DSÖ’nün 2025-2028 Stratejisi, 77. Dünya Sağlık Asamblesinde görüşüldü.
DSÖ’nün yatırım vakası lansmanı destek ifadelerine yer veriyor ve dört yıllık stratejiyi sürdürülebilir bir şekilde finanse etme sözü veriyor
DSÖ 28 Mayıs 2024 Salı günü, Örgütün küresel sağlığa temel katkısını ortaya koyan ve 40 milyon hayat kurtarmak ve 6 milyar insanın sağlığını iyileştirmek için 2025-2028 stratejisine yatırım arayan bir yatırım senaryosu başlattı.
Yatırım konusu, 26 Mayıs 2024 Pazar günü başlayan ve pek çok güçlü destek ifadesi, ülkelerden ortak ev sahipliği yapma taahhütleri ve bu yılın sonlarında Yatırım Turunun doruğa ulaşması yönünde ivme kazandıran bir dizi ilk taahhüt alan DSÖ’nün Yatırım Turu’nun temelini oluşturuyor.
Destek ve finansman taahhütlerine ilişkin açıklamalar, 77. Dünya Sağlık Asamblesi’nin (WHA77) Salı günkü stratejik yuvarlak masa toplantısındaki açılış etkinliği sırasında Üye Devletler ve Avrupa Birliği’nden geldi.
DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, “Yatırım Turu’na G20 Başkanı olarak ev sahipliği yapacak olan Brezilya’ya, ev sahipliği yapan Fransa, Almanya ve Norveç’e ve Moritanya’ya Afrika Birliği Başkanı sıfatıyla teşekkür ediyorum” dedi. 28 Mayıs 2024 Salı günkü etkinlikte konuşuyor. “Yakın zamanda Yatırım Turu yoluyla DSÖ’ye daha fazla finansman sağlanması çağrısında bulunan G7 Maliye Bakanlarına da teşekkür ediyorum. Ayrıca tüm Üye Devletlere ve diğer bağışçılara, özellikle de halihazırda öngörülebilir ve esnek finansman sağlayanlara, gönüllü katkılarından dolayı teşekkür ediyorum” dedi.
40 sayfalık yatırım raporu, DSÖ’nün kadın sağlığından antimikrobiyal dirence (AMR) ve bulaşıcı hastalıkların ortadan kaldırılmasına kadar elde ettiği başarılara ilişkin zengin veriler ve örnekler açısından kapsamlı olup, Örgütün 35 ABD Doları tutarında bir getiri elde etmek için çalışmalarının etkisini nasıl güçlendirdiğini göstermektedir. Her 1 ABD Doları tutarındaki yatırım, DSÖ’nün sürdürülebilir bir şekilde finanse edilmesi durumunda neler başarılabileceğini ortaya koymaktadır.
DSÖ’nün 28 Mayıs 2024 Salı günü onaylanan küresel sağlık stratejisi Genel Çalışma Programı (GPW 14) , iklim değişikliği, jeopolitik türbülans, kitlesel göç ve diğer krizlerin yaşandığı bir dönemde, geniş bir sağlık ihtiyaçları alanındaki Üye Devletler ve ortaklarla derin işbirliği çağrısında bulunuyor.
Destek ifadeleri, finansman taahhütleri
Yatırım Turu ile DSÖ daha fazla fon talep etmiyor, bunun yerine dört yıllık stratejinin tam olarak uygulanabilmesini sağlamak için önceden gönüllü katkılar talep ediyor. Üye Devletlerin üyelik aidatları, DSÖ’nün onayladığı faaliyetlerin maliyetlerinin yalnızca bir kısmını karşılamaktadır; Yatırım Turu 7,1 milyar ABD doları tutarında bir boşluğa yönelik kaynak yaratmaktadır.
Etkinlik sırasında Singapur Sağlık Bakanı Ong Ye Kung, ülkenin Yatırım Turuna 24 milyon SGD (18 milyon ABD Doları) katkısını duyurdu. İrlanda Sağlık Bakanı Stephen Donnelly, ülkenin ek esnek fonlar ayırarak değerlendirilen katkısını derhal 2028-2029 seviyelerine çıkaracağını duyurdu.
Avrupa Birliği ayrıca DSÖ’ye olan bağlılığını da yineledi.
Uluslararası Ortaklıklardan Sorumlu Komisyon Üyesi Jutta Urpilainen bir video konuşmasında; “Sürdürülebilir bir şekilde finanse edilen, hesap verebilir ve etkili bir DSÖ görmek istiyoruz. Bugün, DSÖ Yatırım Turu kapsamında Avrupa Komisyonu’nun 250 milyon Avro’yu aşan katkısını duyurmaktan gurur duyuyorum” dedi
26 Mayıs 2024 Pazar günü, Yatırım Turu’nun açılışında Hayırseverlik Enstitüsü, iklim değişikliğinden etkilenen göçmenlerin ve yerinden edilmiş nüfusların sağlığı için 1,2 milyon ABD doları taahhüt etti.
DSÖ 2025-2028’de neler sunacak?
Yatırım senaryosu, GPW14’te özetlenen faaliyetlerin acil sağlık durumları, AMR, anne ve çocuk sağlığı, bulaşıcı hastalıklar, bulaşıcı olmayan hastalıklar, aşılama, iklim değişikliğinin etkileri ve tütün, alkol gibi risk faktörlerine odaklanarak 40 milyon hayat kurtaracağını anlatıyor fiziksel aktivite ve diyet.
DSÖ’nün 2025-2028 stratejisi, Örgütün sağlığı teşvik etme, sağlama ve koruma konusundaki devam eden taahhüdü etrafında inşa edilmiştir; Yatırım senaryosu metin, veri ve grafiklerle önümüzdeki dört yıl boyunca bu taahhüdü destekleyecek faaliyetlerin örneklerini sunuyor.
Bunlar arasında 10.000 sağlık tesisinin tamamen işlevsel hale getirilmesi için güneş enerjisiyle elektrifikasyon sağlanması; 55 ülkeyi 3,2 milyon sağlık çalışanının eğitilmesi ve istihdam edilmesi konusunda desteklemek; öncelikli ülkelere teslim edilen aşıların sayısının artırılması; 30 ülkede insani yardım ortamlarında 150 milyondan fazla kişiye sağlık hizmetlerine erişim sağlanması; 84 ülkenin sıtmayı, anneden çocuğa HIV bulaşmasını ve diğer hastalıkları ortadan kaldırma hedeflerine ulaşmasına yardımcı olmak; ayda 30 sağlık tehdidini tespit edip önlem almak; zamanında ve güvenilir sağlık verilerine erişimin güçlendirilmesi ve yılda 400 sağlık ürününe ön yeterlilik verilmesi amaçlar arasında.
DSÖ son beş yılda, ülkelerin ölçülebilir sonuçlarla en son bilim ve sağlık uygulamalarını uygulamalarına yardımcı oldu: 1,2 milyar insan, daha az risk ve daha sağlıklı çevreler sayesinde daha sağlıklı hayatlar yaşıyor; yaklaşık 430 milyon daha fazla insan maddi sıkıntı yaşamadan temel sağlık hizmetlerinden yararlanıyor ve 600 milyon insan sağlıkla ilgili acil durumlardan daha iyi korunuyor. Bu sonuçlara, yıllık 2,75 milyar ABD Doları veya kişi başına 0,35 ABD Dolarından daha az bir bütçeyle ulaşıldı.
Kaynak: DSÖ Haber bülteni, Cenevre, İsviçre, 28 Mayıs 2024
Haber Bekir Metin, Ankara, 29.5.2024
