Gidişin Olsun, Dönüşün Olmasın…
Trump gitti, ABD’nin 46’ıncı Başkanı seçilen Joe Biden koltuğuna oturdu.
20 Kasım 2020 tarihli yazımda ‘Bir Biden’e bak bir de ayak sürüyüp gidene’ demiştim.
Aynen öyle oldu. Seçimi kaybetmeyi hazmedemeyen Trump, taraftarlarına ABD Kongre binasını işgal ettirdi. Sâbık Başkan bununla da yetinmedi, devir teslim töreninin yapılacağı güne kadar, hatta o gün boyunca (20 Ocak 2021), silahlı adamlarının verdiği görüntülerle Başkent Washington’da ve ülke genelinde tedirginlik yarattı.
Anadolu’da beddua anlamında söylenen söz vardır, ‘Gidişin olsun, dönüşün olmasın’ diye.
Ben bu sözü Trump için de tekrarlamak istiyorum.
Trump bir sonraki başkanlık seçiminde yine aday olacağını söylese de, 2024’e kadar köprülerin altından çok su akacak. O zamana kadar kim öle kim kala.
Gelen Gideni Aratır Mı?
Anadolu’da ‘Gelen gideni aratır’ diye bir söz de var. Başkanlık koltuğuna oturan Biden’in döneminin Trump dönemini aratacağını sanmıyorum. Ancak, Biden döneminin, ‘Türk halkının ABD’ye güveninin yüzde 70’in üzerine çıktığı’ (anketlerle belirlenen) dönemleri aratacağını düşünüyorum.
Zira Biden döneminde Türkiye ile ABD arasında yaşanacak sıkıntıların ilk işaretini, Dışişleri Bakanlığına aday gösterilecek olan Antony Blinken verdi.
Blinken, ABD Senatosu’nun ilgili komisyonunda yapılan onay oturumunda Türkiye’yi ‘ABD’nin müttefiki gibi davranmamakla’ suçladı. Yetmedi, “Stratejik -ya da sözde stratejik- bir ortağımızın en büyük stratejik rakiplerimizden biri Rusya ile yakın olması kabul edilemez” dedi.
Demokrasi Açılımına Katkı
Antony Blinken, 2016 sonbaharında Türk-Amerikan ilişkileri yıllık konferansında yaptığı bir konuşmada da, “NATO müttefiki ve dostumuz Türkiye’nin demokratik ilkeler ve terörle mücadelede yanındayız. Aynı zamanda Türkiye hükümetini hukukun üstünlüğü ve temel özgürlüklerin korunmasına teşvik ediyoruz. Bunlar bir ulusun gücü ve sağlıklı bir iş ortamı bakımından temel faktörlerdir” diyordu.
Bu sözlerden, ‘hukukun üstünlüğü ve temel özgürlüklerin korunması’ şahsen beni daha çok ilgilendiriyor.
Çünkü Ana muhalefet Partisi liderinin linç girişiminden canını zor kurtardığı, siyasetçilerin, akademisyenlerin, yazarlar ve gazetecilerin saldırıya uğradığı, bunu soruşturan savcı ve hâkimlerin tehdit edildiği, bütün bunlar olurken Cumhurbaşkanının sessiz kaldığı, O’nu eleştirenlerin cezalandırıldığı, destekçisi olan partinin genel başkanını eleştirenlerin darp edildiği bir Türkiye beni, ‘çocuklarımız, torunlarımız ve ülkemizin geleceği açısından’ endişelendiriyor.
Bu nedenle, ABD’nin ve AB’nin Türkiye’deki demokrasi açılımına katkısı beni şahsen sevindirir.
Peki, Bundan Sonra Ne Olacak?
‘Şimdi ne olacak?’ sorusuna gelince…
Ben bu konuda Prof. Dr. Barış Doster’ in şu görüşlerine katılıyorum:
‘ABD’de Joe Biden ile birlikte yeni bir dönemin başlayacağını yazıyor kimi yorumcular… Fakat yanılıyorlar… Asıl mesele şudur: Emperyalist güçlerin öncülük ettiği uluslararası kuruluşların amacı; devletleri hizaya sokmak, ülke yönetimleri üzerinde nüfuz kurmak, milletlerin sadakatini satın almaktır. ABD’nin ve ABD’nin işgal, saldırı aygıtı olan NATO’nun, Joe Biden döneminde farklı davranacağını beklemek, gerçekçi değildir. Hayalciliktir. Yapılması gereken; Cumhuriyetin kurucu felsefesine dönmek, akıl ve bilimin ışığında yürümek, öncelikle kendi gücümüze güvenmek ve bölgesel ittifaklara öncelik vermektir.’
ABD Başkanlarının Yemin Törenleri
Son olarak, 1789’dan bugüne kadar ABD Başkanlarının gerçekleştirdikleri yemin törenlerine ait ilginç ayrıntıları aktarmak istiyorum:
1789-ABD’nin ilk başkanı George Washington’un göreve başlama töreni New York’ta yapıldı. Törene sadece Kongre üyeleri katıldı. Yemin töreni 2 ay sonra Washington’da Wall Street üzerindeki Federal Hall binasının balkonunda yapıldı.
1793-George Washington, yeniden seçilince yemin törenlerinin en kısa konuşmasını, Philadelphia’da yaptı.
1801-Thomas Jefferson Washington’daki yemin törenine evinden yürüyerek gitti ve yine yürüyerek evine döndü.
1809-ABD’nin dördüncü başkanı James Madison, ilk Başkanlık Balosu’na eşi Dolley ile birlikte Washington’daki Long’s Otel’de ev sahipliği yaptı. Balonun biletleri 4 dolara satıldı.
1817-James Monroe, halka hitaben yemin töreni konuşması yapan ilk başkan oldu.
1841-ABD’nin dokuzuncu başkanı William Henry Harrison, en uzun yemin töreni konuşması rekorunun sahibiydi. Yağmur altın yaptığı konuşma sonrası hasta düştü ve başkanlık görevine başladıktan 32 gün sonra hayatını kaybetti.
1845-Mors Alfabesi’nin mucidi Samuel Morse, James Polk’un yemin töreniyle ilgili haberi elektrikli telgraf üzerinden vermişti.
1897-William McKinley, yemin töreni film kamerasıyla görüntülenen ilk başkandı.
1901-Theodore Roosevelt, 26’ıncı başkan William McKinley’ nin suikast sonucu öldürülmesi sonrasında, yemin ederek 42 yaşında ABD’nin en genç başkanı oldu.
1925-Calvin Coolidge, yemin töreni radyodan ulusal çapta canlı yayınlanan ilk başkandı.
1929-Herbert Hoover, yemin töreni sesli haber olarak kaydedilen ilk başkan oldu.
1937-Başkan Franklin D. Roosevelt’in Başkan Yardımcısı John Nance Garner, bir başkanla aynı platformda yemin ederek görevine başlayan ilk başkan yardımcısıydı.
1945-Franklin D. Roosevelt dördüncü kez yemin ederek başkanlık yapan tek liderdi. Roosevelt 1933-1945 yılları arasında ABD başkanlığı yaptı.
1949-Harry S. Truman, yemin töreni televizyonda yayınlanan ilk başkandı.
1961-John F. Kennedy, yemin töreni televizyonda ilk kez renkli olarak yayınlanan ilk başkan oldu.
1965-Lyndon B. Johnson’ın yemin töreni için ilk kez Kongre’de basın locası kuruldu.
1981-Ronald Reagan’ın ilk yemin töreni, işitme engelliler için ilk kez altyazı ile yayınlandı.
1985-Reagan’ın ikinci kez başkanlık yemini edeceği gün hava sıcaklığı eksi 14 derece olunca tören Kongre binasında düzenlendi.
1997-Bill Clinton’ın ikinci yemin töreni, internette canlı yayınlanan ilk törendi.
2001-Başkan George H.W. Bush, oğlu George W. Bush’un başkanlık yemini töreninde yer alan ilk eski başkan oldu.
2009-Barack Obama’nın yemin törenini, Washington’a gelen yaklaşık 1 milyon 800 bin kişi izledi.
2021-Kamala Harris, ABD’nin ilk kadın Başkan Yardımcısı oldu.
2021-Joe Biden, 46. başkan olarak, (bazı başkanların birden çok seçilmiş olmaları nedeniyle) 73. yemini eden lider oldu.
2021–78 yaşındaki Joe Biden, yemin töreni sonrası ABD’nin göreve başlayan en yaşlı başkanı oldu. Bu ünvan 70 yaşında göreve gelen Donald Trump’a aitti.
İyi Haftalar
Gazeteci Yazar Remzi Dilan, 21 Ocak 2021, İletişim: remzidilan_48@hotmail.com