DSÖ Genel Direktörü, BM Genel Kurulunda Gazze’de acil sağlık ve ateşkesi konuştu.

DSÖ Genel Direktörünün Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Gayri Resmi Toplantısında 17 Kasım 2023 tarihinde yaptığı açıklamalar  

Sayın Başkan, Ekselansları, değerli meslektaşlarım,

Sayın Başkana bu toplantıyı düzenlediğiniz için teşekkür ediyorum.

Bu hafta 14 Kasım 2023’de Gazze’de tutulan İsrailli rehinelerin aileleriyle ikinci kez görüştüm.

Onların acısını, gönül yarasını duydum ve hissettim.

DSÖ, halen hayatta olan rehinelerin koşulsuz serbest bırakılması çağrısını sürdürüyor.

Her geçen saat daha da istikrarsızlaşan Gazze halkının sağlık ve refahından endişe duyduğumuz gibi, onların sağlık ve refahından da derin kaygı duyuyoruz.

Bu hafta şu ana kadar DSÖ, Gazze’deki ölüm veya yaralanma sayısına ilişkin güncelleme alamadı; bu da sağlık sisteminin işleyişini değerlendirmemizi zorlaştırıyor.

Açık olan şu ki, Gazze halkının sağlık ihtiyaçları her geçen gün artıyor ve sağlık sistemi çökmek üzere.

Gazze’deki 36 hastaneden 1.400 yatakla 10 hastanede çalışmalar sürdürülüyor.

Pek çok sağlık çalışanı yerinden edildi ve aileleriyle birlikte kaçmak zorunda kaldı.

İşte bunun anlamı:

Giderek daha fazla kayıp, giderek daha az yatak, sağlık çalışanı, ilaç ve malzeme;

Yaşam destek sistemleri kapanınca prematüre bebekler ölüyor;

2000’den fazla kanser hastası, 1000 böbrek hastası, 50.000 kalp-damar hastası ve 60.000 diyabet hastasının tedavisi kesildiği için risk altındalar;

Her gün 200’e yakın kadın akla gelebilecek en kötü koşullarda doğum yapıyor;

Tahminen 20.000 kişi uzmanlaşmış ruh sağlığı hizmetlerine ihtiyaç duyuyor;

Aşırı kalabalık barınaklarda yerinden edilmiş nüfus arasında giderek artan sayıda solunum yolu ve cilt enfeksiyonu görüyoruz;

Kanalizasyon sistemi bozulduğundan ve insanlar dışkılarını açıkta yapmaya zorlandığından akut sulu ishal vakaları; Artan yetersiz beslenme; Devam edebilirim.

Korkuyu anlatacak kelime yok.

Gazze halkının şu anda bizim desteğimize, sizin desteğinize ihtiyacı var.

Gazze’deki sağlık çalışanlarını ve hizmet ettikleri insanları desteklemenin en iyi yolu onlara ihtiyaç duydukları araçları (ilaç, tıbbi ekipman, temiz su, yiyecek, güç ve koruma) vermektir.

Sahra hastaneleri ve acil sağlık ekipleri Gazze’deki mevcut hastaneleri ve sağlık çalışanlarını tamamlayabilir ve destekleyebilir ancak bunların yerini alamazlar.

Gazze’deki sağlık çalışanlarının desteklenmesi, DSÖ’nün operasyonel müdahale planının merkezinde yer alıyor.

Hastanelere hızla ikmal yapmamız, sağlık işgücünü yeniden oluşturmamız ve sağlık hizmetlerinin korunmasını sağlamamız gerekiyor.

Ama açıkçası şu ana kadar Gazze’ye izin verilen yardım miktarı içler acısı. Dokunaklı.

Gazze’ye alabileceğimiz az miktardaki yardım bile yakıt olmadan dağıtılamaz.

Bu kadar basit: Yakıt yok, yardım yok.

Bu hafta giren az miktardaki yakıt çoktan tükendi.

Gazze’ye yakıt tedarikinin artırılması konusunda anlaşmaya varıldığı yönündeki haberleri memnuniyetle karşılıyoruz. Bu raporların ayrıntılarını ve bunların yerine getirilmesini görmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz.

Ama mesele sadece yakıt değil.

Tuzdan arındırma tesislerine, su ve kanalizasyon arıtma tesislerine, hastanelere ve diğer temel hizmetlere güç sağlamak için de elektriğe ihtiyaç vardır.

Güvenlik Konseyi’nin 15 Kasım 2023 Çarşamba günü Gazze’de acil ve uzatılmış insani duraklamalar ve koridorlara ilişkin bir kararı kabul etmesini memnuniyetle karşılıyoruz.

Yeterince ileri gitmiyor; ateşkese ihtiyacımız var ama bu bir başlangıç.

Kararın derhal uygulanmasını talep ediyoruz ve tüm tarafları buna uymaya çağırıyoruz.

En önemlisi sağlık hizmetlerine yönelik saldırıların durdurulmasına ihtiyacımız var.

Cenevre sözleşmeleri neyin kabul edilebilir olduğunu ve neyin çelişkili olmadığını belirlemek için kabul edildi ve onaylandı.

Sağlık hizmetlerinin tarafsızlığını ihlal etmek kabul edilemez. Sağlık hizmetlerine yönelik saldırılar durdurulmalıdır.

DSÖ, 7 Ekim-17 Kasım 2023 tarihleri arasında Gazze’de sağlık hizmetlerine yönelik 152, Batı Şeria’da 170 ve İsrail’de hastanelere, kliniklere, ambulanslara, sağlık çalışanlarına ve hastalara yönelik 33 saldırıyı doğruladı. 

Şifa hastanesinin hastane olarak hizmet vermesi sağlanmalıdır.

Hastanede 300 kadar sağlık çalışanı ve 650 hastanın bulunduğu bildiriliyor.

Hamas hastaneyi askeri amaçlarla kullanmış olsa bile, hastane ve aslında tüm sağlık tesisleri hiçbir zaman insani hukuk korumasından mahrum değildir.

Üstelik El-Mawasi’de sözde “güvenli bölge” önerisi felaketin reçetesidir.

Bu kadar çok insanı bu kadar az altyapı veya hizmetle bu kadar küçük bir alana sıkıştırmaya çalışmak, zaten uçurumun eşiğinde olan insanlar için sağlık risklerini önemli ölçüde artıracaktır.

DSÖ, geniş bir anlaşma olmadan ve güvenliği ve diğer temel ihtiyaçların karşılanmasını sağlayacak temel koşullar mevcut olmadığı ve bunun uygulanmasını denetleyecek bir mekanizma mevcut olmadığı sürece, Gazze’de herhangi bir sözde “güvenli bölge” kurulmasına Martin Griffiths’in daha önce söylediği gibi katılmayacaktır.

===

Açıklığa kavuşturayım.

Hamas ve diğer silahlı grupların İsrail’e yönelik saldırıları, 1200 kişinin öldürülmesi, 200’ün üzerinde rehin alınması hiçbir şekilde meşrulaştırılamazdı.

Ancak %70’i kadın ve çocuk olmak üzere en az 11.500 Gazzeli öldürüldü;

1,7 milyon insan yerinden edilmişken;

Gazze’deki hastanelerin üçte ikisi hizmet dışıyken;

Elektrik yok, yakıt yok, temiz su yok, yiyecek yok;

Bir çocuğu öldüren ya da sakat bırakan her bombayla;

Her aile kendi evinin enkazı altında gömülüyorken;

İsrail’in tepkisinin ölçeği giderek daha fazla gerekçelendirilemez hale geliyor.

DSÖ, Birleşmiş Milletler sisteminin diğer kuruluları gibi tarafsızdır. Biz ne bir taraftayız, ne de diğer tarafta. Biz insanlığın yanındayız.

===

Sayın Başkan, Ekselansları,

Korkunç boyutlarda can ve mal kaybına tanık oluyoruz.

Ama aynı zamanda medeniyetin, kurallara dayalı sistemin ve ülkeler arasındaki güvenin de yok edildiğine tanık oluyoruz.

Bu kriz, Birleşmiş Milletler ve sizin için, onun Üye Devletleri için bir çok önemli bir sınavıdır.

Bu organizasyon dünyamızda barışı teşvik etmek için kuruldu.

Eğer siz, Birleşmiş Milletler üyesi devletler olarak, bu kan dökülmesini durduramayacaksanız veya engel olamayacaksanız, o zaman şunu sormamız gerekiyor: Birleşmiş Milletler ne için kurulmuştur, kime hizmet etmektedir?

Gazze’deki kriz BM için bir krizdir, insanlık için de bir krizdir.

Konuşmak yeterli değil. Çözünürlükler yeterli değil. Açıklamalar yeterli değil.

Harekete geçmelisiniz ve hemen harekete geçmelisiniz.

Sizi, Gazze’deki sivillere insani yardım ulaştırmak için sınırsız erişim sağlamaya çağırıyoruz;

Hamas’ı rehineleri serbest bırakmaya çağırıyoruz;

İsrail’i su, elektrik ve yakıt tedarikini yeniden sağlamaya çağırıyoruz;

Her iki tarafı da uluslararası insancıl hukuk kapsamındaki yükümlülüklerine uymaya çağırıyoruz;

Sağlık hizmetlerine yönelik saldırıların durdurulması ve hastaların, sağlık tesislerinin, sağlık altyapısının ve sağlık çalışanlarının yanı sıra yardım çalışanlarının da korunması çağrısında bulunuyoruz.

Daha fazla sivilin ölmesini ve Gazze’deki hastane ve sağlık tesislerinin daha fazla zarar görmesini önlemek için bu çatışmaya son verilmesi çağrısını sürdürüyoruz.

Sayın Başkan, beni davet ettiğiniz için bir kez daha teşekkür ederim.

Kaynak: DSÖ Cenevre, 17 Kasım 2023.