Gana, ücretsiz DSÖ Covax aşıları alan ilk ülke oldu.
Afrikalı yetkililer diğer üye ülkelere teslimatın gecikmesinden şikâyet ediyor.
Gana, düşük ve orta gelirli ülkeler için Dünya Sağlık Örgütü destekli Covax birlikteliği kapsamında koronavirüs aşıları alan dünyadaki ilk ülke oldu ve tarihteki en büyük aşı tedarik programı olarak adlandırılan programın başlangıcına işaret ediyor.
UNICEF Genel Direktörü Henrietta Fore yaptığı açıklamada, “İlk doz sevkiyatıyla, daha az zengin ülkelerden gelen insanların hayat kurtaran aşı yarışında geride kalmamasını sağlama vaadini yerine getirebiliriz,” dedi.
Yoksul ve düşük orta gelirli ülkeler Covax aracılığıyla teminat altına alınan aşı dozları için ödeme yapmayacak. Bununla birlikte, birkaç Afrika ülkesindeki yetkililer, Covax uygulamasının yavaş hızından şikayet ederek, aşılama programlarının İngiltere, Birleşik Arap Emirlikleri ve ABD gibi ülkelerde Aralık 2020 ayında başladığına işaret etti.
Afrika Birliği’nin aşılarla ilgili Özel Temsilcisi Strive Masiyiwa, “Covax aracılığıyla yapılacak hibe aşıları Afrika’nın 55 ülkesine sevk etmemiz gerekiyor” dedi. Covax, Şubat ayı bitmeden Afrika’ya 15 milyon doz aşı ve Mart 2021 ayında ise 40 milyon doz aşı daha teslim etme sözü verdi. “Bugün neredeyse Şubat 2021 ayının sonuna geldik. Hiçbir şey yok. Aşılar nerede? Onları görmedik” dedi.
Gana, Hindistan Serum Enstitüsü’nden 600.000 doz Oxford / AstraZeneca aşısı alacak. Aşı İttifakı GAVI’ye göre Nijerya, Kenya ve Fildişi Sahili de dâhil olmak üzere diğer ülkeler henüz herhangi bir doz aşı almadılar, ancak Gana’nın ikinci parti gönderilerini de 26 Şubat 2021 Cuma günü alması bekleniyor.
Salgının ölümcül ikinci dalgasının ardından Covax’a karşı sabırsızlanan Güney Afrika, Hindistan Serum Enstitüsü’nden Oxford / AstraZeneca aşısının 1.5 milyon doz aşı sipariş etti. Daha sonra, ilk olarak Güney Afrika’da ortaya çıkan 501 V2 varyantının neden olduğu hafif ve orta şiddette hastalığı önlemede etkisiz olduğunu gösterdikten sonra Oxford / AstraZeneca aşısını kullanmamaya karar verdi
Geçen hafta Güney Afrika, sağlık çalışanlarını Johnson & Johnson’ın sonunda ülkede üretilecek olan tek seferlik aşıyla aşılamaya başladı. GAVI ve Salgın Hazırlık İnovasyonları Koalisyonu tarafından desteklenen Covax, yılsonuna kadar katılımcı ülkelerdeki vatandaşların en az yüzde 20’sini kapsayacak şekilde program yaptı ve fon bulunup aşı temin edilirse bu oran yüzde 27’ye çıkarabilir.
Geçen hafta, G7 Ülke Liderleri, DSÖ koordinesinde oluşturulan Covax birlikteliğine olan fonlarını artırdılar ve fazla dozları bağışlamak için planları tartıştılar.
Afrika Birliği ayrıca AstraZeneca, Pfizer ve Johnson & Johnson’dan satın alan Afrika Aşı Alım Görev Ekibi aracılığıyla yüz milyonlarca dozun yanı sıra Rusya’nın Sputnik V aşısından 300 milyon doz aldı.
Üye devletler, Kahire merkezli Afrika İhracat-İthalat Bankası ve Dünya Bankası tarafından düzenlenen finansman yoluyla bu aşıları ödeyecek.
Gine, Zimbabve ve Cibuti gibi birkaç ülke de miktarlar küçük olsa da Rusya, Çin ve diğer tedarikçilerle ticari anlaşmalar yaptılar veya bağışlar ayarladılar.
Afrika’daki pek çok ülkede olduğu gibi Gana, sadece 580 resmi ölüm ve 30 milyonluk bir nüfus için 80.700 doğrulanmış vaka ile daha hafif bir pandemi deneyimi yaşamıştır. Bununla birlikte, kıta ikinci bir dalga yaşadı ve yeni varyantların daha bulaşıcı ve potansiyel olarak daha ölümcül olabileceğine dair endişeler var.
Gana’nın Maliye Bakan Yardımcısı Dr. Charles Adu Boahen, DSÖ’nün eski DSÖ Genel Direktör Yardımcısı olması nedeniyle, Dr. Boahen’in sağladığı bağış aşısının ilk olduğunu söyledi.
Dr. Boahen, “DSÖ’nde üç yıl boyunca aşılardan sorumluydu ve Gana’nın diğer Afrika ülkelerinden önce onaylanmasına olanak tanıyarak yaygınlaştırma planını zamanında bir araya getirmede etkili olduğu” anlaşıldı.
Kaynak:
Financial Times Gazetesi, Londra, 24 Şubat 2021
