DSÖ Genel Direktörü G20 Sağlık Bakanları Toplantısında konuştu.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhonam Ghebreyesus,  İtalya’nın Roma kentinden G20 Ülkeleri Sağlık Bakanları Toplantısının açılışında bir konuşma yaptı.

Bakanlar, geçen yıl Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde de sanal ortamda G20 Ülkeleri Sağlık Bakanları ile tanışmışlardı. Ghebreyesus, pandeminin şimdiye kadar kontrol altına alınmış olacağının umulduğunu, ancak tersinin olduğunu belirterek, şunları söyledi:

”Şu anda dünya çapında 5 milyardan fazla aşı yapılmış olmasına rağmen, birçok ülke vaka ve ölümlerde keskin artışlarla karşı karşıya kalmaya devam ediyor. Ancak bu yapılan aşı dozların neredeyse yüzde 75’i sadece 10 ülkede uygulandı. Afrika, yüzde 2 ile en düşük aşı kapsamına sahiptir. Bu kabul edilemez bir durumdur.

DSÖ’nün küresel hedefleri, her ülkenin bu ayın sonuna kadar nüfusunun en az yüzde 10’unu, yıl sonuna kadar en az yüzde 40’ını ve gelecek yılın ortasına kadar dünya nüfusunun yüzde 70’ini aşılaması için desteklemektir. Bu hedeflere hala ulaşabiliriz, ancak G20 ülkelerinin taahhüdü ve desteğiyle gerçekleşebilir.

COVID-19 aşılarının en büyük üreticileri, tüketicileri ve bağışçıları olarak, aşı eşitliğini sağlamanın ve pandemiyi sona erdirmenin anahtarı sizde.

Bu ölçekte bir pandeminin tekrar olmasına asla istemeyiz. Ve böyle bir adaletsizliğin bir daha olmasına asla izin veremeyiz.  Bildiğiniz gibi, G20 Üst Düzey Panelinin raporu da dâhil olmak üzere, pandemiye verilen küresel tepkiye ilişkin çeşitli raporlar ve incelemeler yapıldı.

Hangi yapılar ve mekanizmalar ortaya çıkarsa çıksın, DSÖ bunların şu temel ilkelere dayandırılması gerektiğine inanmaktadır:

-Tüm ülkelerin katılımına ve desteklerini sürdürmelerine devam etmelidirler;

-Tek Sağlık anlayışı çerçevesinde ortaklıkları içeren çok sektörlü olmalıdırlar;

-Paralel yapılar oluşturmak yerine DSÖ’nün anayasal göreviyle bağlantılı ve uyumlu olmalıdırlar;

-Uluslararası Sağlık Tüzüğü ve diğer uluslararası belgelerle tutarlılığı sağlamalıdırlar ve hesap verebilir ve şeffaf olmalıdırlar.”

Dört kritik alan

Bu ilkeleri  kapsamında eylem için dört kritik alan gördüklerini anlatan Ghebreyesus, şöyle konuştu:

Birincisi, daha iyi küresel yönetişim. Yeni yönetişim yapıları için çeşitli öneriler var. Pandemi hazırlığı ve müdahale ile üst düzey siyasi katılımı kuvvetle destekliyoruz. Herhangi bir yeni mekanizmanın kapsayıcı, adil ve hesap verebilir olması esastır. Pandemi hazırlığı ve müdahaleye ilişkin uluslararası bir aracın, küresel işbirliğinin temelini güçlendireceğine, oyunun kurallarını koyacağına ve ülkeler arasındaki dayanışmayı artıracağına inanıyoruz. Kendi başına her ulus yaklaşımı bu sefer işe yaramadı ve bir dahaki sefere de yaramayacak.

İkincisi, ulusal ve küresel hazırlık ve müdahale için daha fazla ve daha iyi finansman. En önemlisi, herhangi bir finansman tesisi, küresel sağlık mimarisini daha da parçalayan yenilerini yaratmak yerine, mevcut finansal kurumlar kullanılarak inşa edilmelidir.

Üçüncüsü, Tek Sağlık anlayışı çerçevesinde daha iyi sistemler ve araçlar. DSÖ, bu araçlardan bazılarını oluşturmaya başlamak için şimdiden adımlar attı. Bildiğiniz gibi, Şansölye Merkel ile birlikte geçen hafta Berlin’de DSÖ Pandemi ve Salgın İstihbarat Merkezi’ni açma onuruna eriştim ve birkaç başka girişim de geliştiriliyor.

Dördüncüsü, Örgüt’ün geniş anayasal görevini tam olarak gerçekleştirmek için küresel sağlık mimarisinin merkezinde güçlendirilmiş, yetkilendirilmiş ve sürdürülebilir bir şekilde finanse edilen bir DSÖ.’

194 Üye Devlet ve 152 ülke ofisi ile DSÖ, benzersiz küresel erişime ve benzersiz küresel meşruiyete sahiptir. Ancak birkaç on yıl boyunca, bütçemizi bozan ve Üye Devletlerin bizden beklediklerini yerine getirme yeteneğimizi kısıtlayan, değerlendirilen ve gönüllü, tahsisli katkılar arasındaki zayıflatıcı dengesizlik nedeniyle giderek zayıfladı. DSÖ dünyanın ihtiyaç duyduğu bağımsız ve yetkili kurum olacaksa, bu dengesizliği gidermek çok önemlidir.”

Üç somut istek

Gelişmiş 20 ülkenin Sağlık Bakanlarından üç somut isteği bulunduğunu anlatan Ghebreyesus, bunları şöyle sıraladı:

”İlk olarak, bölgesel aşı üretimini desteklemek için COVAX (Covid-19 Aşıları Küresel Erişim Programı)  ile kısa vadeli teslimat programlarını değiştirerek, aşı doz paylaşım taahhütlerinizi en geç bu ayın sonuna kadar yerine getirerek DSÖ’nün küresel aşı hedeflerine ulaşılmasını destekleyin ve teknoloji, bilgi birikimi ve fikri mülkiyetin paylaşımını kolaylaştırın.

İkincisi, gelecek nesillere bir taahhüt olarak, salgına hazırlık ve müdahale konusunda yasal olarak bağlayıcı bir uluslararası anlaşmanın geliştirilmesini ve kabul edilmesini desteklemek.

Üçüncüsü, yetkisini zayıflatan değil güçlendiren girişimleri destekleyerek ve değerlendirilen ve gönüllü katkılar arasındaki mevcut dengesizliğin tarihsel olarak tersine çevrilmesini taahhüt ederek DSÖ’nü daha güçlendirin. ”