Dünya Bankasının Türkiye ile Sağlık Alanında İlişkileri

Dünya Bankası, Türkiye’nin ekonomik ve sosyal kalkınma çabalarına destek sağlamaya yönelik çalışmaları belli başlı tüm sektörlerde 1950’lerden bu yana sürmektedir. Dünya Bankası yardımı belirli yatırım projeleri ile kapsamlı politika reformları için kredi sağlamanın yanı sıra teknik ve analitik destek biçiminde gerçekleştirilmektedir. Bugün Dünya Bankası, temel sağlık hizmetleri, eğitim ve beslenme, tropik ormanların korunması ve tarımsal araştırmalar için gelişmekte olan ülkelere yardım sağlayan en büyük kuruluşlardan biridir. Dünya Bankası kredileri ülkemizde Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı tarafından yönetilmekteydi.

Bugün Banka Grubu’nun çalışmaları, yoksullukla mücadele, ekonomik büyümeyi destekleme ve gelişmekte olan ülkelerdeki insanların yaşam kalitesinde sürdürülebilir kazanımlar sağlamada önemli olan hemen hemen her sektöre yansımaktadır.

Türkiye’nin  kalkınma  hedefleri  ile küresel insani gelişme gündeminin çakıştığı noktalardan biri olan sağlık sektöründe 1990’lı yıllarda, Dünya Bankası ve Türk Hükümeti’nin ortaklaşa yürüttükleri iki önemli Proje gerçekleştirildi.

Türk Hükümeti ile Dünya Bankası arasında ilk olarak 16 Ağustos 1990 tarihinde Birinci Sağlık Projesi (Dönemin Sağlık Bakanı Halil ŞIVGIN), daha sonra ise 28 Eylül 1994 tarihinde (Dönemin Sağlık Bakanı Dr. Doğan BARAN) imzalanan İkinci Sağlık Projesi  İkraz Araştırmalarıdır.

Birinci Sağlık Projesi:

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Dünya Bankası arasında, 16 Ağustos 1990 tarihinde imzalanıp, 7 Ekim 1990 tarih ve 20658 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren Birinci Sağlık Projesi, İkraz Anlaşması sonucu;

Ankara, Diyarbakır, İstanbul, Mardin, Muğla, Sivas, Tokat ve Yozgat illerinde 1991 yılından itibaren uygulanıp sonuçlandırılan ve 75 milyon doları Dünya Bankası kredisi olan  toplam  147.7 milyon Dolarlık bütçeye sahipti. Bu proje 1998 yılında tamamlandı.

Birinci Sağlık Projesi’nin iki temel amacı vardı:

1- Temel sağlık hizmetlerine ulaşılabilirliği artırarak, proje illerinde halkın sağlık düzeyini yükseltmek,

2- Sağlık hizmetlerinin sunumunda etkililik ve verimliliği artırmak ve Sağlık Bakanlığı yönetim kapasitesini güçlendirmekti.

Birinci Sağlık Projesi iki temel başlık altında gerçekleştirildi.

– Proje illerinde sağlık altyapısı ve hizmetlerinin güçlendirilmesi,

– Kurumsal gelişim.

İkinci Sağlık Projesi:

Hazırlıkları 1992-1993 yıllarında Bakanlığımız uzmanları ve proje illeri yetkilileri ile birlikte yapılan İkinci Sağlık Projesi ise, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Dünya Bankası arasında, 28 Eylül 1994 tarihinde imzalanmış, 22 Aralık 1994 tarih ve 22149 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş, İkraz Anlaşması sonucu;

Proje, Kalkınmada I. ve II. Derecede öncelikli İller olan; Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Artvin, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkâri, Iğdır, Kars, Malatya, K. Maraş, Muş, Siirt, Tunceli, Şanlıurfa, Şırnak ve Van illerinde 1995-2001 yılları arasında uygulandı. 200 milyon dolarlık bütçeye sahip II. Sağlık Projesinin kaynağının %75’i yani 150 milyon doları Dünya Bankası kredi olarak finanse  olarak gerçekleştirildi.

İkinci Sağlık Projesi’nin iki temel amacı vardı:

1- Proje illerinde halkın sağlık düzeyini yükseltmek, önlenebilir nedenlerden kaynaklanan hastalık ve ölümleri azaltmak ve temel sağlık hizmetlerinin kalitesini, kullanımını ve erişe bilirliğini artırmak,

2- Sağlık hizmetlerinin sunumunda etkililik ve verimliliği artırmak, Sağlık Bakanlığı’nın merkez ve taşra teşkilatında yönetim kapasitesini geliştirmek ve sağlık reformları hazırlık çalışmalarını desteklemekti.

İkinci Sağlık Projesi iki temel başlık altında gerçekleştirildi.

-Temel sağlık hizmetleri,

-Sağlık politikaları ve yönetimi.

 

Kaynakça: 

Sağlık Alanında Dış İlişkiler Kitabı (Yazanlar: Bekir METİN, Sevim AYDIN, Ankara, 1997 Baskı, Matbaa: Aydoğdu Ofset)