DSÖ ve Küresel Sağlık Kuruluşları; COP28’de “İklim ve Sağlık Acil Eylem” Çağrısı

DSÖ ve Küresel Sağlık Kuruluşları; COP28’de “İklim ve Sağlık Acil Eylem” Çağrısı

Cenevre, 27 Kasım 2023 — COP28 öncesinde, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) küresel sağlık topluluğuyla birlikte, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki etkisinin müzakerelerin merkezinde yer almasını sağlamak için sesini yükseltiyor. Küresel tartışmalarda odağı insan sağlığına genişletmek, bahanelere yer bırakmamak ve müzakerecileri en değerli varlığımız olan dünya çapındaki toplumların sağlığının refahının sorumluluğunu taşıdıklarını kabul etmeye zorlamak zorunludur.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Sağlığa öncelik vermek sadece bir seçim değil; dirençli toplumların temelidir” dedi. “Liderler, halklarının beklediği ve ekonomilerinin acilen ihtiyaç duyduğu güçlü sağlık sonuçlarını Dubai’de sağlamalıdır. Tartışmayı değiştirmeli ve daha cesur iklim eyleminin sağlığımız ve refahımız üzerindeki muazzam faydalarını göstermeliyiz.”

Son aylarda dünya çapında meydana gelen aşırı hava olayları, hızla ısınan bir dünyada bizi nelerin beklediğine dair korkunç bir bakış sunuyor. IPCC (Hükûmetler arası İklim Değişikliği Paneli) Raporuna göre yaklaşık 3,5 milyar insan, yani insanlığın neredeyse yarısı, iklim değişikliğine karşı oldukça savunmasız bölgelerde yaşıyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün rakamlarına göre, 65 yaş üstü kişilerde ısıya bağlı ölümler yirmi yılda dünya çapında %70 arttı. Yalnızca ısınmayı 1,5 °C ile sınırlamaya yönelik dramatik ve kararlı bir çaba, şu anda gördüğümüzden çok daha kötü bir geleceği engelleyebilir.

Kuraklık, sel ve sıcak hava dalgaları gibi giderek sıklaşan ve ciddileşen aşırı hava olayları da sağlık hizmetleri altyapısını zorlayacak. Geçen yıl Pakistan’da yaşanan sel felaketi 8 milyon insanı yerinden etti ve toplamda 33 milyon kişiyi etkiledi. Dünya Bankası’nın tahminleri, cesur ve acil eyleme geçilmediği takdirde iklim değişikliğinin 2050 yılına kadar yaklaşık 216 milyon insanı yerinden edebileceğini gösteriyor.

İklim krizi yaşamları ve geçim kaynaklarını tehlikeye atarken, küresel gıda sistemleri artan nüfusu sürdürmekte zorlanıyor ve risk altındaki su kaynakları da bu zorlukları artırıyor. Buna paralel olarak iklim değişikliği de dang humması ve kolera gibi bulaşıcı hastalıklarda artışa yol açarak milyonlarca insanı tehlikeye atıyor. Şimdi iklim krizinin sağlık üzerindeki etkilerini azaltmak ve herkes için sürdürülebilir bir gelecek inşa etmek için kararlı ve işbirlikçi eylem zamanı.

İklim değişikliği dünya çapında sağlık sistemlerine benzeri görülmemiş bir zorluk oluşturduğundan, sistemlerimizi dayanıklı, düşük karbonlu ve sürdürülebilir olacak şekilde güçlendirmemiz de zorunludur. Hızlı harekete geçilmemesi, dünya çapındaki sağlık sistemlerini iklim değişikliğinin ezici etkilerine karşı savunmasız hale getirecek.

İklim değişikliği uzak bir tehdit değil; sağlığımızı birçok cepheden etkileyen mevcut bir tehlikedir. Sağlık topluluğu, iklim değişikliğinin halihazırda sağlığımızı etkilediğini, bulaşıcı hastalıkların ve vektör kaynaklı hastalıkların yayılmasına katkıda bulunduğunu ileri sürüyor. Müzakerecilerin, iklim değişikliğinin küresel sağlığa yönelik doğrudan bir tehdit olduğunu ve artık göz ardı edilemeyecek veya küçümsenemeyecek bir durum olduğunu anlamalarına acil ihtiyaç var.

Sağlık sistemlerimizin uyarlanması, vektör kontrolü, epidemiyolojik gözetim ve güvenli su ve sanitasyona erişim gibi temel müdahalelerin iyileştirilmesi anlamına gelir. Ek olarak, sağlık personelinin eğitimi çok önemlidir ve sağlık sistemlerini, DSÖ’nün iklime dayanıklı ve düşük karbonlu sağlık sistemleri oluşturmaya yönelik operasyonel çerçevesinde yer alan kılavuzlarla uyumlu hale getirmek için desteğe ihtiyaç vardır.

Sağlık camiası, sağlık üzerindeki olumsuz etkiyi azaltmak için emisyonların azaltılmasının ve durdurulmasının önemini vurguluyor. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre her yıl 7 milyon erken ölüm hava kirliliğine bağlanıyor. İnsan sağlığını korumak ve sürdürülebilir sonuçlar yaratmak için temiz enerji kaynaklarına geçiş de dahil olmak üzere acil azaltım önlemleri gereklidir.

Sağlık topluluğu, sağlık sistemlerinin emisyonlara katkıda bulunmada oynadığı rolün farkındadır ve sağlık sektörünün yeşilleştirilmesini savunmaktadır. Bu, sağlık sektörüne atfedilen %5’lik küresel emisyonları önemli ölçüde azaltmak için sağlık sistemlerinin karbondan arındırılmasını, tıbbın dijitalleştirilmesini ve hastanelerde ve sağlık tesislerinde sürdürülebilir uygulamaların uygulanmasını içermektedir.

Dünya çapında 1 milyardan fazla insana, inanılmaz ama elektriği olan ya da hiç olmayan sağlık tesisleri tarafından hizmet veriliyor. Sağlık topluluğu, elektriğe erişimi olmayan düşük gelirli ülkeler için temiz enerjiye erişimin hızlandırılması çağrısında bulunuyor. DSÖ, sağlık tesislerinin yenilenebilir enerjiler yoluyla elektrifikasyonunu hızlandırmak, tıbbi malzemeleri uyumlu hale getirmek ve daha temiz enerji kaynaklarına, daha iyi hizmetlere, dizel ve gaza olan bağımlılığın azaltılmasına yönelik dönüştürücü bir değişime öncülük etmek için ortaklarıyla birlikte çalışıyor.

Sağlık sistemlerindeki mali eşitsizliğin tanınması

Sağlık sistemlerindeki mali açığı kabul eden sağlık topluluğu, yeni kaynaklardan finansmanın artırılması çağrısında bulunuyor. Talep, fosil yakıtlara yönelik sübvansiyonların geri çekilmesi ve sona erdirilmesi ve iklim değişikliğiyle başa çıkmada sağlık sistemlerini desteklemek için yeni fonların harekete geçirilmesidir.

DSÖ liderliğindeki İklim ve Sağlıkta Dönüştürücü Eylem İttifakı (ATACH), iklime dayanıklı sağlık sistemlerini geliştirmek için DSÖ Üye Devletlerinin ve paydaşlarının kolektif etkisinden yararlanarak COP26’da belirlenen hedefleri gerçekleştirmeye kendini hazırlamıştır. ATACH aynı zamanda finansman ihtiyaçlarının belirlenmesine de odaklanmaktadır.

Sağlık sektörü benzeri görülmemiş zorluklarla boğuşurken, mali destekteki bariz eşitsizliğin giderilmesi zorunludur. Şu anda sektör küresel iklim finansmanının yalnızca %0,5’ini alıyor. Birçok Sağlık Günü ve Bakanlar Oturumu ile etkili bir şekilde yüzleşmek gerekiyor.

İlk Sağlık Günü, iklim ve sağlık bağlantısının küresel profilini yükseltmek ve sağlığı iklim değişikliği gündemine entegre etmek için tasarlandı. İlk kez rekor sayıda Sağlık Bakanı COP28’e katılacak. Önemli sayıda sağlık bakanının varlığı, iklim tartışmaları bağlamında sağlığa öncelik verme kararlılığının altını çiziyor ve daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratma kararlılığımızı güçlendiriyor. Bakanlar oturumu, küresel liderleri sürdürülebilir çözümler uygulamak üzere bir araya getirerek eylem aciliyetini artırmayı vaat ediyor. Bu tarihi toplantı, sağlık ve iklim değişikliğinin kritik kesişimini ele almaya odaklanacak.

COP 28’in mirası, iklim eylemiyle ilgili sağlık argümanlarının sadece duyulmakla kalmayıp somut sonuçlara yol açtığı daha sağlıklı bir gezegene yönelik taahhüt olacaktır.

DSÖ’den COP28’de iklim ve sağlık eylemi için acil çağrı

Dünya COP28’de (30 Kasım-12 Aralık 20203 tarihleri arasında Dubai’de) birleşirken sağlık camiası kararlı eylem çağrısında bulunuyor. Müzakerecileri, iklim eyleminin sağlık eylemi olduğunu ve bu gerçeği ele almadaki başarısızlığın mevcut ve gelecek nesillerin refahı açısından derin sonuçlar doğuracağını kabul etmeye çağırıyoruz.

DSÖ’nün eylem çağrısı, dayanıklı sağlık sistemleri oluşturma, emisyonları azaltma ve sağlığa öncelik verme konusunda kararlılık talep ederek sağlık camiasını birleştiriyor. İlk Sağlık Günü, iklim ve sağlık bağlantısının küresel profilini yükseltmek ve sağlığı iklim değişikliği gündemine entegre etmek için tasarlandı.

Sağlık Günü ve Bakanlar Oturumu

İlk Sağlık Günü, iklim ve sağlık bağlantısının küresel profilini yükseltmek ve sağlığı iklim değişikliği gündemine entegre etmek için tasarlandı. İlk kez rekor sayıda Sağlık Bakanı COP28’e katılacak. Önemli sayıda sağlık bakanının varlığı, iklim tartışmaları bağlamında sağlığa öncelik verme kararlılığının altını çiziyor ve daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir gelecek yaratma kararlılığımızı güçlendiriyor. Bakanlar oturumu, küresel liderleri sürdürülebilir çözümler uygulamak üzere bir araya getirerek eylem aciliyetini artırmayı vaat ediyor. Bu tarihi toplantı, sağlık ve iklim değişikliğinin kritik kesişimini ele almaya odaklanacak.

COP 28’in mirası, iklim eylemiyle ilgili sağlık argümanlarının sadece duyulmakla kalmayıp somut sonuçlara yol açtığı daha sağlıklı bir gezegene yönelik taahhüt olacaktır.

News and media products:   Haber ve medya ürünleri:

Health needs to be front and Centre of national plans to fight climate change – Sağlık, iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik ulusal planların ön planda ve merkezinde yer almalıdır. (23 Nov-Kasım 2023)

Climate change is an urgent threat to pregnant women and children – İklim değişikliği hamile kadınlar ve çocuklar için acil bir tehdittir. (21 Nov-Kas 2023)

Lancet Countdown report calls for climate-driven health action – Lancet Geri Sayım raporu iklim odaklı sağlık eylemi çağrısında bulunuyor. (15 Nov-Kasım 2023)

New operational framework for climate resilient and low-carbon health systems – İklime dayanıklı ve düşük karbonlu sağlık sistemleri için yeni operasyonel çerçeve  (09 Nov-Kasım 2023)

We must fight one of the world’s biggest health threats: climate change – Dünyanın en büyük sağlık tehditlerinden biriyle mücadele etmeliyiz: joint op-ed by Dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, Director-General of the World Health Organization; Dr Sultan Ahmed Al Jaber, President-designate of COP 28 United Nations Climate Change Conference; and Dr Vanessa Kerry, WHO Special Envoy for Climate Change and Health, CEO of Seed Global Health (26 October-Ekim2023)

Why mental health is a priority for action on climate change – İklim değişikliğiyle mücadelede zihinsel sağlık neden bir önceliktir (Jun-Haziran 2022)

WHO Science in 5: How is climate change affecting your health? – İklim değişikliği sağlığınızı nasıl etkiliyor? (2023)

WHO photos https://photos.hq.who.int/galleries/1595/climate-change-for-press-release – DSÖ fotoğrafları

Policy and technical products: Politika ve teknik ürünler:

WHO review of health in nationally determined contributions and long-term strategies – Ulusal  olarak belirlenen katkılar ve uzun vadeli stratejilerde DSÖ’nün sağlığı gözden geçirmesi (2023)

Protecting maternal, newborn and child health from the impacts of climate change: call for action, advocacy brief – Anne, yenidoğan ve çocuk sağlığının iklim değişikliğinin etkilerinden korunması: eylem çağrısı, savunuculuk özeti (2023)

Climate change and non-communicable diseases connections – İklim değişikliği ve bulaşıcı olmayan hastalıklar ile bağlantıları (2023)

Facing the Future: Human health and climate change, WHO-WTO-WIPO technical symposium (see UN TV am and pm session) – Gelecekle Yüzleşmek: İnsan sağlığı ve iklim değişikliği, DSÖ- Dünya Ticaret Örgütü –  Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü teknik sempozyumu (bkz. BM TV am ve pm oturumu)

Energizing health: accelerating electricity access in health care facilities -Sağlığın canlandırılması: sağlık tesislerinde elektriğe erişimin hızlandırılması (2023)

Mental Health and climate change, policy brief – Ruh Sağlığı ve iklim değişikliği, politika özeti (2022)

Related links: İlgili Bağlantılar

Climate Change and Health – İklim Değişikliği ve Sağlık

Health in climate change talks – İklim değişikliği görüşmelerinde sağlık

Health at COP28 – COP28’de Sağlık

Environment, Climate Change and Health – Çevre, İklim Değişikliği ve Sağlık

Fact Sheet: Climate Change – İklim Değişikliği Bilgi Notu

Global Knowledge for Climate and Public Health – İklim ve Halk Sağlığı Konusunda Küresel Bilgi

Kaynak: DSÖ Cenevre, 27 Kasım 2023, Gayrı resmi çeviri Bekir Metin

Share This
COMMENTS

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir