Dünya’da en kalabalık ülke Hindistan
Dünyanın en kalabalık ülkesi 1,4 milyarlık nüfusu ile Hindistan, Türkiye ise 85,3 milyonluk nüfusuyla 18. sırada yer alıyor. (Görsel: UNFPA)
Dünya’da en kalabalık ülke Hindistan, Türkiye 18. sırada
Dünyanın en kalabalık ülkesi 1,4 milyarlık nüfusu ile Hindistan, Türkiye ise 85,3 milyonluk nüfusuyla 18. sırada yer alıyor.
Türkiye’de yüzde 26 olan çocuk nüfus ortalaması ve yüzde 15,1 olan genç nüfus ortalaması ile dünya ortalamasının altında; yüzde 10,2 olan yaşlı nüfus ortalamasıyla dünya ortalamasının üzerinde yer alıyor.
Türkiye’nin 1,51 olan toplam doğurganlık hızı dünya ortalamasının altında kalıyor.
Türkiye’de doğuştan beklenen yaşam süresi kadınlar ve erkeklerde dünya ortalamasından yüksek, ancak AB ülkeleri ortalamasından daha düşük.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 11 Temmuz Dünya Nüfus Günü dolayısıyla, Birleşmiş Milletler (BM) bünyesinde hazırlanan 2023 yılı istatistiklerini açıkladı.
Buna göre 2023 yılında en fazla nüfusa sahip ülke 1 milyar 428 milyon 627 bin 663 kişi ile Hindistan oldu. Bu ülkeyi 1 milyar 425 milyon 671 bin 352 kişi ile Çin, 339 milyon 996 bin 563 kişi ile ABD izledi. Bu üç ülke dünya toplam nüfusunun yüzde 39,7’sini oluşturuyor.
Türkiye, 85 milyon 372 bin 377 kişi nüfusu ile nüfus büyüklüğüne göre 194 ülke arasında 18. sırada yer alıyor ve bu dünya toplam nüfusunun yüzde 1,1’ine denk geliyor.
Çocuk nüfusta Nijer ve Orta Afrika ilk sırada
BM dünya nüfus tahminlerine göre ülkelerin toplam nüfusları içindeki 0-17 yaş grubu çocuk nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan ülkeler yüzde 55,5 ile Nijer ve Orta Afrika Cumhuriyeti oldu.
Bu ülkeleri yüzde 54,2 ile Çad ve yüzde 54,0 ile Mali izledi.
Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülke yüzde 13,9 ile Güney Kore oldu. Bu ülkenin ardından yüzde 14,1 ile Japonya, yüzde 14,2 ile Singapur geliyor.
Çocuk nüfus oranı dünya ortalaması 2023 yılında yüzde 29,8 oldu. Türkiye’deki çocuk nüfus oranı yüzde 26,0 ile dünya çocuk nüfus ortalamasının altında kalıyor.
AB ülkelerinde çocuk nüfus
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde 2023 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla yüzde 23,3 ile İrlanda, yüzde 21,0 ile İsveç ve yüzde 20,7 ile Fransa şeklinde sıralanıyor.
Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla yüzde 15,1 ile İtalya, yüzde 15,6 ile Malta ve yüzde 16,0 ile Portekiz.
Türkiye’nin çocuk nüfus oranının yüzde 26,0 ile AB üye ülkelerinin çocuk nüfus oranlarından daha yüksek.
Genç nüfusta Suriye ilk sırada
Tahminlere göre, ülkelerin toplam nüfusları içindeki 15-24 yaş grubu genç nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek genç nüfus oranına sahip olan ülke yüzde 24,1 ile Suriye. Bu ülkeyi yüzde 22,3 ile Orta Afrika Cumhuriyeti ve Doğu Timor, yüzde 22,1 ile Eritre izleyor.
Genç nüfus oranının en düşük olduğu ülke, yüzde 6,8 ile Ukrayna. Ardından yüzde 7,6 ile Katar, yüzde 8,5 ile Monako geliyor.
Genç nüfus oranı dünya ortalaması, 2023 yılında yüzde 15,5. Türkiye’nin genç nüfus oranın yüzde 15,1 ile dünya genç nüfus ortalamasının hemen altında.
AB ülkelerinde genç nüfus
AB üyesi 27 ülkenin genç nüfus oranları incelendiğinde 2023 yılında en yüksek genç nüfus oranına sahip olan ülkeler arasında yüzde 13,1 ile İrlanda, yüzde 12,0 ile Danimarka, yüzde 11,9 ile Hollanda ilk sıralarda yer alıyor.
En düşük genç nüfus oranına sahip olan ülkelerin ise yüzde 9,0 ile Malta, yüzde 9,4 ile Litvanya, yüzde 9,5 ile Bulgaristan ve Slovenya.
Türkiye’nin genç nüfus oranı yüzde 15,1 ve AB üyesi 27 ülkenin genç nüfus oranlarından daha yüksek..
Yaşlı nüfusta Monako ilk sırada
Ülkelerin toplam nüfusları içindeki 65 ve daha yukarı yaştaki yaşlı nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip olan ülke, yüzde 35,8 ile Monako oldu. Bu ülkeyi yüzde 30,1 ile Japonya, yüzde 24,5 ile İtalya izliyor.
Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu ülke ise yüzde 1,6 ile Katar. Daha sonra yüzde 1,7 ile Uganda, yüzde 1,8 ile Zambiya geliyor.
Yaşlı nüfus oranı dünya ortalaması 2023 yılında yüzde 10,0 oldu. Türkiye’nin yaşlı nüfus oranı yüzde 10,2 ile dünya yaşlı nüfus ortalamasının hemen üzerinde.
AB ülkelerinde yaşlı nüfus
BM dünya nüfus tahminlerine göre AB üyesi 27 ülkenin yaşlı nüfus oranları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla yüzde 24,5 ile İtalya, yüzde 23,6 ile Finlandiya ve yüzde 23,3 ile Portekiz olduğu görülüyor.
En düşük yaşlı nüfus oranına sahip olan ülkelerin ise sırasıyla yüzde 15,2 ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, yüzde 15,4 ile Lüksemburg, yüzde 15,5 ile İrlanda olarak sıralanıyor.
Türkiye’nin yaşlı nüfus oranı yüzde 10,2 ve AB üyesi 27 ülkenin yaşlı nüfus oranlarından daha düşük.
Doğurganlık hızı en yüksek ülke Nijer
Birleşmiş Milletler dünya nüfus tahminlerine göre ülkelerin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülke, 6,67 çocuk ile Nijer oldu. Bu ülkeyi 6,12 çocuk ile Çad ve 6,10 çocuk ile Somali izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu ülke 0,88 çocuk ile Kore Cumhuriyeti oldu. Daha sonraki sıralamada 1,04 çocuk ile Singapur ve 1,15 çocuk ile Andorra ve San Marino geliyor.
Toplam doğurganlık hızı dünya ortalaması 2023 yılında 2,31 çocuk oldu. Türkiye’nin toplam doğurganlık hızının 1,51 çocuk ile dünya ortalamasının altında kalıyor.
AB ülkelerinde doğurganlık hızı
AB üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık hızları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık hızına sahip olan ülke, 1,79 çocuk ile Fransa oldu. Bu ülkeyi 1,76 çocuk ile İrlanda ve 1,74 çocuk ile Romanya izledi.
Toplam doğurganlık hızının en düşük olduğu ülke ise 1,22 çocuk ile Malta. Bu ülkeyi 1,29 çocuk ile İspanya, 1,30 çocuk ile İtalya izliyor.
Toplam doğurganlık hızı 2023 yılında 1,51 çocuk olan Türkiye. AB üyesi 27 ülke ortalamasının altında kalıyor.
Erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresi
Tahminlere göre 2023 yılı için doğuşta beklenen yaşam süresi dünya genelinde 73,4 yıl; bu süre erkekler için 70,8 yıl ve kadınlar için 76,0 yıl.
Erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu ülke, 85,2 yıl ile Monako. Bu ülkeyi 83,2 yıl ile Lihtenştayn ve 82,6 yıl ile İsviçre izliyor. Erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu ülke 52,0 yıl ile Çad. Daha sonra 52,1 yıl ile Lesotho ve 53,4 yıl ile Orta Afrika Cumhuriyeti geliyor.
AB üyesi 27 ülkenin erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu ülkeler 82,1 yıl ile İtalya ve İsveç. Erkekler için doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu ülke, 69,5 yıl ile Bulgaristan. Bu ülkeyi 71,7 yıl ile Letonya ve Romanya, 72,3 yıl ile Litvanya izliyor.
Türkiye’nin erkekler için 74,8 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresinin dünya ortalamasından yüksek. AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında ise ortalamadan daha düşük.
Kadınlar için doğuşta beklenen yaşam süresi
Kadınlar için doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu ülke 89,0 yıl ile Monako. Bu ülkeyi 88,0 yıl ile Japonya ve 87,2 yıl ile Kore Cumhuriyeti izliyor. Doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu ülke, 54,2 yıl ile Nijerya. Daha sonra 55,4 yıl ile Çad ve 57,7 yıl ile Orta Afrika Cumhuriyeti geliyor.
AB üyesi 27 ülke için doğuşta beklenen yaşam süresinin en yüksek olduğu ülke 86,7 yıl ile İspanya. Bu ülkeyi 86,1 yıl ile İtalya ve Fransa, 85,8 yıl ile Malta izliyor. Doğuşta beklenen yaşam süresinin en düşük olduğu ülke 76,4 yıl ile Bulgaristan. Daha sonra 78,6 yıl ile Romanya ve 80,2 yıl ile Letonya geliyor.
Türkiye’nin kadınlar için 80,3 yıl olan doğuşta beklenen yaşam süresinin dünya ortalamasından yüksek. AB ülkeleri ile karşılaştırıldığında ise ortalamadan daha düşüktür.
Kaynak AJANS BİZİM, Ekonomi, Ankara, 09 Temmuz 2024