Dünya Liderleri, 75. BM Genel Kurulu olarak; Gelecek nesiller için daha güvenli, daha dirençli bir dünya vaat eden bildiriyi kabul ettiler.
Birleşmiş Milletler’in 75. yıldönümünü anmak için BM Genel Kurul’daki dünya liderleri, 1945’te kurucuları tarafından uygulamaya konulan çok taraflı çerçeveyi onurlandıran ve daha iyi olma sözü veren bir deklarasyonu kabul etmek için 21 Eylül 2020 tarihli sanal bir formatta toplandılar.
“Birleşmiş Milletler’in 75. Yıldönümünü Anma Bildirisi” başlıklı metin, küresel kararlılığı yeniden canlandırmak için 12 kısa taahhütte bulunuyor:
- Kimseyi geride bırakma,
- Gezegeni koruma,
- Barışı teşvik etme,
- Uluslararası hukuka uyma,
- Kadınları ve Kızları merkezde bulundurma,
- Güven inşa etmek,
- Dijital işbirliğini geliştirmek,
- Birleşmiş Milletleri konumunu ve etkinliğini büyütmek
- Sürdürülebilir finansmanı sağlamak,
- Ortaklıkları güçlendirmek,
- Gençlerle çalışmak ve
- Sonunda başarılı hizmetlere hazırlıklı olmaktır.
Dünya liderleri söz konusu bildiriyle “Kutlamak için burada değiliz!” dediler. “Dünyamız henüz kurucularımızın 75 yıl önce hayal ettiği dünya değil.” dediler
Aslında, artan yoksulluk, açlık, terörizm, iklim değişikliği ve şimdi de COVID-19’la mücadele içinde bulunuluyor. İnsanlar güvenlik arayışı içinde tehlikeli yolculuklar yapmak zorunda kalıyor. En az gelişmiş ülkelerin geride kaldığını ve “hala tam bir sömürge kolonilerden çekilme olmadığını ” vurguladılar.
“Zorluklarımız birbiriyle bağlantılı ve ancak yeniden canlandırılmış çok taraflılık yoluyla çözülebilir” diye vurguladılar. COVID-19’un onları hazırlıksız yakaladığını kabul ederek, bunun hazırlığı iyileştirmek için bir uyandırma çağrısı olarak hizmet ettiğine karar verdiler. Bildirgeyi “Biz Halklar” ruhuyla sürdürme taahhüdünde bulunarak, “Bugün kabul ettiğimiz şey, gezegenimizin sürdürülebilirliğini ve on yıllar boyunca nesillerin refahını etkileyecektir” dediler.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri António Guterres‘in dünyanın büyük güçleri arasında askeri bir çatışma olmaksızın modern tarihin en uzun dönemini korumak için yaptığı net çağrının ardından geldi. Pandemik güvenlik kısıtlamaları nedeniyle fazla kalabalık olmayan bir Genel Kurul Salonuna hitaben “Bu, Üye Devletlerin gurur duyabileceği büyük bir başarıdır” dedi. “Pek çoğunun korktuğu üçüncü bir dünya savaşından kaçınıldı.” İfadesinde bulundu. Yine de yapılacak çok fazla şey olduğunu vurguladı. Cinsiyet eşitsizliği, “dünya çapında insan haklarına karşı en büyük zorluktur”. İklim felaketi beliriyor. Yoksulluk artıyor. Nefret yayılıyor. Ve nükleer silahlar tetikte olmaya devam ediyor. Onlara ancak birlikte hitap edebiliriz, dedi. Birbirine bağlı bir dünya, Birleşmiş Milletler, uluslararası finans kurumları, bölgesel kuruluşlar, ticaret blokları ve diğerlerinin daha yakın ve etkili bir şekilde birlikte çalıştığı, ağa bağlı çok taraflılığı gerektirir.
Benzer şekilde, BM Genel Kurul Başkanlığına yeni seçilen Volkan Bozkır’ın (Türkiye), çok taraflılığa sürekli bağlılığımız olmasaydı, “bugün burada oturamayacağımızı” ifade etmiştir. Hükümetlerin ortak bir geleceğe yönelik koordinasyonu ve iyi yönetişimi güçlendirmeye yönelik güçlü çabaları için tebrik etti.
“Çok taraflılık bir seçenek değil, bir gerekliliktir” diye sözlerini sürdürdü. Dünya çarpıcı biçimde değişiyor ve yüceltilmiş bir Birleşmiş Milletler hem uyum sağlamalı hem de dünya meseleleri ile yakından ilgilenmelidir. Hükümetleri, daha gayretli, hesap verebilir bir kuruma dönüşürken, amaca uygunluğunu koruyarak Birleşmiş Milletleri desteklemeye çağırdı. “Birleşmiş Milletler, ancak üyeleri ve ideallerine olan bağlılığı kadar güçlüdür” diye vurguladı.
Dört genç lider bu noktaya doğrudan değinerek söz aldı ve Devlet ve Hükümet Başkanlarını, savundukları değerleri sürdürmek için siyasi iradeleri hakkında konuştular.
Gana’dan gençlik temsilcisi Akosua Adubea Agyepong, “Size birkaç sorumuz var” dedi. “Hepiniz BM Evrensel Beyannamesine sadık kaldınız mı?” Yüzyıllar boyunca dünya, cinsel ve toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin sessiz salgınıyla mücadele ediyor. Bu konuda neler diyeceksiniz?
Malezya’dan genç bir sosyal girişimci olan Sharifah Norizah, benzer şekilde, “Gençliğin sadece kota kadar kota almak için sayılmaması gerektiğini” vurguladı. Sistematik olarak geride bırakılanları, özellikle de engelli gençleri desteklemek için somut eylemler çağrısında bulundu.
Bahamalar’dan genç bir iklim değişikliği savunucusu olan Charles Hamilton, bu sorunlara asgari düzeyde katkıda bulunmalarına rağmen gençlerin krizleri miras aldığını kabul etti. “Oyun hileli geliyor,” dedi. Rahatsız mısın? Benzer bir samimiyetle,
Fransa’dan bir iklim gençliği aktivisti olan Nathan Méténier şöyle sordu: “Brezilya alevler içindeyken, Sudan su altındayken, en büyük buzdağı Grönland sahanlığından yeni çıktığında, bizlere hangi dünyayı terk ediyorsunuz?”
Bu üslup, dünya liderlerinin gelecek nesillere daha güvenli, daha dirençli bir gezegen miras bırakmak için önceliklerini ve sorumluluklarını tanımladıklarından daha fazla duyulan geniş kapsamlı bir genel tartışmaya zemin hazırladı. Sanal etkinliğe iletilen önceden kaydedilmiş konuşmalarda, neredeyse hepsi barış, özgürlük, eşit haklar ve insan onuru değerlerini doğruladı.
Guyana Başkanı Mohamed Irfaan Ali, gelişmekte olan “77 ülke” grubu ve Çin adına konuştu; Pandeminin, gelişmekte olan ülkelerin karşılaştığı yetersiz finansman ve yüksek borçtan tıbbi malzemelere sınırlı erişime kadar değişen darboğazları vurguladığını söyledi. 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi’nin hızlandırılmış uygulanması çağrısında bulunan “Bu dünyadaki insanlara karşı yükümlülüklerimizi yerine getirmek için elimizden gelen her şeyi yapmalıyız” dedi.
En Az Gelişmiş Ülkeler Grubu adına konuşan Malawi Başkanı Lazarus Chakwera; Birleşmiş Milletler reformlarının bu amaca ulaşmak için kritik olacağını söyledi. Salgın devam ederse, küresel yoksulluk yüzde 8,8’e ulaşacak ve bu, uzun yıllardır ilk defa büyük bir artış olacak. Cinsiyet eşitsizlikleri ve dijital uçurum ele alınmalı ve en geride kalanlara yardım etmek için finansman sağlanmalıdır.
Meksika, Endonezya, Türkiye ve Avustralya adına konuşan Kore Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Moon Jae-In; COVID ‑ 19 salgını karşısında beş ülkenin oynadığı köprü rolünün altını çizdi. Aşılara ve terapötik maddelere eşit erişim çağrısında bulundu.
Bağlantısızlar Hareketi adına konuşan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Haydar Oğlu Aliyev; “Gün boyu süren görüşmede bir reform çağrısı yaptı. Birleşmiş Milletler ve Güvenlik Konseyi’nin yirmi birinci yüzyıl zorluklarını ve modern jeopolitik gerçekleri ele almaya uygun olmasını sağlamak için bu tür adımlar gereklidir” demiştir.
Yukarıdaki konuşmalar dışında Birleşmiş Milletlere üye Devletlerin; Devlet ve Hükümet Başkanları (Başbakanlar) sanal ortamda görüşlerini bildirmişler ve çeşitli önerilerde bulunmuşlardır.
Ayrıca Avrupa Konseyi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Birleşmiş Milletler Ekonomik ve Sosyal Konseyi ve Uluslararası Adalet Divanı Başkanları da Genel Kurulda birer konuşma yapmışlardır.
