Gazze’de kıtlığın ve ölümcül hastalık salgınının önlenmesi…

Gazze’de kıtlığın ve ölümcül hastalık salgınının önlenmesi, yardıma daha hızlı, daha güvenli erişim ve daha fazla tedarik yolu gerektiriyor

Birleşmiş Milletler kuruluşlarının 15 Ocak 2024 Pazartesi günü yaptığı açıklamada, kıtlık riski arttıkça ve daha fazla insan ölümcül hastalık salgınlarına maruz kalırken, Gazze’ye insani yardım akışında acilen temel bir adım atılması gerektiği konusunda uyardı.

Dünya Gıda Programı (WFP), UNICEF ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörleri, Gazze’ye yeterli miktarda malzeme sağlanmasının artık şunlara bağlı olduğunu söylüyor: yeni giriş yollarının açılması; her gün daha fazla kamyonun sınır kontrollerinden geçmesine izin verilmesi; insani yardım çalışanlarının hareketi üzerinde daha az kısıtlama ve yardıma erişen ve dağıtan kişilerin güvenliğinin garanti edilmesi.

Gıda üretme veya ithal etme imkânı bulunmayan Gazze nüfusunun tamamı hayatta kalmak için yardıma muhtaç. Ancak insani yardım tek başına Gazze halkının temel ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiyor. Birleşmiş Milletler, uluslararası yardım kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları, olağanüstü zor koşullara rağmen şu ana kadar Gazze’ye sınırlı insani yardım sağlamayı başardı; ancak bu miktarlar, açlık, yetersiz beslenme ve sağlık sorunlarının ölümcül birleşimini önlemek için gereken miktarın çok altında. Gıda, temiz su ve tıbbi yardım sıkıntısı özellikle kuzey bölgelerde ciddi boyutlarda.

İnsani yardım faaliyetleri, güneydeki iki sınır kapısı dışında hepsinin kapatılması ve Gazze’ye gelen kamyonlara yönelik çok katmanlı inceleme süreci nedeniyle ciddi şekilde sınırlanıyor. İçeri girdikten sonra, ihtiyaç sahibi insanlar için hizmet noktaları kurma çabaları, bombardımanlar ve sürekli değişen savaş cepheleri nedeniyle sekteye uğruyor; bu da sıradan Gazellilerin, BM’nin ve onlara yardım etmeye çalışan diğer insani yardım personelinin hayatlarını tehlikeye atıyor.

Dünya Gıda Programı İcra Direktörü Cindy McCain, “Gazze’deki insanlar, yiyecekle dolu kamyonlardan sadece birkaç kilometre uzakta açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya” dedi. “Kaybedilen her saat sayısız hayatı riske atıyor. Kıtlığı uzak tutabiliriz ancak yeterli malzemeyi ulaştırabilirsek ve ihtiyacı olan herkese nerede olursa olsun güvenli bir şekilde erişebilirsek.”

En son Entegre Gıda Güvenliği ve Beslenme Aşaması Sınıflandırması (IPC) raporu, Gazze’de yıkıcı düzeyde gıda güvensizliği tespit etti ve Gazze nüfusunun tamamının (yaklaşık 2,2 milyon kişi) krizde veya daha kötü düzeyde akut gıda güvensizliği içinde olduğunu doğruladı. Gazze’deki Filistinlilerin neredeyse tamamı her gün öğün atlarken, yetişkinlerin çoğu çocukların yemek yiyebilmesi için aç kalıyor ve rapor, mevcut koşullar devam ederse kıtlık yaşanabileceği uyarısında bulunuyor.

WFP, 7 Ekim 2023’den bu yana her gün Gazze’deki insanlara gıda sağlıyor ve Aralık ayında gıda yardımlarıyla 900.000’den fazla kişiye ulaştı. Bu, dağıtım için güvenli yerler bulmak, üretime devam edebilmeleri için buğday ununu fırınlara kanalize etmek ve çocukların yetersiz beslenmeyle mücadele etmesine yardımcı olmak için özel gıda takviyeleri dağıtmak da dahil olmak üzere yerel ortaklarla çalışmanın yeni yollarına yönelmeyi gerektirdi. 11 Ocak 2024 Perşembe günü, WFP’nin insani duraklamadan bu yana Kuzey Gazze’ye yaptığı ilk gıda konvoyu yaklaşık 8000 kişiye gıda malzemesi dağıttı.

Çatışma aynı zamanda temel su, sanitasyon ve sağlık altyapısına ve hizmetlerine zarar verdi veya yok etti; ayrıca ciddi yetersiz beslenme ve bulaşıcı hastalık salgınlarını tedavi etme kapasitesi de sınırlıydı. Gazze’de 5 yaşın altındaki 335.000 çocuk özellikle savunmasız durumdayken UNICEF, önümüzdeki birkaç hafta içinde çocuklarda yetersiz beslenmenin en tehlikeli türü olan çocuk israfının kriz öncesi koşullara göre yaklaşık yüzde 30 oranında artabileceğini öngörüyor. 10.000’e kadar çocuğu etkiliyor.

UNICEF Genel Direktörü Catherine Russell şunları söyledi: “Yetersiz beslenme ve hastalık nedeniyle ölme riski yüksek olan çocukların acilen tıbbi tedaviye, temiz suya ve sanitasyon hizmetlerine ihtiyaçları var, ancak mevcut koşullar ihtiyaç sahibi çocuklara ve ailelere güvenli bir şekilde ulaşmamıza izin vermiyor.” “Onarmak ve su tedarikini artırmak için acilen ihtiyaç duyduğumuz bazı malzemelerin Gazze’ye girişi hâlâ kısıtlı. Çocukların ve ailelerinin hayatları tehlikede”.

UNICEF, Kasım 2023 ayından bu yana, Gazze’nin güneyindeki çocukların günde yalnızca 1,5 ila 2 litre suya erişebildiği konusunda uyarıda bulunuyor; bu miktar, hayatta kalmak için önerilen gereksinimlerin çok altında. Bu sorunu çözmek için UNICEF ve ortakları 1,3 milyonu aşkın insana güvenli içme suyu sağladı, ancak bu zor koşulların üstesinden gelmek için çok daha fazlasına ihtiyaç var. UNICEF ayrıca çocuklara ve hamile kadınlara 600.000 doz aşı, besin takviyeleri ve vitaminler de dahil olmak üzere tıbbi malzeme ve 500.000’den fazla haneye insani yardım nakit transferi sağlamıştır.

Çatışmaların başlangıcından bu yana, DSÖ ve ortakları Gazze’deki sağlık sistemini tıbbi ekipman ve malzeme, ilaç, yakıt teslimatı, acil sağlık ekiplerinin koordinasyonu ve hastalık gözetimi ile desteklemektedir. Kuzey ve Güney Gazze’deki hastanelere malzeme ulaştırmak için bir düzineden fazla yüksek riskli görev gerçekleştirildi. DSÖ ve ortakları, şu anda günde 1.200 öğün yemek sunan Al-Shifa Hastanesinde iki mutfağın kurulmasına yardımcı oldu ve ciddi akut beslenme yetersizliği olan 1.250 kadar çocuğun tedavisini ve tedavi edici beslenme merkezlerinin kurulmasını desteklemek için tıbbi malzeme sağladı.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus. “Gazze’deki insanlar yiyecek, su, ilaç ve yeterli sağlık hizmetlerinden yoksundur. Kıtlık, zaten berbat olan durumu daha da felaket hale getirecek çünkü hasta insanların açlığa yenik düşme olasılığı daha yüksek ve açlıktan ölmek üzere olan insanlar hastalıklara karşı daha savunmasız hale gelecek”, “Daha fazla ölüm ve acıyı önlemek için yardım sağlamak amacıyla engelsiz, güvenli erişime ve insani ateşkese ihtiyacımız var” dedi.

İsrail’in Gazze Şeridi’ne yakın bir çalışır durumdaki limanı ve kuzeydeki sınır geçiş noktalarını kullanma iznine, yardım kuruluşlarının ciddi şekilde ihtiyacı var. Yaklaşık 40 km kuzeydeki Aşdod limanına erişim, çok daha fazla miktarda yardımın gönderilmesine ve daha sonra çok az konvoyun ulaşmayı başardığı Gazze’nin kötü etkilenen kuzey bölgelerine doğrudan kamyonlarla taşınmasına olanak tanıyacak.

BM Filistin Mülteci Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Phillipe Lazzarini, “Yardım akışı, insani ihtiyaçlar deniziyle karşılaştırıldığında çok küçük kalıyor” dedi. “İnsani yardım, halk arasında kötüleşen açlığı tersine çevirmek için yeterli olmayacak. Piyasaların ve özel sektörün yeniden açılabilmesi ve gıdaya erişilebilirliğe alternatif sunabilmesi için ticari tedarikler bir zorunluluktur.”

Teşkilat başkanları, Gazze’ye ve Gazze içinde yardım dağıtımına ilişkin engellerin ve kısıtlamaların acilen kaldırılması ve ticari trafiğin yeniden başlaması gerektiğinin altını çiziyor. Devasa, çok kurumlu bir insani yardım operasyonunun hayati öneme sahip bu şekilde hayata geçirilmesini sağlamak için insani ateşkes çağrısını yinelediler.

Kaynak: BM, DSÖ, WFP ve UNICEF Ortak Haber Bülteni, Roma / Cenevre / New York, 15 Ocak 2024