Dünya Sağlık Örgütü, Gazze’de sağlık sisteminin çökme noktasına geldiğini açıkladı.
DSÖ, Gazze’de düşmanlıkların daha da yoğunlaşmasıyla sağlık sisteminin kırılma noktasına geldiği uyarısında bulundu.
İsrail’in yoğunlaştırdığı askeri operasyonlar, giderek kötüleşen kitlesel nüfus göçü ve ciddi gıda, su, tıbbi malzeme, yakıt ve barınak sıkıntısının ortasında zaten zayıflamış olan sağlık sistemini tehdit etmeye devam ediyor.
Gazze’deki dört büyük hastane (Kamal Adwan Hastanesi, Endonezya Hastanesi, Hamad Rehabilitasyon ve Protez Hastanesi ve Avrupa Gazze Hastanesi) düşmanlıklara veya tahliye bölgelerine yakınlıkları ve saldırılar nedeniyle geçen hafta (12-19 Mayıs 2025) tıbbi hizmetlerini askıya almak zorunda kaldı. DSÖ, bu dönemde Gazze’de sağlık hizmetlerine yönelik 28 saldırı ve Ekim 2023’ten bu yana 697 saldırı kaydetti.
Gazze Şeridi’ndeki 36 hastaneden yalnızca 19’u, hastanede kalan hastalara temel bakım sağlayan bir hastane de dahil olmak üzere faaliyette kalmaktadır ve ciddi tedarik sıkıntısı, sağlık çalışanı eksikliği, sürekli güvensizlik ve bir dizi can kaybıyla mücadele etmektedir, tüm bunlar personel imkânsız koşullarda çalışırken gerçekleşmektedir. 19 hastaneden 12’si çeşitli sağlık hizmetleri sunarken, geri kalanı yalnızca temel acil bakım sağlayabilmektedir. Gazze Şeridi’ndeki tüm hastanelerin en az % 94’ü hasar görmüş veya yıkılmıştır.
Son iki günde (22-23 Mayıs 2025) Kuzey ve Güney Gazze’de artan düşmanlıklar ve verilen yeni tahliye emirleri daha fazla sağlık tesisinin hizmet dışı kalmasına neden olma tehlikesini taşıyor. Bunlara tahliye bölgelerinde 1 hastane, 11 birincil bakım merkezi ve 13 tıbbi nokta ve bu bölgelere 1000 metre mesafede ek 5 hastane, 1 sahra hastanesi, 9 birincil bakım merkezi ve 23 tıbbi nokta dahildir.
Kuzey Gazze neredeyse tüm sağlık hizmetlerinden mahrum bırakıldı. Al-Awda Hastanesi, travma stabilizasyon noktası olarak hizmet vererek yalnızca asgari düzeyde işlevsel. Devam eden güvensizlik ve kısıtlı erişim nedeniyle kapanma riskiyle karşı karşıya. Hastanenin üçüncü katına çarşamba günü saldırı düzenlendiği ve bir personelin yaralandığı bildirildi. Bölgedeki düşmanlıklar su deposuna ve boru hattına da zarar verdi. Bugün hastane tekrar saldırıya uğradı. Üçüncü ve dördüncü katların vurulduğu ve iki sağlık çalışanının yaralandığı bildirildi. DSÖ tarafından sağlanan bir çadır da dahil olmak üzere hasta triyaj çadırları alev aldı, bu da depodaki tüm tıbbi malzemeleri yaktı ve bodrumdaki araçları tahrip etti. Bugün hastaneye ulaşmaya çalışan bir DSÖ misyonu engellendi.
Endonezya Hastanesi, 18 Mayıs’tan bu yana devam eden askeri varlık nedeniyle hizmet dışı kaldı ve bu da onu erişilemez hale getirdi. Dün, hastaneye bir DSÖ misyonu gitti ve ziyaret etmek için yaklaşık dört saat izin bekledikten sonra güvenlik durumu nedeniyle ziyaret gerçekleştirilemedi. DSÖ ekibi hastalara yiyecek ve su ulaştırmayı, durumlarını değerlendirmeyi ve transfer için kritik ekipmanı belirlemeyi planlamıştı. DSÖ bugün (22 Mayıs 2025) tekrar hastaneye ulaşmaya çalıştı ancak misyon İsrail tarafından engellendi.
Kuzey Gazze’de şiddetli akut yetersiz beslenme hastalarının tedavi edilebildiği tek merkez olan Kamal Adwan Hastanesi, çevresinde yaşanan yoğun çatışmalar sonucu 20 Mayıs’ta hizmet dışı kalmış, hastalar tahliye edilmek veya erken taburcu edilmek zorunda kalmıştı.
Güney Gazze’de, Nasser Tıbbi Kompleksi, El-Amal ve El-Aksa Hastaneleri, Deir al Balah ve Han Yunus’a yönelik yeni bir yerinden edilme dalgasıyla daha da kötüleşen yaralı akınıyla dolup taşıyor. Avrupa Gazze Hastanesi, 13 Mayıs’taki saldırının ardından hizmet dışı kalmaya devam ediyor ve nöroşirürji, kalp bakımı ve kanser tedavisi gibi Gazze’nin başka hiçbir yerinde bulunmayan hayati hizmetleri veremiyor.
Şu anda Gazze Şeridi’nde, 2 milyondan fazla nüfusa yetecek kadar az olan sadece 2000 hastane yatağı mevcut. Bunlardan en az 40’ı, yeni ilan edilen tahliye bölgelerindeki hastanelerde oldukları için kaybolma riski altındayken, bu bölgelere yakın tesislerde koşullar kötüleşirse 850 yatak daha kaybedilebilir.
Devam eden düşmanlıklar ve askeri varlık, hastaların bakıma erişimini engelliyor, personelin bakım sağlamasını engelliyor ve DSÖ ile ortaklarının hastanelere yeniden malzeme sağlamasını engelliyor.
Her hastane hizmet dışı bırakıldığında, hastalar sağlık hizmetlerine erişimlerini kaybediyor ve DSÖ ve ortaklarının Gazze’nin sağlık sistemini sürdürme çabaları boşa çıkıyor. Yıkım sistematik. Hastaneler onarılıyor ve yeniden tedarik ediliyor, ancak düşmanlıklara maruz kalıyor veya tekrar saldırıya uğruyor. Bu yıkıcı döngü sona ermeli.
Sürekli korku ve güvensizlik ortamında, ulusal ve uluslararası acil tıbbi ekiplerden olanlar da dahil olmak üzere sağlık çalışanları Gazze’de acil bakım hizmeti sunmaya devam ediyor. DSÖ onların cesaretini ve bağlılığını selamlıyor.
DSÖ sağlık hizmetlerinin aktif olarak korunmasını talep ediyor. Hastaneler asla militarize edilmemeli veya hedef alınmamalıdır.
DSÖ, Gazze’ye mümkün olan tüm rotalardan büyük ölçekte yardım yapılmasına izin verilmesi ve insanların nerede olurlarsa olsunlar engelsiz bir şekilde insani yardıma erişmeleri çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler Yardım Şefi’nin sözlerini tekrarlayan DSÖ, BM ve ortaklarının, yönlendirmeye karşı güvencelerle yardım ulaştırmak için net, ilkeli ve etkili bir plana sahip olduğunu, bu sistemin işe yaradığını ve devam etmesi için etkinleştirilmesi gerektiğini yineledi.
DSÖ acil ve kalıcı bir ateşkes çağrısında bulunmaya devam ediyor.
Kaynak: DSÖ Basın Açıklaması, Kudüs, Kahire, Cenevre, 22 May 2025
