DSÖ Genel Direktörünün Dünya Tüberküloz Günü Konuşması
Robert Koch tarafından Mycobacterium tuberculosis basilinin keşfedildiği 24 Mart 1882 günü Tüberküloz hastalığının tanı ve tedavisinin önü açılmış, 1940’lı yıllarda tüberküloz mikrobunu öldüren ilk ilaçlar bulunmuştur. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün önerisi ile, 1996 yılından beri 24 Mart tarihi ‘Dünya Tüberküloz Günü’ ilan edilmiştir. Gün nedeniyle, tüberküloz hastalığının sağlık, sosyal ve ekonomik yıkıcı sonuçlarına dikkat çekiliyor ve kamuoyunun hastalık hakkındaki farkındalığının artırılması amaçlanıyor.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhonam Ghebreyesus’un, “Dünya Tüberküloz Günü” nedeniyle Talk Show’a yaptığı konuşma
Sayın Bakanlar, değerli konuklar, değerli meslektaşlarım ve dostlarım,
İyi günler ve bugün bize katıldığınız için hepinize teşekkür ederim.
24 Mart Dünya Tüberküloz Günü, hatırlama, onurlandırma, teşekkür etme ve bağlılık gösterme fırsatıdır.
Her yıl tüberküloz nedeniyle hayatını kaybeden milyonlarca insanı, önlenebilir ve tedavi edilebilir bu hastalıkla her gün mücadele etmeye devam eden milyonlarca insanı hatırlıyoruz.
Tüberkülozu sona erdirme mücadelesinde ön saflarda yer alan sağlık çalışanlarını onurlandırıyoruz.
Topluluklara, sivil toplum kuruluşlarına, savunuculara, ortaklara ve bağışçılara yorulmak bilmeyen bağlılıkları ve destekleri için teşekkür ederiz.
Dünyanın en ölümcül bulaşıcı hastalıklarından biri olmaya devam eden tüberkülozun sona ermesi için mücadeleyi ilerletmeye kararlıyız.
Her gün tüberküloz 3500’den fazla insanı öldürüyor ve hastalık 30.000’e yakın kişiyi daha etkiliyor.
Etkilenenler, aileleri ve toplulukları üzerinde muazzam bir insani ve sosyal bedele neden oluyor.
Yoksulluk, eşitsizlik, yetersiz beslenme, eşlik eden hastalıklar, ayrımcılık ve damgalanma, tüberküloz salgınının başlıca nedenleridir.
Geçtiğimiz yıl tüberkülozla ilgili ikinci BM Üst Düzey Toplantısının Siyasi Deklarasyonu’nda dünya liderleri önümüzdeki dört yıl için somut hedefler taahhüt ettiler:
Tüberküloz önleme ve bakım hizmetleriyle ihtiyaç sahibi kişilerin %90’ına ulaşmak;
İlk tanı yöntemi olarak DSÖ tarafından önerilen hızlı testin kullanılması;
Tüm tüberkülozlu kişilerin sağlık ve sosyal yardım paketine erişiminin sağlanması;
Güvenli ve etkili en az bir yeni TB aşısının geliştirilmesi;
Ve TB’nin uygulanması ve araştırılması için finansman açıklarının kapatılması.
Eğer 2023 bir taahhüt yılıysa, 2024 yılı da bu taahhütlerin uygulanması ve milyonlarca insanın tüberkülozun önlenmesi ve bakımı için hayat kurtaran hizmetlerden faydalanmasını sağlamak için bir eylem yılı olmalıdır.
Güçlü bir temel üzerine inşa ediyoruz. Tüberkülozla mücadeleye yönelik küresel çabalar, 2000 yılından bu yana tahminen 75 milyon hayat kurtardı.
Ve bazı olumlu eğilimler görüyoruz.
Geçtiğimiz yıl, teşhis ve tedaviye yönelik hizmetlere erişimde önemli bir artış gördük; bu, DSÖ’nün 1995 yılında küresel TB izlemeye başlamasından bu yana teşhis konulan en yüksek insan sayısıydı.
Yeni TB teşhis araçlarının, ilaçlarının ve aşılarının geliştirilmesinde de bir miktar ilerleme kaydedilmiştir.
Geçen yıl, TB aşısı araştırmalarına yönelik yenilikçi sürdürülebilir finansmanı, pazar çözümlerini ve ortaklıkları desteklemek amacıyla TB Aşı Hızlandırıcı Konseyi’ni kurdum.
DSÖ aynı zamanda Çok Sektörlü Hesap Verebilirlik Çerçevesi’nin benimsenmesini desteklemek için ülkelerle yakın işbirliği içerisinde çalışmaktadır ve tüberkülozun sona erdirilmesinin yalnızca sağlık sektörü tarafından başarılamayacağını, tüm sektörleri ve toplulukları kapsaması gerektiğini kabul etmektedir.
Bu amaçla, DSÖ Sivil Toplum Görev Gücü aracılığıyla etkilenen toplulukların seslerini dinlemeye devam ediyoruz.
MDR-TB’den sağ kurtulan ve görev gücünün yeni bir üyesi olan Ashna Ashesh’in bugün burada aramızda olmasından memnunum.
Ancak tüm bu ilerlemeler sınırlı finansman nedeniyle sınırlıdır.
Bu nedenle bugün, önleme ve bakım hizmetlerine erişimdeki boşlukları kapatmak amacıyla ülkelerin daha fazla kaynak savunmasına yardımcı olmak amacıyla, tüberküloza yönelik yeni bir DSÖ yatırım vakasını başlatmaktan memnuniyet duyuyorum.
Yatırım senaryosu, her ülkenin evrensel sağlık sigortasına doğru yolculuğunun bir parçası olarak kanıta dayalı, DSÖ tarafından önerilen müdahalelere yatırım yapmanın sağlık ve ekonomik mantığını özetlemektedir.
Önümüzdeki yılın üç önceliğini size bırakayım:
Öncelikle hükümetlerin geçen yılki üst düzey taahhütlerini eyleme dönüştürme konusunda liderlik göstermeleri gerekiyor.
Bağışçılar için ikincisi, DSÖ tarafından önerilen önleyici tedavi seçeneklerinin, daha kısa tedavi rejimlerinin ve hızlı moleküler teşhis ve testlerin yaygınlaştırılmasına yatırım yapılmasıdır.
Üçüncüsü, hepimiz için eşitsizliklere, damgalanmaya ve ayrımcılığa karşı harekete geçmek.
Devam eden liderliğiniz ve ortaklığınız için hepinize teşekkür ederiz.
TB sona erecek mi? Evet yapabiliriz.
DSÖ Genel Direktörünün konuşması, Cenevre, 20 Mart 2024
