Dünya’da Aşı çalışmalarında Önde olan Beş Aşı’nın karşılaştırılmalı durumu

Çin’in Hubei Eyaleti Vuhan kentinde 12 Aralık 2019 tarihinde ortaya çıkan Yeni Koronavirüs (Covid-19) salgını tüm Dünyayı sardı. 190 Devletin neredeyse hepsinde az ya da çok virüs salgını tüm müdahalelere rağmen artarak devam etmekte.

Devletlerin aldığı tüm önlemlere rağmen, Dünyada vaka sayısı 5 Aralık 2020 tarihi itibariyle 67 milyona yaklaştı. Yaşamını kaybedenlerin sayısı 1 milyon 532 bini geçti. Aktif vaka sayısı da 19 milyona yaklaştı.

DSÖ’nün yaptığı açıklamalara göre 190’ın üzerinde kuruluş aşı bulma çalışmalarında yoğun olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Bu yarışta aşağıda detayı verilen beş aşı bilimsel ve ekonomik yönden güçlü Devletler tarafından yürütülmektedir. Bu Devletler; A. B. D., Almanya, Çin, İngiltere, İsveç, Rusya’dır. Türkiye olarak bize mutluluk duymamızı sağlayan şey ise yıllar öncesinde Almanya’ya göç etmiş ve orada Tıp eğitimlerini tamamlayan Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin ve eşi Dr. Özlem Türeci‘nin kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech‘in Kovid-19’a karşı geliştirmekte olduğu potansiyel aşının virüse karşı yüzde 90’dan fazla etkili olduğu bilinmektedir.

1. Firma’nın Hangi Ülkeye Ait Olduğu

   1) Biontech /pfizer Aşısı – Almanya / ABD
   2) Sputnik V Aşısı – Rusya
   3) Moderna Aşısı – ABD
   4) Oxford / Astra Zeneca Aşısı – İngiltere / İsveç
   5) Sinovac Aşısı – Çin
   
   2. Aşı Üretim Teknolojisi

   1) Biontech / Pfizer Aşısı – RNA Tabanlı
   2) Sputnik V Aşısı – Viral Vektör
   3) Moderna Aşısı – RNA Tabanlı
   4) Oxford / Astra Zeneca Aşısı – Viral Vektör
   5) Sinovac Aşısı – Geleneksel

   Geleneksel Aşı: Geleneksel aşılarda enfeksiyona sebep olan virüsler, zayıflatılarak ya da etkisizleştirilerek vücuda enjekte ediliyor, böylelikle vücut, kendisine zarar veremeyecek hale gelen virüse karşı bağışıklık kazanmayı öğreniyor.

   RNA Tabanlı Aşı: RNA tabanlı aşılarda ise virüsün tamamı yerine, genetik bilgisini taşıyan RNA zincirinden kritik bir kısım vücuda enjekte ediliyor.

   Viral Vektör Aşı: Viral vektör aşılarında da yine gen teknolojisi kullanılarak, virüsün taşıdığı genetik materyalin bir kısmı, başka bir virüs içine yerleştiriliyor ve vücuda enjekte ediliyor.

   3. Aşı Üretim Kaynağı

   1) Biontech-Pfizer Aşısı – Sentetik kod (Aşı, kişinin koluna enjekte edildiğinde kas hücreleri, virüsü imal etmeye başlıyor)

   2) Sputnik V Aşısı – Canlı Hücre (Virüsün taşıdığı genetik materyalin bir kısmı, başka bir virüs içine yerleştiriliyor ve vücuda enjekte ediliyor. )

   3) Moderna Aşısı – Sentetik kod (Aşı, kişinin koluna enjekte edildiğinde kas hücreleri, virüsü imal etmeye başlıyor )

   4) Oxford-Astra Zeneca Aşısı – Canlı Hücre (Virüsün taşıdığı genetik materyalin bir kısmı, başka bir virüs içine yerleştiriliyor ve vücuda enjekte ediliyor. )

   5) Sinovac Aşısı – İnaktif virüs (Tavuk Yumurtası vasıtasıyla çoğaltılan inaktif virüs enjekte ediliyor)

   4. Açıklanan Bağışıklama Oranları

   1) Biontech-PfiZer Aşısı:           %95
   2) Sputnik V Aşısı:                     %92
   3) Moderna Aşısı:                       %95
   4) Oxford-Astra Zeneca Aşısı: %70
   5) Sinovac Aşısı:                         %90

   5. Saklama Koşulları

   1) Biontech-Pfizer Aşısı:         -70° (6 ay) / 4° (1 hafta)
   2) Sputnik V Aşısı:                     -4° (6 ay)
   3) Moderna Aşısı:                      -20° (6 ay) / 4° (30 gün)
   4) Oxford-Astra Zeneca Aşısı:   -4° (6 ay)
   5) Sinovac Aşısı:                         -2-8° arası (3 yıl)

   6. Doz Başına Maliyet

   1) Biontech- Pfizer Aşısı:              19,5 $
   2) Sputnik V Aşısı:                           10 $
   3) Moderna Aşısı:                          25-37 $
   4) Oxford-Astra Zeneca Aşısı:       3 $
   5) Sinovac Aşısı: 29 $ (Çin’de şuanki fiyatı) Yurtdışı fiyatının 13-15 $ olması bekleniyor

   7. Uygulama Şekli

   1) Biontech-Pfizer Aşısı:          28 gün ara ile 2 doz
   2) Sputnik V Aşısı:                    21 gün ara ile 2 doz
   3) Moderna Aşısı:                      28 gün ara ile 2 doz
   4) Oxford-Astra Zeneca Aşısı: 28 gün ara ile 2 doz
   5) Sinovac Aşısı:                          14 gün ara ile 2 doz

Kaynakça:

DSÖ Cenevre Merkezi Aşı Bölümü

Yerli ve Yabancı Yazılı ve Görsel Basın