DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü Prof. Dr. Mehmet Haberal’a verildi.

75. Dünya Sağlık Asamblesi halk sağlığına olağanüstü katkılar için ödüller verdi.

İsviçre’nin Cenevre kentinde düzenlenen 75. Dünya Sağlık Asamblesi’nin son günü 27 Mayıs 2022 tarihinde düzenlenen bir törenle, dünyanın dört bir yanından bir grup kişiye halk sağlığına olağanüstü katkılarından dolayı ödüller verildi.

Ödül töreninin açılışını yapan Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus şunları söyledi: “2022 halk sağlığı alanındaki başarılı hizmetler ödüllendirildi. Dünya çapında çok sayıda sağlık sorununu başarıyla ele alan kişi ve kurumları kutluyor. Bu gerçek anlamda sağlık alanındaki şampiyonları tanımak için bir araya gelmek bizim için bir onurdur. Bu ödülleri genel olarak destekleyen kurum ve kuruluşlara teşekkür ediyorum.”

DSÖ aracılığıyla verilen ödüllerin çoğu, seçkin bir halk sağlığı uzmanı tarafından veya onun anısına kurulan kuruluşlar tarafından organize edilmektedir.

Her ödül için aday gösterme çağrısı, Dünya Sağlık Asamblesi’nin kapatılmasından sonra her yıl üye ülkelere gönderilir. Adaylıklar, bir DSÖ Üye Devletinin ulusal sağlık idareleri ve ödüllerin eski alıcıları tarafından yapılabilir. 2022 kazananları, her bir ödül için özel seçim panelleri tarafından yapılan tavsiyeler temelinde, Ocak 2022’de DSÖ Yürütme Kurulunun 150. oturumunda karar verildi.

2022 DSÖ Ödüllerini Kazananlar

DSÖ İhsan Doğramacı, Aile Sağlığı Vakfı Ödülü Prof. Dr. Mehmet Haberal’a verildi.

Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus’un, 27 Mayıs 2022 Cuma günü, Cenevre’de çalışmalarını sürdüren, Dünya’dan 194 Devleti temsilen delegelerin katıldığı 75. Dünya Sağlık Asamblesinde yaptığı konuşmada; Dünya sağlığına özellikle halk sağlığı alanında önemli katkılarda bulunmuş kişi ve kuruluşlara verilen ödülleri açıkladı.

ABD’nin New York kentinde, 19 Haziran-22 Temmuz 1946 tarihleri arasında düzenlenen “Uluslararası Sağlık Konferansında” Birleşmiş Milletlere üye Türkiye’nin de içerisinde yer aldığı 51 ülkenin temsilcileri ile FAO, ILO, UNESCO, OIHP, PAHO, Kızılhaç, Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu ve Rockefeller Vakfı gözlemcilerinin katılımlarıyla DSÖ Anayasası hazırlanmıştır. DSÖ Anayasası’nın hazırlık çalışmalarına da katkıda bulunan iki Türk görev yapmıştır. DSÖ Anayasası, 22 Temmuz 1946 tarihinde, New York’ta 61 Devletin temsilcisi tarafından imzalanmıştır.

1945-1947 yılları arasında ABD Harvard ve Washington Üniversitelerinde Doktora sonrası araştırmalarda bulunan Dr. İhsan Doğramacı, DSÖ Anayasası’nın kabulü ve Örgütün kuruluşuna imza atan Türk olarak tarihe geçmiştir. Dr. İhsan Doğramacı’nın DSÖ adına yaptığı birçok çalışmanın yanı sıra 1979-1982 yılları arasında DSÖ Yönetim Kurulunda Ülkemizi temsilen bu görevde bulunmuştur. Ayrıca, Dünya Sağlık Asamblelerine katılan Türkiye Heyetlerine Başkanlık ta yapmış biri olarak Dünya ve Türkiye sağlık sistemine önemli katkısı olan bir bilim insanı ve yöneticisidir.

Prof. İhsan Doğramacı adına Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1997 yılından beri “DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü” verilmektedir. İlk ödül 1997 yılında Kazakistan’dan Sara Nazarbayeva’ ya, son ödül 2022 yılında ise Türkiye’den Prof. Dr. Mehmet Haberal’a verilmiştir.

DSÖ tarafından 22-28 Mayıs 2022 tarihleri arasında Cenevre’de düzenlenen 75. Dünya Sağlık Asamblesi ödül törenine davet edilen Prof. Dr. Ali Doğramacı, Dr. Osman Doğramacı, Şermin Doğramacı Savaşçı, Prof. Dr. Gülsev Kale, Prof. Dr. Tomris Türmen, Prof. Dr. Kenan Araz, Feyyaz Artukoğlu, Dr. Phyllis Erdoğan, Prof. Dr. Ali Haberal ve Prof. Dr. Mehmet Haberal davet edilmişlerdir.

Ödül töreni öncesi bir konuşma yapan Bilkent Üniversitesi Mütevelli heyeti Başkanı Prof. Dr. Gülsev Kale, hem DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü hem de ödüle layık görülen Prof. Dr. Mehmet Haberal ‘ın çalışmaları hakkında bilgi vermiştir.

75. Dünya Sağlık Asamblesi Ödül kazananların açıklanması ve töreni açıklaması , DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından, Cenevre’de yapıldı.

DSÖ Ödül Töreni www.who.int/about/governance/world-health-assembly/seventy-fifth-world-health-assembly

2022 DSÖ İhsan Doğramacı Aile Sağlığı Vakfı Ödülü alan Prof. Dr. Mehmet Haberal ise yaptığı konuşmada hem Ihsan Doğramacı ve ailesine, Vakıf yönetimine hem de Dünya Sağlık Örgütü Genel Direktörü ve DSÖ yönetimine teşekkür etmiştir.

Aşağıdaki kısa açıklama DSÖ yönetimi tarafından yapılmıştır.

“Genel cerrahi, organ nakli ve yanık tedavisi alanlarında öncü olan Profesör Mehmet Haberal, Türkiye’de organ nakli için yasal bir çerçeve oluşturulmasına yardımcı olurken, aile ve toplum sağlığına bütüncül bir yaklaşımla toplumsal kabul edilebilirliğini artırırken, terminal hasta aileleriyle birlikte çalışıyor. Liderliği ve ulusal, bölgesel ve küresel kurumlarla işbirliği, Türkiye’de çok sayıda organ nakli merkezinin kurulmasına ve bu çalışma alanıyla ilgilenen birçok sağlık profesyonelinin yetiştirilmesine yol açmıştır.”

Prof. Dr. Mehmet Haberal hakkında detaylı bilgi içeren özgeçmişine bu bağlantıdan ulaşabilirsiniz.

75. Dünya Sağlık Asamblesi ödül törenine davet edilen Prof. Dr. Ali Doğramacı, Dr. Osman Doğramacı, Şermin Doğramacı Savaşçı, Prof. Dr. Gülsev Kale, Prof. Dr. Tomris Türmen, Prof. Dr. Kenan Araz, Feyyaz Artukoğlu, Dr. Phyllis Erdoğan, Prof. Dr. Ali Haberal ve Prof. Dr. Mehmet Haberal, tören öncesi biraradalar (Cenevre, 27.5.2022)

—————————-

2022 DSÖ Ödüllerini Kazananlar diğer kişi ve kuruluşlar

Sasakawa Sağlık Ödülü

Ödül kazanan: Dr. Paisan Ruamviboonsuk, Tayland

Retina göz bakımında uzmanlaşmış bir oftalmolog olan Dr. Ruamviboonsuk, son 25 yılda Tayland’daki körlüğün ikinci önde gelen nedeni olan diyabetik retinopati yi ele almaya odaklandı. Özel bir tarama yöntemi icat etti ve kullanmaya başladı, ardından oftalmolojik olmayan personeli bu yöntemi kullanacak ve Tayland’ın her yerinde, en uzak bölgelerde bile retinopatileri doğru bir şekilde tespit edebilecek şekilde eğitmek için bir girişimde pilotluk yaptı. Çalışmalarının bir sonucu olarak, diyabetik retinopati taraması artık Halk Sağlığı Bakanlığı tarafından ülke çapında ücretsiz olarak yürütülen bir program haline geldi.

Birleşik Arap Emirlikleri Sağlık Vakfı Ödülü

Ödül kazanan:            Nikaragua’nın Sıtmayla Mücadele Ağı

Nikaragua Sağlık için Vatandaş Gücü Bakanlığı’nın Ulusal Sıtma Bileşeni, gönüllü işbirlikçilerden oluşan topluluk ağı (ColVol) ile birlikte, 50 yılı aşkın bir süredir ulusal sıtma kontrolü programının uygulanmasında kilit rol oynamıştır. Puerto Cabezas, Nikaragua, ColVol Belediyesinde sıtmanın gözetimi, teşhisi ve tedavisine odaklanan yerel sağlık çalışanlarından oluşan bir topluluk, topluluk katılımında liderdir ve uzak ve etnik olarak çeşitli topluluklara ulaşır. Hizmet verilen topluluklarda sıtma hastalık yükü önemli ölçüde azalmıştır.

Ekselansları Şeyh Sabah Al-Ahmad Al-Jaber Al-Sabah Yaşlılar için Sağlık Hizmetlerinde ve Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesinde Araştırma Ödülü

Ödül Sahibi:                Dr. Hanadi Khamis Mubarak Al Hamad, Katar

Katar Halk Sağlığı Bakanlığı’nda sağlıklı yaşlanma için ulusal ve geriatrik lider, uzun süreli bakım ve rehabilitasyon hizmetleri için kıdemli klinik şefi olan Dr. Hanadi Al Hamad, yaşlılar için geriatrik sanal klinikler gibi yenilikçi programların geliştirilmesine öncülük etmiştir. Dr. Hanadi Al Hamad’in üstün çalışmaları sonucunda uzun süreli bakım için yatak kapasitesinde % 20 artış sağlamış; mobil ve evde bakım hizmetleri artık tamamen entegre edilmiştir; yaşlı insanlar için özel bir web sayfası artık sağlıklı yaşlanma hakkında bilgi sağlamaktadır. Toplum rehabilitasyonu ve hafıza kliniği hizmetleri birinci basamak düzeyinde geliştirilmiştir.

Dr. LEE Jong-wook Halk Sağlığı Anma Ödülü

Ödül kazananlar:        Profesör Prakit Vathesatogkit, Tayland ve

Şiddetli Hipotermi Tedavi Merkezi, Polonya

Ödül sahibi:                Profesör Prakit Vathesatogkit, Tayland

Sigara ve Sağlık Eylemi (ASH) Vakfı Genel Sekreteri ve Tayland Halk Sağlığı Bakanlığı Tütün Kullanımının Kontrolü Ulusal Komite üyesi olan Profesör Vathesatogkit, profesyonel hayatını 1986’dan beri tütün kontrolüne adamıştır. O sadece hastalar için iyileştirilmiş tedavi ve bakım protokolleri ile değil, aynı zamanda tütün vergileri ve tütün reklamları ve spor sponsorluğu üzerindeki kısıtlamalar dahil olmak üzere etkileyici bir dizi tütün kontrol önlemi ile de çalışmalar yapmıştır. Profesör Vathesatogkit, bu tedbirlerin savunulmasında öncüdür ve sektörler arasında başarılı çalışmalar yapmış, halkın aktif katılımını sağlamış ve ağları geliştirerek bu alandaki birlikteliği güçlendirmiştir.

Ödül sahibi:                Şiddetli Hipotermi Tedavi Merkezi, Polonya

Polonya’daki Şiddetli Hipotermi Tedavi Merkezi, hipotermik hastaları tedavi etmeye adanmış ilk Polonya tesisi ve kaza sonucu oluşan hipoterminin tedavisine adanmış dünyanın ilk tıp merkezlerinden biridir. Merkezi, vücut dışı terapi alanında uzman Dr. Tomasz Darocha ve anesteziyoloji ve yoğun bakım uzmanı Dr. Sylweriusz Kosiński oluşturdu. Şiddetli Hipotermi Tedavi Merkezi, hipoterminin teşhis ve tedavisinde kullanılan modern teknolojik çözümleri tasarlamak için çok sayıda araştırma ve geliştirme projesi başlatmıştır. Hayat kurtarmak için dağ kurtarma ekiplerinde ilk müdahale ekipleri yetiştirmek için çığır açan çalışmalar yaptılar.

Merkezde çalışan çok sayıda doktor ve uzman grubu, “kentsel hipotermi” sorununu ve kaza sonucu oluşan hipoterminin sosyal boyutunu tanıyarak, tıbbi ve araştırma çalışmalarını sosyal hizmetle birleştirir. Bu, örneğin evsizlik veya yoksulluk durumlarındaki insanlar gibi hipotermi riski altındakiler arasında farkındalık ihtiyacına dikkat etmeyi içerir.

Sağlığı Geliştirme Nelson Mandela Ödülü

Ödül sahibi:                Dr. Wu Zunyou, Çin

Çin Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi’nde Baş Epidemiyolog olan Dr. Zunyou Wu, HIV/AIDS’e karşı en savunmasız gruplara ulaşmak için oluşturduğu yenilikçi, kanıta dayalı politikalar gibi HIV/AIDS önleme alanındaki başarılarıyla tanınmaktadır. Seks işçileri arasında sosyal yardım programları tasarlama, pilot uygulama ve yaygınlaştırma konusunda öncüydü ve Çin’in ilk iğne değişim programını ve ilk büyük ölçekli opioid replasman tedavisini kurdu. Bu önlemlerin etkisi önemli olmuştur: Bugün uyuşturucu kullanıcıları Çin’deki tüm HIV enfeksiyonlarının % 1’ini temsil ederken, 2004’te bunların yarısını temsil etmektedir.

Dr. Wu’nun çalışmalarının bir sonucu olarak, HIV testi, 2020’de Çin’de gerçekleştirilen yaklaşık 300 milyon testle, tüm hassas gruplar arasında artık önemli bir önleme aracı haline geldi. Dr. Wu’nun savunmasız gruplara yönelik sosyal yardım müdahalelerine ilişkin tavsiyeleri ulusal politika haline getirdi.

Haberi Hazırlayan: Bekir Metin, 27 Mayıs 2022