Covid-19: Mayıs sonu durum raporu

2021 Yılı Durum Raporu

Bekir Metin 2 Haz 2021 0

Covid-19 salgının başlangıcından bu yana, Dünya genelinde 176 ülkede 1,91 milyar dozdan fazla koronavirüs aşısı uygulandı.

Çin’in Hubei Bölgesi Wuhan şehrinde 12 Aralık 2019 tarihinde ortaya çıkan koronavirüs (Covid-19), 2020 yılı içerisinde alınan çok önemli tedbirlere rağmen tüm Dünyada yayıldı. Hem insanları hem de 200’e yakın Ülkenin tüm yönetimlerini ve ekonomilerini etkiledi. Covid-19 salgını 2021 yılının ilk beş ayı sonunda mutasyonlara da uğrayarak daha hızlı yayılmaya devam etti.

Başta Birleşmiş Milletler (BM) ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) liderliğinde sürdürülen “Aşı Çalışmaları” nda önemli gelişmeler yaşandı. Dünya salgınlar tarihine bakıldığında, Covid-19 aşısı ilk kez bir yıla varmadan bulundu ve aşı üretimine başlandı. Aşı temin eden özellikle ekonomik yönden güçlü ülkelerde, Ocak 2021 başında aşılamalar başlatıldı ve halen yoğun şekilde sürdürülüyor.

Dünya genelinde 31 Mayıs 2021 tarihi itibarıyla Covid-19 salgının başlangıcından bu yana, 176 ülkede 1,91 milyar dozdan fazla koronavirüs aşısı uygulandı. Aşılama çalışmalarında Çin 639,1 milyon dozla ilk sırada yer alırken, ABD 294,9 milyon dozla ikinci sırada, Avrupa Birliği ülkeleri ise 246,7 milyon doz aşı ile üçüncü sırada yer aldı.

Türkiye’de ise Sağlık Bakanlığı verilerine 31 Mayıs 2021 itibariyle uygulanan birinci doz aşı sayısı 16 milyon 515 bin 18, ikinci doz aşı sayısı ise 12 milyon 315 bin 673 oldu. Böylece toplam aşı doz miktarı 28 milyon 830 bin 691’e ulaştı.

Hangi aşılar için onay verildi

Dünyada umut veren 86 farklı aşının geliştirilme çalışması merakla takip ediliyor. Dünya genelinde bu zamana kadar toplam 12 aşı onay aldı. Bunlardan 8 aşı Dünya Sağlık Örgütü’nden “Acil kullanım onayı” alan aşılar. Son olarak 1 Haziran 2021 tarihinde Çin merkezli Sinovac firmasının ürettiği Coronavac aşısı onay almıştır.

DSÖ aşı alanında çalışmalar ve acil aşı kullanımı konusunda; ABD’li Pfizer ve Alman Biontech; ABD’li Moderna Biyoteknoloji; İngiltere Oxford-Astrazeneca; Jonhson&Johnson aşısı koronavirüs aşılarına “Acil kullanım onayı” verdi.

Avrupa İlaç Dairesi (EMA) tarafından onay almış; Biontech-Pfizer, Moderna, AstraZeneca ve Johnson & Johnson firmalarının geliştirdiği aşılara kullanım izni verdiği Covid-19 aşıları.

Bunların dışında Rus, Sputnik V ve Çin Sinovac’ın Coronavac aşıları tüm Dünya’da kullanılmaya devam ediyor.

Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın açıklaması ile “Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumumuz yaptığı inceleme ve değerlendirmeler sonunda Sputnik V aşısının acil kullanımına onay verdi.” Böylece Türkiye’de kullanılan Çin Sinovac, Alman Biontech aşılarının yanı sıra üçüncü aşı olarak Sputnik V aşısı da ülkemizde kullanıma girecek.

BM Covax birlikteliği ve adil aşı dağıtımı

Her ülke nüfusundaki en yoksul % 20’lik kesime aşı dağıtımı yapma amacıyla oluşturulan BM destekli Covax programı çerçevesinde yoğun çalışmalar sürüyor.

DSÖ, aşıların yoksul ülkelere dağıtımı için kurulan Covax girişimi aracılığıyla yılsonuna kadar gelişmekte olan ülkelerdeki nüfusun yüzde 25’inin aşılanmasının mümkün olabileceğini planlamıştı ama hedefe henüz ulaşılması zor gözüküyor.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhonam Ghebreyesus’un, 74. Dünya Sağlık Asamblesi (24-31 Mayıs 2021) sırasında yaptığı konuşmalarda şunları söyledi:

“Devam eden aşı krizi, salgını sürdüren skandal bir eşitsizliktir. Tüm aşıların % 75’inden fazlası sadece 10 ülkede yapılmaktadır. COVAX için mevcut olan aşı doz sayısı büyük ölçüde yetersiz kalmıştır. COVAX çalışıyor. Bugüne kadar elimize geçen 72 milyon doz aşının her birine düşen pay 125 ülke ve topluluğa sevk edildi. Ancak bu dozlar, bu ülkelerin toplam nüfusunun ancak yüzde 1’i için yeterlidir.”

Dünya’da ve Türkiye’de aşı

Türkiye ve Dünyada 2019 yılında başlayan, 2020 yılı boyunca süren Koronavirüs salgını, 2021 yılının Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs ayları boyunca da mutasyona uğrayarak sürdü. Alınan çok önemli tedbirlere rağmen virüs salgını devam etti. Tedbirlerin yanı sıra aşının bulunmasının, adil bir şekilde bölüşülmesinin ve uygulanmasının çare olacağı ortaya çıktı.

DSÖ’nün resmi rakamlarına göre 850’nin üzerinde aşı çalışmasından sadece 12’sinin ilgili kontrol laboratuvarlarından ve ülkelerden “Acil kullanım onayı” alarak, Dünya ölçeğinde aşılanmalara başlanmıştır.

Dünya genelinde 31 Mayıs 2021 tarihi itibarıyla 1,91 milyar dozdan fazla Covid-19 aşısının yapıldı. En fazla aşının yapıldığı Çin 639,1 milyon dozla ilk sırada yer alırken, ABD 294,9 milyon dozla ikinci sırada, Avrupa Birliği ülkeleri ise 246,7 milyon doz aşı ile üçüncü sırada, Hindistan 215 milyon 818 bin doz aşı ile dördüncü sırada.

Brezilya 67 milyon 677 bin doz aşı ile beşinci sırada, İngiltere 64 milyon 916 bin doz aşı ile altıncı sırada, Almanya 50 milyon doz aşı ile yedinci sırada, Fransa 36 milyon 735 bin doz ile sekizinci sırada, İtalya 34 milyon 798 bin doz ile dokuzuncu sırada, Meksika 30 milyon 294 bin doz ile onuncu sırada, Türkiye ise 28 milyon 830 bin doz aşı ile 11. sırada yer alıyor.

Dünyadaki Covid-19 durumu

Worldometers ve John Hopkins Üniversitesi verilerine göre 31 Mayıs 2021 tarihinde küresel boyuttaki can kaybı 3.5 milyon geçmiş durumda:

Dünyada toplam vaka sayısı: 171.310.665
Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı: 3.562.820
İyileşenlerin toplam sayısı: 153.604.150
Dünyada halen aktif vaka sayısı: 14.143.695

Türkiye’de Covid-19 durumu

Türkiye’de; 11 Mart 2020 tarihinde yapılan ilk açıklama ile başlayan koronavirüs (Covid-19) salgını 31 Mayıs 2021 tarihinde yapılan son değerlendirme sonucu ortaya çıkan tablo şöyle:

Toplam vaka sayısı: 5.249.404
Yaşamını yitirenlerin sayısı: 47.527
İyileşenlerin sayısı: 5.114.624
Yapılan toplam test sayısı: 54.139.309
Yaşamını yitiren Sağlık Çalışanı: 434

Dünyada ve Türkiye’de son 5 ay (Ocak-Mayıs 2021)

2021’de aşılamanın da başlamasıyla salgınla mücadele umut verici göstergeler yaşansa da virüsün değişik varyantlarının ortaya çıkması riskin ortadan kalmadığını gösteriyor. 2021 yılının beş aylık döneminde Dünya’da ve Türkiye’deki rakamlar şöyle:

Dünyada toplam vaka sayısı: 97. 403.114
Yaşamını yitirenlerin toplam sayısı 1.734.953
İyileşenlerin toplam sayısı: 94.197.770
Dünyada halen aktif vaka sayısı: – 8.529.611
– – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – –
Türkiye’de toplam vaka sayısı: 3.040.752
Yaşamını yitirenlerin sayısı: 26.646
İyileşenlerin sayısı: 3.013.974
Yapılan toplam test sayısı: 29.634.742
Yaşamını yitiren Sağlık Çalışanı sayısı: 129

Mayıs sonu itibariyle vaka sayıları ve can kayıpları

Ülke Vaka Sayısı Vefat Eden Sayısı