geliştirme, aşı dayanışması, hassas tıp ve dijital sağlık – kirlilik seviyelerinde kişisel uyarı sistemleri ile herhangi bir cep telefonunu kişisel bir çevre ölçere dönüştüren yazılımlar gibi. Şu anda hem pahalı hem de zaman alıcı olan ilaç tasarımına yaklaşımımızı geliştirme potansiyeline sahip olan son gelişmeleri vurguladı. Prof. Dr. Kornberg ayrıca insan biyolojisi hakkında bilinmesi gerekenlerin %1’inden daha azını bildiğimizi belirterek, daha fazla araştırmanın öneminin altını çizdi.

Sağlık Sistemleri İş Başında

Sağlık Sistemleri İş Başında (HSiA) rapor serisinin resmi lansmanı sırasında delegeler, kanıtları birleştiren, tarafsız kalan ve okuyucuları karmaşık bir sistem boyunca yönlendiren 14 AB üyesi olmayan ülkede bu hızlı sağlık sistemlerine genel bakışın öneminden bahsettiler.

Dört Üye Devlet, Insights raporlarından öne çıkanları paylaştı. İsrail, Sağlık Bakanlığı’ndaki herkesin öncelikler hakkında net ve ortak bir anlayışa sahip olması ve bunu Maliye Bakanlığı ile tartışmak için bir giriş noktası olarak görmesi için dizinin temel zorlukların haritasını çıkarma biçimine değer verdi. Gürcistan, Insights’ın tüm sağlık sistemi unsurları – işgücü, finansman, ilaçlara erişim – arasındaki bağlantıları yakalama biçimine değer verdi ve ülkenin temel sağlık reformunun tam olarak bu birleşik yaklaşımı nasıl benimsediğini açıkladı. Karadağ, Insights’ın veri zayıflıklarına nasıl ışık tuttuğunu vurguladı ve bunu, zaman içindeki ilerlemeyi gerçekten yakalamak ve değerlendirmek ve çabaları ayarlamak için bir eylem çağrısı olarak kullanacağını açıkladı. Tacikistan, aşılama ve hastalık salgınlarına yanıt verme konusundaki başarıları vurgulama fırsatına değer verdi ve ülkeler arasında ve zaman içinde performansı karşılaştırmanın çabaları motive edebileceğini ve işbirliği oluşturabileceğini keşfetti.

Katılımcılar, serinin AB üyesi olmayan tüm Devletleri kapsayacak şekilde genişletilmesi, raporların her iki yılda bir yenilenmesi, veri kullanılabilirliği ve kalitesinin güçlendirilmesi ve evrensele doğru gerçek bir ilerleme elde etmek için neler yapılabileceği konusunda net mesajlar verilmesi gereğini kabul ettiler. İçgörüler, dış paydaşlar için sağlık sistemlerine bir giriş, bir ülkenin sağlığa neden diğerinden daha az harcama yaptığını ve bu nedenle sağlık yatırımlarının nasıl artırılabileceğini anlamak için bir araç olarak ve gerçek ilerlemeyi bağlamsallaştırmanın ve kutlamanın bir yolu olarak görüldü.

İsrail Sağlık Bakanlığında Öğle Yemeği: Yeni, etkili, yüksek fiyatlı ilaçlara ve Oslo İlaç Girişimi’ne erişim

Toplantının amacı, Oslo İlaç Girişimi (OMI)’nin vizyoner isteklerini uygulamaya dönüştürmede etkili ve sorumlu liderlik örneklerini paylaşmaktı. Delegeler şeffaflık, adil fiyatlar ve DSÖ Üye Devletlerinden özel sektöre, hastalara ve sivil toplum kuruluşlarına kadar tüm aktörlerle açık bir tartışmaya duyulan ihtiyacı vurguladılar.

İsrail Sağlık Bakanı Nitzan Horowitz’in 12 Eylül 2022 Öğle arası İsrail’e gelen Sağlık Bakanları ve Heyet Başkanları onuruna verdiği öğle yemeği sırasında; Bir kısmı DSÖ Avrupa Bölge Ofisi tarafından yönetilen ve ortak çözümler üzerinde çalışmak üzere ortak bir masa etrafında paydaşları bir araya getiren çok paydaşlı bir platformun oluşturulmasını içeren ortak bir açıklamanın kabul edilmesiyle sona erdi. Küçük bir Üye Devlet grubu, DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Daimi Komitesinin bir sonraki oturumunda bir taslak sunmayı amaçlayarak platformun kapsamını detaylandırmak için Sekretarya ile birlikte çalışma kararı alındı.

Barış Girişimi için Küresel Sağlık

DSÖ’nün yanıt verdiği hastalık salgınlarının %70’inin kırılgan, çatışmalardan etkilenen ve savunmasız ortamlarda gerçekleştiği gerçeğinin bilincinde olarak, bu paralel oturum, sağlığın barış için bir dengeleyici olarak nasıl hizmet edebileceği sorusunu tartışmak için bir fırsat sağladı. Arnavutluk Sağlık Bakanı Dr. Ogerta Manastirliu, Güneydoğu Avrupa Sağlık Ağı’nın deneyimlerine dayanarak, Ağ genelinde ülkelerin farklı sağlık alanlarındaki özel uzmanlıklarından yararlanmanın köprülerini kurmak ve istikrar, barış ve refahı teşvik etmek için hayati önem taşıdığının altını çizdi.

İsviçre Federal Halk Sağlığı Ofisi Genel Müdür Yardımcısı ve Uluslararası İlişkiler Bölümü Başkanı Nora Kronig Romero, ileriye dönük olarak, 2019’da başlatılan Barış için Küresel Sağlık Girişimi için bir yol haritası geliştirme sürecini özetledi. Sonraki tartışmalar sırasında  inisiyatifi ileriye götürmek için gençleri dahil etmenin, sağlık boyutunu çatışma analizine entegre etmenin, sağlık çalışanlarını çatışmaya duyarlı yaklaşımlar konusunda eğitmenin ve güven oluşturmaya odaklanmanın esas olduğu konusunda geniş bir fikir birliği vardı.

DSÖ Avrupa Bölgesi için bölgesel dijital sağlık eylem planı, 2023-2030

Dijital sağlıkla ilgili oturumu açan DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Kluge, “Sağlık sistemi müdahalesini güçlendirmenin önemini vurguladı – dijital sağlık okuryazarlığını geliştirme, böylece yaştan bağımsız olarak tüm hastalar aynı zamanda mahremiyetlerini ve insan haklarını korurken yeni dijital araçları anlayabilir ve kullanabilir” dedi.

DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Ülke Sağlık Politikaları ve Sistemleri Bölümü Direktörü Dr. Natasha Azzopardi Muscat, “sağlık sistemlerinin karşılaştığı finansman zorluklarını ve personel eksikliklerini vurguladı. Dijital sağlık, sağlık sistemlerine nüfusun artan ihtiyaçlarını karşılaması için bir fırsat sunuyor” dedi.

Bölgesel dijital sağlık eylem planına ilişkin tartışmalar ikinci gün (13 Eylül 202 Salı) devam etti.

Ulusal Muhataplar Toplantısı

Ulusal Muhataplar (NCP) için bir yan etkinlik sırasında, DSÖ Üye Devletleri ile ve DSÖ Üye Devletleri arasında güçlendirilmiş bölgesel işbirliği için bir kanal olarak bir NCP ağı vizyonu şekillendi. Katılımcılar ağa güçlü desteklerini dile getirdiler ve önümüzdeki 12 ay boyunca ağı yönetmek, sonraki adımları ve kapsamı planlamak ve nasıl yapılacağını belirlemek için Bulgaristan, Fransa, Lüksemburg, Hollanda, İsveç, İsviçre ve DSÖ Avrupa Bölge Ofisinden bir çekirdek gönüllü ekibi daha fazla istişare etmek için seçtiler.

Haber Bekir Metin, 13.9.2022