Dünyayı Değiştiren Elli Altı Kadın – Nobel Ödüllü Kadınların Hikâyesi
Kitap Önsözü
Nobel Ödülü İsveçli kimyager, mühendis, dinamitin mucidi olan Alfred Bernhand Nobel’in (21 Ekim 1883 Stockholm, İsveç – 10 Aralık 1896 Sanremo, İtalya) 30 Aralık 1896 tarihinde açıklanan vasiyetnamesinde insanlığa hizmet edenleri ödüllendirmek amacıyla oluşturulan Dünya’daki en prestijli ödüllerden biridir. Bu ödüller kendisi tarafından kurulan Nobel Vakfı eliyle 1901 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır.
Her ödül ayrı Komite tarafından verilmektedir. İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi fizik, kimya ve ekonomi dalında ödülleri; Karolinska Enstitüsü fizyoloji veya tıp alanındaki ödüllerini; Norveç Nobel Komitesi edebiyat alanındaki ödülleri; Norveç parlamentosunda İsveç Akademisinden seçilen beş kişilik bilim kurulu da barış alanındaki ödülleri vermektedir.
Dünya’da ve Avrupa’da kadınların bir meslek sahibi olması hatta doktora yapmaları yıllarca (yüzyıllarca) engellenmiştir. Madam Curie 1894 yılında Fransa Sorbon Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra memleketi Polonya’ya dönerek Krakow Üniversitesi’nde doktora yapmak istedi. Ama kadın olduğu için doktoraya kabul edilmedi. Fransa’ya dönerek doktora yaptı. 1903 yılında fizik dalında Nobel Ödülü alan ilk kadın oldu. 1911 yılında da Nobel Kimya ödülünü aldı.
Kızlara yönelik dersler ilk kez İstanbul Darülfünun’da 5 Şubat 1911 tarihinde başlamıştır. Milli Mücadele yıllarında en büyük fedakârlığı kadınlarımız yapmıştır. Erkekler cephede savaşırken Anadolu kadınları kucağında yavrusuyla, sırtında yüküyle, kağnısıyla kar-kış demeyip cepheye malzeme taşımış ve şefkatleriyle derman olmaya çalışmışlardır. Milletimizin ve vatanımızın kurtarıcısı ilk Cumhurbaşkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk “Dünya yüzünde gördüğünüz her şey kadının eseridir” demiş ve kadın haklarını çağdaşlaşmanın bir unsuru olarak görmüştür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk ayrıca “Milletimiz güçlü bir millet olmaya azmetmiştir. Bunun gereklerinden biri de kadınlarımızın her konuda yükselmelerini sağlamaktır. Bundan dolayı kadınlarımız ilim ve fen sahibi olacaklar ve erkeklerin geçtikleri bütün öğretim basamaklarından geçeceklerdir” diye belirtmiştir.
İki Türk, 2006 yılında Orhan Pamuk Nobel Edebiyat ödülünü, 2015 yılında da Dr. Aziz Sancar Nobel Kimya ödülünü almıştır. Gerek ülkemizde gerekse Dünyanın çeşitli üniversitelerinde, araştırma kurum ve Laboratuvarlarında Türk bilim kadınları büyük başarılara imza atmaktadırlar. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir, fendir” sözü ne kadar ileri görüşlü olduğunun birçok kanıtından biridir.
Bu kitabın hazırlanması fikrini hayata geçirmemizi sağlayan Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER)’ne, yazıların hazırlanmasını sağlayan yazarlarımıza, kontrol, derleme, ön dizgide emeği geçen Ferruh Semerci, Cumhur Gündüz, Yusuf Özbel, Recep Bekiş, Osman Yılmaz, Selma Kiriş, M. Kirami Ölgen, Ömer Demir, Bülent Katarcı, Ayşın Kılınç Toker ve Fevzi Çakmak’a; bağışları ile eserin basımını gerçekleştirmemizi sağlayan Dalan Kimya, Hüseyin Ordu, Şefik Güven, Mürüvvet Güven, Mehmet Aydoğan, Pervin Sutaş Bozkurt ve Fatma Yurt Onaran‘a içtenlikle teşekkür etmek isteriz. Kitabın bütün gelirlerinin kız çocuklarının eğitimi için kullanılacağı kararını almaktan ve uygulamaktan da büyük memnuniyet duyduğumuzu belirtiriz.”
Kısa zamanda ileri teknoloji COVID-19 aşısının geliştirilmesini Dr. Uğur Şahin ile birlikte sağlayan Dr. Özlem Türeci gibi Türk kökenli bilim insanlarının varlığı, ileriki yıllarda Türk bilim kadınlarının da Nobel Ödülü alacaklarına olan inancımızı arttırmaktadır.”
COVID-19 pandemisinin birinci yılında elinize aldığınız bu kitabın hayata geçirilmesini sağlayan kadın yazarlarımıza da çok teşekkür ederiz.
Dünyanın Bilime, Bilimin de kadınlara ihtiyacı vardır.
Şükran KÖSE ve Eren AKÇİÇEK, Kasım 2020
Kitabın satışı BUHASDER internet sitesinden (https://www.buhasder.org.tr) ve Nobel Tıp Kitabevleri tarafından yapılacaktır. Dünyanın bilime, bilimin de kadınlara ihtiyacı vardır.
Satış için iletişim: 0 507 020 08 62
Banka Bilgileri……: İş Bankası Yenişehir Şubesi
Hesap No…: 3411-1392899
Iban No……: TR50 0006 4000 0013 4111 3928 99
Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği İktisadi İşletmesi
Kitap Ücreti…..: 150 TL
——————————————————————————-
Daha Önce Bu konuda yazılanlar:
Nobel Ödüllü Kadınlar: Gerçek Hayat Öyküleri…
Dünyayı Değiştiren Elli Altı Kadın – Nobel Ödüllü Kadınların Hikâyesi
Bulaşıcı Hastalıkları Önleme Derneği (BUHASDER)
Dünyayı Değiştiren Elli Altı Kadın – Nobel Ödüllü Kadınların Hikâyesi
| Nobel Ödüllü | Kadın Ödül Yılı ve Alanı | Hazırlıyan | |||
| 1. | Marie Curie | 1903 Fizik
1911 Kimya |
Ayfer Haydaroğlu | ||
| 2. | Bertha von Suttner | 1905 Barış | Nazire Akbulut | ||
| 3. | Selma Lagerlöf | 1909 Edebiyat | Lale Uluç | ||
| 4. | Grazie Deladda | 1926 Edebiyat | Emel Yılmaz | ||
| 5. | Sigrid Undset | 1928 Edebiyat | Müge Özgüler | ||
| 6. | Jane Addams | 1931 Barış | Dilek Takımcı | ||
| 7. | Irene Jolıot Curie | 1935 Kimya | Hatice Şahin | ||
| 8. | Pearl S. Buck | 1938 Edebiyat | Merve Kaynar | ||
| 9. | Gabriela Mıstral | 1945 Edebiyat | Esin Davutoğlu Şenol | ||
| 10. | Emily Greene Balch | 1946 Barış | Fatma Ebru İkiz | ||
| 11. | Gerty Theresa Radnıtz Cori | 1947 Fizyoloji veya Tıp | Pervin Sütaş Bozkurt | ||
| 12. | Maria Goeppert Mayer | 1963 Fizik | Fatma Yurt | ||
| 13. | Dorothy Crowfoot Hodgkın | 1964 Kimya | Güler Sözgen ve Burcu Kaplan Türköz | ||
| 14. | Nelly Leonıe Sachs | 1966 Edebiyat | Birsen Durmaz Çetin | ||
| 15. | Betty Williams | 1976 Barış | Hülya Parıldar | ||
| 16. | Mairead Corrigan | 1976 Barış | Yasemin Tutal | ||
| 17. | Rosalyn Sussman Yalow | 1977 Fizyoloji veya Tıp | Pınar Tuncel | ||
| 18. | Rahibe Theresa | 1979 Barış | Sibel Mercan | ||
| 19. | Alva Myrdal | 1982 Barış | Dilek Ertürk | ||
| 20. | Barbara Mc Clıntock | 1983 Fizyoloji veya Tıp | Deniz Gür | ||
| 21. | Rita Levı Montalcini | 1986 Fizyoloji veya Tıp | Nermin Kılıç | ||
| 22. | Gertrude Belle Elion | 1988 Fizyoloji veya Tıp | Firdevs Aktaş | ||
| 23. | Nadine Gordimer | 1991 Edebiyat | Gözde Yengül | ||
| 24. | Aung San Suu Kyi | 1991 Barış | Dilek Eser | ||
| 25. | Rigoberta Menchu Tum | 1992 Barış | Gülden Deniz | ||
| 26. | Toni Morrison | 1993 Edebiyat | Figen Akça | ||
| 27. | Chritiane Nüssleın-Volhard | 1995 Fizyoloji veya Tıp | Çiğdem Elmas | ||
| 28. | Wieslawa Szymborska | 1996 Edebiyat | Emilia Temizkan | ||
| 29. | Jody Williams | 1997 Barış | Selma Karabey | ||
| 30. | Şirin Ebadi | 2003 Barış | Berna Arda | ||
| 31. | Wangari Maathai | 2004 Barış | Meral Avcı | ||
| 32. | Linda B. Buck | 2004 Fizyoloji veya Tıp | Özlem Yılmaz | ||
| 33. | Elfriede Jelinek | 2004 Edebiyat | Ayşe Gülden Dizniz Ünlü | ||
| 34. | Doris Lessing | 2007 Edebiyat | Kamile Ün Açıkgöz | ||
| 35. | Françoise Barre-Sinoussi | 2008 Fizyoloji veya Tıp | Ayşe Wilke Topçu | ||
| 36. | Carol W. Greider | 2009 Fizyoloji veya Tıp | Günnur Deniz | ||
| 37. | Elizabeth Helen Blackburn | 2009 Fizyoloji veya Tıp | Dicle Güç | ||
| 38. | Elinor Ostrom | 2009 Ekonomi | Elif Yalçınkaya | ||
| 39. | Herta Müller | 2009 Edebiyat | Yadigar Eğit | ||
| 40. | Ada E. Yonath | 2009 Kimya | Tuba Dal | ||
| 41. | Elen Johnson Sirleaf | 2011 Barış | Aynur Ergin | ||
| 42. | Tevekkül Karman | 2011 Barış | Yaşar Seyman | ||
| 43. | Leymah Roberta Gbowee | 2011 Barış | Eda Tayfur | ||
| 44. | Alice Munro | 2013 Edebiyat | Kansu Ekin Tanca | ||
| 45. | May-Brtitt Moser | 2014 Fizyoloji veya Tıp | Figen Eşmeli | ||
| 46. | Malala Yousafzai | 2014 Barış | Şükran Köse | ||
| 47. | Svetlana Aleksiyevic | 2015 Edebiyat | Yıldız Yenen | ||
| 48. | Youyou Tu | 2014 Fizyoloji veya Tıp | Seray Töz | ||
| 49. | Nadia Murad | 2018 Barış | Ecem Caner ve Ayşe Caner | ||
| 50. | Donna Strickland | 2018 Fizik | Duygu Bilge | ||
| 51. | Olga Tokarczuk | 2018 Edebiyat | Nevin Akkaya | ||
| 52. | Esther Duflo | 2019 Ekonomi | Serpil Kahraman | ||
| 53. | Louise Elisabeth Gluck | 2020 Edebiyat | Sabriye Mercan | ||
| 54. | Emmanuelle Charpentier | 2020 Kimya | Özlem Gökdoğan Şahin | ||
| 55. | Jennifer A. Doudna | 2020 Kimya | Fatma İrvasa Bilgiç
Nevin Turgay |
||
| 56. | Andre M. Ghez | 2020 Fizik | Özlem Demir | ||
