DSÖ göre: 2050’ye kadar her 4 kişiden 1’inin işitme sorunu yaşayacağı öngörülüyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ), 2 Mart 2021 tarihinde yayınlanan ilk Dünya İşitme Raporu, dünya çapında yaklaşık 2,5 milyar insanın – veya her 4 kişiden 1’inin – 2050 yılına kadar bir dereceye kadar işitme kaybıyla yaşayacağı konusunda uyarıda bulunuyor. Bu kişilerin en az 700 milyonunun, önlem alınmadığı sürece kulak ve işitme bakımına ve diğer rehabilitasyon hizmetlerine erişmesi gerekecektir.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Duyma yeteneğimiz değerlidir. Tedavi edilmeyen işitme kaybı, insanların iletişim kurma, ders çalışma ve geçimlerini kazanma yetenekleri üzerinde yıkıcı bir etkiye sahip olabilir. Ayrıca insanların zihinsel sağlıklarını ve ilişkileri sürdürme yeteneklerini de etkileyebilir,” dedi. Dr. Ghebreyesus, “Bu yeni rapor, sorunun ölçeğini ana hatlarıyla açıklıyor, ancak aynı zamanda, evrensel sağlık sigortasına yönelik yolculuklarının bir parçası olarak tüm ülkeleri kendi sağlık sistemlerine entegre etmeye teşvik ettiğimiz kanıta dayalı müdahaleler şeklinde çözümler sunuyor.”
3 Mart Dünya İşitme Günü öncesinde başlatılan rapor, kulak ve işitme tedavi hizmetlerine yatırım yaparak ve erişimi genişleterek işitme kaybını önleme ve ele alma çabalarını hızla artırma ihtiyacının altını çiziyor. Kulak ve işitme bakımına yapılan yatırımın uygun maliyetli olduğu gösterilmiştir: DSÖ, hükümetlerin yatırılan her 1 ABD Doları için yaklaşık 16 ABD Doları getiri bekleyebileceğini hesaplamaktadır.
Raporun ana bulguları
Doğru bilgi eksikliği ve kulak hastalıklarına ve işitme kaybına yönelik damgalayıcı tavırlar çoğu zaman insanların bu koşullar için bakıma erişimini kısıtlar. Sağlık hizmeti sağlayıcıları arasında bile, muhtemelen çoğu zaman işitme kaybının ve kulak hastalıklarının önlenmesi, erken teşhisi ve yönetimi hakkında bilgi eksikliği, gerekli bakımı sağlama becerilerini engelliyor.
Çoğu ülkede, kulak ve işitme tedavisi hala ulusal sağlık sistemlerine entegre değildir ve tedavi hizmetlerine erişim, kulak hastalıkları ve işitme kaybı olan kişiler için zordur. Dahası, kulak ve işitme tedavisine erişim yetersiz ölçülmekte ve belgelenmektedir ve sağlık bilgi sisteminde ilgili göstergeler eksiktir.
Ancak sağlık sistemi kapasitesindeki en göze batan boşluk insan kaynaklarındadır. Düşük gelirli ülkeler arasında, yaklaşık % 78’inin milyon nüfus başına birden az kulak, burun ve boğaz (KBB) uzmanı vardır; % 93’ün de milyonda birden az odyolog var; sadece % 17’sinin milyonda bir veya daha fazla konuşma terapisti vardır. % 50’si sağırlar için milyon başına bir veya daha fazla öğretmene sahiptir. Raporda ana hatları verilen görev paylaşımı ve eğitim gibi stratejiler aracılığıyla kulak ve işitme bakımının birinci basamak sağlık hizmetine entegrasyonu yoluyla bu boşluk kapatılabilir.
Nispeten yüksek oranda kulak ve işitme uzmanlarının olduğu ülkelerde bile, uzmanların dağılımı eşitsizdir. Bu sadece bakıma muhtaç insanlar için zorluklar oluşturmakla kalmaz, aynı zamanda bu hizmetleri sağlayan kadrolara mantıksız talepler getirir.
İşitme kaybının ana nedenleri
Çocuklarda, işitme kaybının neredeyse % 60’ı, kızamıkçık ve menenjitin önlenmesi için aşılama, iyileştirilmiş maternal ve neonatal bakım ve orta kulak iltihabı olan orta kulak iltihabı hastalıklarının taranması ve erken tedavisi gibi önlemlerle önlenebilir. Yetişkinlerde, iyi kulak hijyeni ile birlikte gürültü kontrolü, güvenli dinleme ve ototoksik ilaçların izlenmesi, iyi işitmeyi sürdürmeye ve işitme kaybı potansiyelini azaltmaya yardımcı olabilir.
Tanımlama, işitme kaybı ve ilgili kulak hastalıklarının ele alınmasında ilk adımdır. Yaşamın stratejik noktalarında yapılan klinik taramalar, herhangi bir işitme kaybı ve kulak hastalığının olabildiğince erken tespit edilmesini sağlar.
Doğru ve kullanımı kolay araçlar da dâhil olmak üzere son teknolojik gelişmeler, klinik veya toplum ortamlarında ve sınırlı eğitim ve kaynaklarla her yaşta kulak hastalığını ve işitme kaybını belirleyebilir. COVID-19 salgını sırasında karşılaşılanlar ve dünyanın yetersiz hizmet alan ve uzak bölgelerinde yaşayanlar gibi zorlu durumlarda bile tarama yapılabilir.
Zamanında ve uygun bakıma erişim
Teşhis edildikten sonra erken müdahale anahtardır. Tıbbi ve cerrahi tedavi çoğu kulak hastalığını iyileştirebilir ve ilişkili işitme kaybını potansiyel olarak tersine çevirebilir. Bununla birlikte, işitme kaybının geri döndürülemez olduğu durumlarda rehabilitasyon, etkilenenlerin işitme kaybının olumsuz sonuçlarından kaçınmasını sağlayabilir. Bir dizi etkili seçenek mevcuttur.
İşitme cihazları ve koklear implantlar gibi işitme teknolojileri, uygun destek hizmetleri ve rehabilitasyon tedavisi ile birlikte kullanıldığında etkili ve uygun maliyetli olup hem çocuklara hem de yetişkinlere fayda sağlayabilir.
Rapor, işaret dilinin ve konuşma okuma gibi diğer duyusal ikame araçlarının kullanımının birçok sağır insan için önemli seçenekler olduğunu belirtiyor; İşitme yardımcı teknolojisi ve altyazı koyma ve işaret dili tercümesi gibi hizmetler, işitme kaybı olanların iletişim ve eğitime erişimini daha da artırabilir.
DSÖ Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Departmanı Direktörü Dr. Bente Mikkelsen, “Bu teknolojik ilerlemelerin ve çözümlerin yararlarının herkes için eşit derecede erişilebilir olmasını sağlamak için, ülkeler entegre insan merkezli bir yaklaşım benimsemelidir” dedi. “Ulusal sağlık planlarına kulak ve işitme tedavi müdahalelerini entegre etmek ve bunları evrensel sağlık sigortasının bir parçası olarak güçlendirilmiş sağlık sistemleri aracılığıyla sunmak, işitme kaybı riski altında olan veya yaşayanların ihtiyaçlarını karşılamak için çok önemlidir.”
3 Mart Dünya İşitme Günü
Alexander Graham Bell annesinin ve eşinin duyamadığı sesleri kaydetmeyi başaran Bell işitme kayıpları üzerine sayısız çalışmaları bulunmaktadır. İskoçyalı bilim adamının bu çalışmalarından doğum yılı olan 3 Mart 1947 tarihi, Dünya Kulak ve İşitme Günü olarak kutlanmaktadır.
Konuya ilişkin bağlantılar
2021 Dünya İşitme Günü – World Hearing Day 2021
Dünya İşitme Raporunun Tanıtımı – Launch of the World Report on Hearing
Kaynak:
DSÖ Haber Bülteni, Cenevre, 2 Mart 2021
