
Dünya Aşı Haftası: Aşılama yoluyla hayat kurtarmak…
Dünya Aşı Haftası (24-30 Nisan 2024)
Dünya Aşı Haftası ilk kez 2012 yılında, Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) 6 Bölge Ofisine bağlı 180’den fazla ülkenin katılımıyla eş zamanlı olarak kutlanmıştır. DSÖ’ye üye tüm devlet temsilcilerinin katıldığı DSÖ’nün karar alma organı olan Dünya Sağlık Asamblesi’nin Mayıs 2012 tarihli toplantısında, aşılamanın yararları konusunda küresel ve yerel farkındalığa yol açması, toplumun aşılama hizmetlerini kabulünü ve talebini artırması, politik kararlılığın geliştirilmesi, aşıların bireylere ulaştırılması için ek fırsat sağlanması ve sonuç olarak aşılama kapsayıcılığının artırılmasına katkıda bulunacağı gerekçeleriyle Nisan ayının son haftasının Dünya Aşı Haftası olarak kabul edilmesi kararı verilmiştir.
Her yıl Nisan ayının son haftasında gerçekleştirilen Dünya Aşı Haftası her yaştan insanı hastalıklara karşı korumak için aşılanmayı teşvik etmek amacıyla kutlanmakta olup, nihai amaç daha fazla insanın aşı ile önlenebilir hastalıklardan korunmasını, daha mutlu ve sağlıklı yaşam sürdürmelerini sağlamaktır.
Aşılama yoluyla hayat kurtarmak
20. yüzyılın ikinci yarısındaki küresel aşı çalışmaları insanlığın en büyük başarılarından biridir.
Aşılama kampanyaları çiçek hastalığını yok etmemizi, çocuk felcini neredeyse yenmemizi ve her zamankinden daha fazla çocuğun hayatta kalmasını ve gelişmesini sağlamamızı sağladı.
Bu yıl Dünya Bağışıklama (Aşılama) Haftası, Genişletilmiş Bağışıklama Programının (EPI) 50. yılını kutlayacak; bu program, aşıyla önlenebilir hastalıklardan sayısız yaşamı kurtarmak ve iyileştirmek için gösterdiğimiz kolektif çabalarımızı takdir ederek ve ülkeleri gelecek nesilleri korumak için aşılama programlarına yatırımlarını artırmaya çağırıyor.
Sadece 50 yıl içinde, bir çocuğun ölümünün birçok ebeveynin korktuğu bir dünyadan, her çocuğun -aşılanırsa- hayatta kalma ve gelişme şansına sahip olduğu bir dünyaya geçtik.
Genişletilmiş Bağışıklama Programı (EPI) 1974’teki başlangıcında tüm çocukları 6 çocukluk hastalığına karşı korumaya odaklanmıştı, ancak bugün bu sayı yaşam boyu evrensel olarak önerilen 13 aşıya ve bağlama bağlı tavsiyelerle birlikte 17 ek aşıya yükseldi. Aşılama programının yaşam boyu genişletilmesiyle birlikte artık buna Temel Bağışıklama Programı adını veriyoruz.
Pandemi sırasında son birkaç yılda aşılama konusunda ilerlemede düşüş yaşandı. 2022 yılında dünya genelinde 2021 yılına kıyasla 4 milyonun üzerinde çocuk aşılanırken, hâlâ bir veya daha fazla aşıyı kaçıran 20 milyon çocuk vardı. Artan çatışmalar, ekonomik gerilemeler ve aşı tereddütlerindeki artış, bu çocuklara ulaşma çabalarına yönelik tehditlerden bazılarıdır. Sonuç olarak dünya, şimdiye kadar neredeyse elimizde olan difteri ve kızamık hastalıklarının ani salgınlarına tanık oluyor. Küresel aşı kapsamı iyi olsa da (5 çocuktan 4’ü tamamen aşılanmıştır) daha yapacak çok işimiz var.
Aşıların hayat kurtaran gücünden herkesin yararlanmasını sağlayabiliriz.
Bunu şu şekilde açıklayabiliriz;
Aşıların tüm ülkelerdeki hükümetlerin öncelik listesinde üst sıralarda yer almasını sağlamak;
Aşıların yaşam boyu sağlık hizmetlerinin planlanması ve yatırımının ayrılmaz bir parçası olmasını savunmak;
Aşılama programlarının tüm ülkelerde yeterince finanse edildiğinden ve kaynaklandığından emin olmak;
Aşılara erişimi ve aşı desteğini geliştiren araştırma ve yeniliklerin hızlandırılması;
Aşıların yerel, ulusal ve küresel etkisi hakkında konuşmak.
Bağışıklama, hayata sağlıklı bir başlangıç sağlar ve yaşam beklentisini iyileştirir; meslek nedeniyle ya da kronik hastalıklar gibi risk altındaki bireyler için koruma sağlar; bireyleri koruduğu gibi, hastalıkların yayılmasını önleyerek aşılanmamış bireylerin de korunmasını sağlar. Aşılanma herkes için daha sağlıklı, daha güvenli ve daha müreffeh bir dünya yaratır.
Kaynak: Dünya Sağlık Örgütü, Cenevre, Türkiye Aşı Enstitüsü, 22 Nisan 2023
Hazırlayan Bekir Metin, Ankara, 22.4.2024
Detay Bilgi İçin: