Dünya çapında 3 milyar insan toprak bozulmasından etkileniyor.

Foto: WFP-Evelyn Fey, Çad’ın Djoukoulkili kentinde kadınlar toprak kaybını önlemek için çalışıyor.

BM çölleşme, kuraklık ve toprak restorasyonuyla mücadele ediyor

Dünya çapında insanlar, geçim kaynaklarını destekleyen, iklimi düzenlemeye yardımcı olan ve biyolojik çeşitliliği koruyan topraklar iklim değişikliği ve kötü yönetim nedeniyle giderek daha fazla bozuldukça yıkıcı sonuçlarla karşı karşıya kalıyor. BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi, toprakları nasıl yenileyeceğimizi ve tüm geleceğimizi nasıl güvence altına alacağımızı görüşmek üzere Suudi Arabistan, Riyad’da toplandı.

Dünya çapında 3 milyar insan toprak bozulmasından etkileniyor.

Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da 2-13 Aralık 2024 tarihleri arasında düzenlenen BM destekli çölleşme, kuraklık ve toprak restorasyonu konferansının yeni seçilen başkanına göre, dünya genelinde üç milyar insan, “birçok topluluk arasında göç, istikrar ve güvensizlik seviyelerini artıracak” olan yoksul ve bozulmuş toprakların etkisinden muzdarip.

Suudi Arabistan Çevre, Su ve Tarım Bakanı Abdurrahman Alfadley, Birleşmiş Milletler Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi’nin (UNCCD) 16.Taraflar Konferansı’nın Ortadoğu ülkesinin başkentinde 2 Arak 2024 tarihinde başladığı toplantıda konuştu.

UNCCD’ye göre toplantı, “insan odaklı bir yaklaşımla küresel hedefleri yükseltmek ve toprak ve kuraklığa dayanıklılık konusunda eylemleri hızlandırmak için bir dönüm noktası” niteliğinde.

Dünya genelinde toprakların yüzde 40’a kadarı bozulmuş durumda, bu da biyolojik veya ekonomik verimliliğinin azaldığı anlamına geliyor.

Bunun iklim, biyolojik çeşitlilik ve insanların geçim kaynakları açısından vahim sonuçları var.

COP16’da öncelikli konulardan biri olan kuraklıklar, iklim değişikliği ve sürdürülemez arazi yönetimi nedeniyle 2000 yılından bu yana yüzde 29 oranında artarak daha sık ve şiddetli hale geliyor.

İnsanlığı beslemek

BM Çölleşme Sözleşmesi 30 yıl önce kabul edildi ve örgütün şu anki Yürütme Sekreteri İbrahim Thiaw, kuraklık ve çölleşme nedeniyle kaybedilen toprakların geri kazanılmasının önemini vurguladı.

“Toprak restorasyonu öncelikle insanlığın kendisini beslemekle ilgilidir” diyen Sayın Camara, “Bugün topraklarımızı yönetme şeklimiz, Dünya’daki yaşamın geleceğini doğrudan belirleyecektir” diye ekledi.

Çiftçiler, anneler ve toprak kaybından etkilenen gençlerle tanışmanın kişisel deneyiminden bahsetti. “Toprak bozulmasının maliyeti hayatlarının her köşesine sızıyor” dedi.

“Yükselen gıda ve beslenme fiyatlarını, beklenmedik enerji ek ücretlerini ve toplulukları üzerindeki artan baskıyı görüyorlar” dedi. “Toprak ve arazi kaybı, yoksul aileleri besleyici gıdadan ve çocukları güvenli bir gelecekten mahrum bırakıyor” ifadesine yer verdi.

Arazi bozulmasının tersine çevrilmesi

COP16, hükümetler, uluslararası örgütler, özel sektör ve sivil toplum örgütlerinden oluşan küresel liderlerin bir araya gelerek en son araştırmaları tartışmaları ve sürdürülebilir bir toprak kullanımı geleceğine giden yolu belirlemeleri için fırsat sağlıyor.

Thiaw, dünyanın hep birlikte “arazi bozulması eğilimlerini tersine çevirebileceğini” ancak bunun ancak “bu kritik anı yakalarsak” mümkün olacağını söyledi.

BM Genel Sekreter Yardımcısı Amina Muhammed, konferansta 2 Aralık 2024 tarihinde yaptığı video konuşmasında, COP16’daki delegeleri, uluslararası iş birliğini güçlendirmeyi de içeren üç önceliğe odaklanarak rollerini oynamaya ve “akıntıyı tersine çevirmeye” çağırdı.

Ayrıca restorasyon çabalarını “hızlandırmanın” ve “finansın kitlesel seferberliğine” yönelik çalışmaların da hayati önem taşıdığını söyledi.

Bu çabaların finansmanı zorlu olacak ve yalnızca kamu sektöründen gelmesi pek olası değil, ancak BM Genel sekreter Yardımcısına göre, “toplam yatırımların 2030 yılına kadar 2,6 trilyon dolara ulaşması gerekiyor; bu, dünyanın yalnızca 2023 yılında savunmaya harcadığı miktardır.”

Konferansa katılan Sivil Toplum Örgütleri adına konuşan Tahanyat Naeem Satti, “COP16’da iddialı ve kapsayıcı eylemler” çağrısında bulunarak, “Kadınların, gençlerin, Yerli Halkların, çobanların ve yerel toplulukların her düzeyde karar alma süreçlerine anlamlı katılımının kurumsallaştırılması gerektiğini” söyledi.

“Onların içgörüleri ve yaşanmış deneyimlerinin, arazi bozulmasını etkili bir şekilde ele alan ve sürdürülebilir arazi yönetimi ve restorasyonunu teşvik eden politikaların şekillendirilmesinde kritik öneme sahip olduğunu” vurguladı.

13 Aralık 2024’e kadar 2 hafta sürmesi planlanan konferansta, delegelerin aşağıdaki sonuçlara ulaşmak için çaba sarf edeceği yoğun tartışmalar ve müzakereler yapılacak.

• 2030 ve sonrasında bozulmuş arazilerin restorasyonunu hızlandırmak
• Yoğunlaşan kuraklıklara, kum ve toz fırtınalarına karşı dayanıklılığı artırmak
• Toprak sağlığını iyileştirin ve doğa dostu gıda üretimini artırmak
• Sürdürülebilir arazi yönetimi için arazi haklarını güvence altına alın ve eşitliği teşvik etmek
• Toprağın iklim ve biyolojik çeşitlilik çözümleri sağlamaya devam etmesini sağlamak
• Gençler için iyi arazi tabanlı işler de dahil olmak üzere ekonomik fırsatların kilidini açmaktır.

BM ve Çölleşme

• Otuz yıl önce, 1994 yılında, 196 ülke ve Avrupa Birliği, BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi’ni (UNCCD) imzaladı.
• Taraflar Konferansı (COP), BM Çölleşme ile Mücadele Sözleşmesi’nin ana karar alma organıdır.
• UNCCD, hükümetlerin, işletmelerin ve sivil toplumun bir araya gelerek zorlukları tartıştığı ve arazi için sürdürülebilir bir gelecek planladığı küresel bir toprağı korumanın sesidir.
• Taraflar Konferansı’nın (COP16) 16. Toplantısı 2-13 Aralık 2024 tarihleri ​​arasında Suudi Arabistan’ın Riyad kentinde gerçekleştiriliyor.
• UNCCD, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (UNFCCC) ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesi (CBD) ile birlikte üç “Rio Sözleşmesi” nden biridir. Bunlar, Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen tarihi 1992 Dünya Çevre Zirvesi’nin sonuçlarıdır.

Kaynak: BM Haberleri, Suudi Arabistan, Riyad, 3 Aralık 2024