DSÖ, Dünya Hepatit Günü’nde “Bir hayat, bir karaciğer” kampanyası başlattı
28 Temmuz Dünya Hepatit Günü’nü kutlamak için DSÖ, viral hepatit için test ve tedavinin artırılması çağrısında bulunuyor ve mevcut enfeksiyon eğilimleri devam ederse, hastalığın 2040 yılına kadar sıtma, tüberküloz ve HIV’in toplamından daha fazla insanı öldürebileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
Hepatit, karaciğer hasarına ve kansere neden olur ve yılda bir milyondan fazla insanı öldürür. 5 tip hepatit enfeksiyonundan hepatit B ve C, hastalık ve ölümlerin çoğuna neden olur. Hepatit C tedavi edilebilir; ancak, hepatit C enfeksiyonu ile yaşayan kişilerin yalnızca %21’ine teşhis konulur ve yalnızca %13’ü tedavi görür. Kronik hepatit B ile yaşayan insanların sadece %10’una teşhis konuyor ve enfekte olanların sadece %2’si hayat kurtaran ilacı alıyor.
DSÖ’nün Dünya Hepatit Günü kampanyası, “Tek hayat, tek karaciğer” temasıyla, uzun ve sağlıklı bir yaşam sürmek için karaciğeri hepatite karşı korumanın önemini vurgulamaktadır. İyi bir karaciğer sağlığı, karaciğerin çalışmasına dayanan kalp, beyin ve böbrekler dahil olmak üzere diğer hayati organlara da fayda sağlar.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Önlemek, teşhis etmek ve tedavi etmek için her zamankinden daha iyi araçlara sahip olmamıza rağmen, dünya çapında milyonlarca insan teşhis edilmemiş ve tedavi edilmemiş hepatit ile yaşıyor” dedi. “DSÖ, ülkeleri hayat kurtarmak ve hepatiti sona erdirmek için giderek daha uygun maliyetli iyileştirici ilaçlar da dahil olmak üzere bu araçların kullanımını genişletme konusunda destekleme taahhüdünü sürdürmektedir.”
DSÖ, 2030 yılına kadar hepatitin ortadan kaldırılması yolunda ülkelerin kaydettiği ilerlemeyi takip etmek için yeni rehberlik hizmetini paylaşacak. Hepatit B ve C kaynaklı yeni enfeksiyonları ve ölümleri azaltmak için ülkeler: hepatit B ile yaşayan tüm hamile kadınların tedaviye erişimini sağlamalı, doğumda bebeklerine hepatit B aşıları sağlamalı, hepatit B ile yaşayan kişilerin %90’ına teşhis koymalı ve/veya hepatit C ve hepatit teşhisi konan tüm kişilerin %80’ine tedavi sağlar. Ayrıca optimum kan transfüzyonu, güvenli enjeksiyonlar ve zarar azaltmayı sağlayacak şekilde hareket etmelidirler.
Aşılama, test ve tedavi- karaciğerinizi hepatitten korumak için hayati fırsatlar
Aşı yoluyla çocuklarda hepatit B enfeksiyonlarının azaltılması, genel olarak viral hepatit enfeksiyonlarını sınırlamak için önemli bir müdahaledir. Hepatit B insidansı hedefi, 2020’de ulaşılan ve 2030’a giden yolda olan tek Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (SDG) sağlık hedefidir. Ancak, Afrika’daki birçok ülkenin doğum dozunda hepatit B aşılarına erişimi yoktur. Küresel Aşı İttifakı GAVİ’nin yakın zamanda doğum dozu hepatit B aşısını içeren Aşı Yatırım Stratejisi 2018’i yeniden başlatması, anneden çocuğa hepatit B bulaşma oranlarının çok yüksek olduğu batı ve orta Afrika’da yeni doğan aşılama programlarını hızlı bir şekilde başlatacak.
Anneden bebeğe bulaşmayı ortadan kaldırmaya yardımcı olmak için DSÖ, tüm hamile kadınların hamilelikleri sırasında hepatit B için test edilmesini önermektedir. Pozitif ise tedavi edilmeli ve yeni doğan bebeklerine aşıları yapılmalıdır. Bununla birlikte, yeni bir DSÖ raporu , bir politikaya sahip 64 ülkeden sadece 32 ülkenin antenatal kliniklerde hepatit B’yi taramak ve yönetmek için faaliyetler uyguladığını bildirdi.
Rapor ayrıca, rapor veren 103 ülkenin %80’inin HIV kliniklerinde hepatit B’yi tarama ve yönetme politikalarına sahip olduğunu ve %65’inin aynısını hepatit C için yaptığını gösteriyor. HIV programları kapsamında hepatit testinin ve tedavisinin artırılması, Karaciğer sirozu ve karaciğer kanseri gelişmesinden HIV ile yaşayan insanları koruyacaktır.
Yıllarca artan tedavi oranlarından sonra, hepatit C’yi iyileştirici tedaviye erişen insan sayısındaki artış yavaşlıyor. DSÖ, tedavinin genişletilmesindeki ilerlemeyi yeniden hızlandırmak için ilaç fiyatlarındaki indirimlerden yararlanmayı savunmaktadır. Hepatit C’yi tedavi etmek için 12 haftalık bir ilaç kürü, düşük gelirli ülkeler için şimdi 60 ABD dolarına mal oluyor; bu, yüksek gelirli ülkelerde ilk kez piyasaya sürüldüğünde 90.000 ABD dolarından fazla olan orijinal maliyetten düştü. Hepatit B tedavisinin maliyeti yılda 30 ABD dolarından (ayda 2,4 ABD doları) daha azdır.
DSÖ, karaciğer sağlığını korumak isteyen kişiler için hepatit testi, teşhis edilirse tedavi ve hepatit B’ye karşı aşılama önermektedir. Alkol tüketimini azaltmak, sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve diyabet veya hipertansiyonu yönetmek de karaciğer sağlığına fayda sağlar.
Kaynak: Haber Bülteni, DSÖ Cenevre Ofisi, 28 Temmuz 2023
