DSÖ Avrupa Bölgesi Üye Ülkeleri’nin “Dayanıklı ve Sürdürülebilir Sağlık Sistemleri” Vizyonu
DSÖ Avrupa Bölgesi’ndeki Türkiye ile birlikte 53 Üye Devletin Sağlık Bakanları ve üst düzey delegeleri ile ortak kuruluşların ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri, DSÖ 74. Avrupa Bölge Komitesi Toplantısı (RC74) 29-31 Ekim 2024 tarihleri arasında Danimarka’nın Kopenhag kentinde gerçekleştirildi.
DSÖ Avrupa Bölgesi’nin 53 Üye Devleti, Bölge genelinde sağlık hizmeti sunumuna yönelik vizyonda önemli bir değişimi işaret eden, dayanıklı ve sürdürülebilir sağlık sistemlerine ilişkin yeni bir çerçeve benimsedi.
Tallinn Sözleşmesi: Sağlık ve Refah için Sağlık Sistemleri ve 2023 Tallinn Sonuç Bildirgesi üzerine inşa edilen yeni çerçeve, ülkelerin sağlık sistemlerini güçlendirmek, dayanıklı, sürdürülebilir ve hızla değişen küresel bir ortamda nüfusun çeşitli ihtiyaçlarına duyarlı olmalarını sağlamak için dönüşümsel bir gündem benimsemeleri ve ortaya koymaları için bir taslaktır.
Üye Devletler ve sivil toplumla yakın istişareler sonucunda geliştirilen ve DSÖ Avrupa Bölge Komitesi’nin 74. oturumunda resmen kabul edilen çerçeve, her kişinin “doğru zamanda, doğru yerde, doğru kişiden, mali sıkıntı yaşamadan” doğru bakıma erişebildiği yeni bir vizyonu ana hatlarıyla belirtiyor. Sağlık sistemlerinde güven ilişkilerine, motive olmuş ve desteklenen sağlık profesyonelleri tarafından sağlanan kaliteli bakıma ve sağlık sistemlerinin artan çoklu hastalıklar, ruh sağlığı yükleri ve iklim değişikliğinin devam eden etkileri gibi gelecekteki zorluklara uyum sağlamasının önemine vurgu yapıyor.
DSÖ Avrupa Bölge Direktörü Dr. Hans Henri P. Kluge, “Bu çerçevenin benimsenmesi, Avrupa ve Orta Asya’daki sağlık sistemleri için yeni bir bölümü işaret ediyor” dedi. “Amacımız, ülkelerin hızla değişen bir dünyada nüfuslarının ihtiyaçlarını karşılamak için sağlık sistemlerini dönüştürmelerine yardımcı olmak ve aynı zamanda temel ilkeler olarak eşitliği, dayanışmayı ve güveni korumaktır.”
Duyarlı sistemlerin şekillendirilmesi
Çerçeve, sağlık sistemlerinin pandemi sonrası dönemde karşılaştığı karmaşık, birbiriyle bağlantılı krizleri ele almaktadır. Bunlara iş gücü kıtlığı, artan antimikrobiyal direnç ve ekonomik gerilemeler ve çatışmaların uyguladığı mali baskılar da dahildir. Amaç, yapay zekâ ve genomik gibi yenilikçi yaklaşımların, iyi düzenlenmiş teknolojilerin, gerektiğinde benimsenmesini teşvik etmek ve eski bakım modellerini yeniden şekillendirerek sağlık hizmeti sunumunun daha kişi merkezli ve eve daha yakın olmasını sağlamaktır. Güvenin merkezinde yer almaktadır.
DSÖ Avrupa Bölge Ofisi Ülke Sağlık Politikaları ve Sistemleri Bölümü Direktörü Dr. Natasha Azzopardi-Muscat (Malta),
“Gerçek dönüşüm ancak hastalar, sağlık profesyonelleri ve politika yapıcılar sinerji içinde birlikte çalıştığında gerçekleşebilir” dedi. “Hastaları bakımlarına dahil ederek, sağlık profesyonellerini destekleyerek ve politika yapıcıların duyarlı sistemler oluşturmasını sağlayarak, sağlık sistemlerinin bugünün ve geleceğin taleplerini karşılayacak şekilde gelişmesini sağlayabiliriz.”
2023 Tallinn Sağlık Sistemleri Konferansı’nın sonuç bildirgesi doğrultusunda, bu yeni çerçeve sağlık sistemlerini ulusal sosyoekonomik yapının ayrılmaz bir parçası, bireysel ve toplumsal refah, sosyal uyum ve ekonomik refah için gerekli olarak kabul etmektedir.
Yeni vizyon, birinci basamak sağlık hizmeti ve finansal korumadan dijital araçlara ve acil durum hazırlığına kadar uzanan 8 eylem alanı etrafında oluşturulmuştur.
Bu 8 alan, gelecek için dayanıklı ve sürdürülebilir sağlık sistemleri sağlamanın bir parçası olarak, sosyal, ekonomik, çevresel ve ticari sağlık belirleyicilerini de ele almak için gereken entegre düşünce türünü vurgular.
Bu çerçeve, DSÖ/Avrupa ve Üye Devletlere 2025-2030 yılları arasında rehberlik edecek ve eşitlikçi ve sağlıklı toplumları desteklemek için daha iyi donanımlı, yüksek performanslı, uyarlanabilir sağlık sistemlerinin geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.
Kaynak: DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, Basın Bülteni, Kopenhag, 31 Ekim 2024
Haberi Hazırlayan Bekir Metin, DSÖ Türkiye Eski Temsilcisi, 01 Kasım 2024
