“Küresel Salgın Hastalıklar ve Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri – Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye İlişkileri” Kitabı Yayınlandı

Değerli dostlarım, arkadaşlarım, meslektaşlarım, sağlık ve tıp alanında hizmet veren kardeşlerim, Uluslararası kurum ve kuruluşlarda çalışan değerli yöneticiler ve başta Sağlık Bakanlığımız olmak üzere Devletimizin sağlıkla ve uluslararası ilişkilerle ilgili tüm karar vericileri, Üniversitelerin Tıp dâhil diğer Sağlık Sektörünü doğrudan ilgilendiren Meslek örgütleri ve Sivil Toplum Kuruluşları ile tüm kamuoyuna sevinçle ve gururla şunu söylemek istiyorum.

Devlet’te memuriyet yaşamıma 1974 yılında Sağlık Bakanlığında göreve başladığım ve 1990’lı yılların başından 2000’li yılların ortalarına kadar “Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı” yaptığım süreçte, hemen arkasından Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilciliğine sınavla seçilen ilk Türk vatandaşı olması sıfatıyla ve 2000-2004 yılları arasında görev yapan birisi olarak ayrıca, ulusal ve uluslararası Sivil Toplum Kuruluşlarının yönetim kademelerinde görev yaptığım ve halen sürdürdüğüm çalışmalarımla;

Ben kendime, çevreme, ülkeme ve Dünya insanlarına yararlı işler yaptım mı?… Geriye bir eser bıraktım mı?… Bizden sonra gelecek kuşaklara yol gösterici bir harita çizdim mi’ … diye hep düşünmüşümdür. 47 yıldır Sağlık sektörü ve uluslararası resmi ve sivil kurum ve kuruluşlarla sürdürdüğüm, çalışmalar, araştırmalar, görüşmeler, yazdığım 25’e yakın kitap, yurt dışı ziyaret raporları, makaleler, çalıştığım kuruluşların yıllık faaliyet raporları ile 1992 yılından beri hem geçmişi takip, hem mevcut durumu değerlendirerek ve geleceğe yönelik çalışmalarımı web siteleri kurup yöneterek ortaya koydum. Şimdi de son bir yıldır “Dünya Sağlık Haberleri” web sitesini (www.healthworldnews.net) yöneterek bilgi ve birikimimi Türkiye ve Dünya Kamuoyu ile paylaşıyorum.

Bekir Metin olarak, 47 yıllık süreçte hep üretmeye, paylaşmaya, çalışmalarda bulunduğum alandaki kazanımları gelecek kuşaklara aktarmaya çalıştım ve çalışıyorum…

Son iki yıldır, 45 yılda biriktirdiğim arşivimdeki bilgi ve belgeler ışığında, açık kaynaklardan, DSÖ ve BM’ler arşivlerinden, Sağlık Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığımızın yazışma ve bilgilendirme ile yayınlarından ayrıca, Dünya Sağlık Örgütü’nün kuruluş anlaşmasının imzalandığı 22 Temmuz 1946 yılından günümüze, aradan geçen 75 yılda DSÖ-Türkiye İlişkileri içerisinde görev almış Türk Bilim insanları ve Yöneticileri ile yaptığım görüşmelerden çıkardığım sonuçları da değerlendirerek, “T. C. Sağlık Bakanlığı’nın kuruluşunun 100. Yılına denk gelecek şekilde” aşağıda başlığı ve içeriği verilen kitabın yazımı tamamladı.

Kitabın Kapağı, Arka Sayfasındaki “Sonsöz” ile “Kitabın “İçindekiler” bölümünü bilgi edinmek amacıyla sizlerle paylaşıyorum.

Selam, sevgi ve saygılarımla,

Kitabın Yazarı: Bekir Metin, İletişim: bekirm@gmail.com  

Kitap hakkında açıklamalar: https://www.healthworldnews.net/author/bekir-metin/

Kitap temini için iletişim adresi: saglikhaberleri2019@gmail.com

——————————————————————————————–

Küresel Salgın Hastalıklar ve Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri

Pandemics and International Health Organizations

 

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

WORLD HEALTH ORGANIZATION AND TURKEY RELATIONS

 

Yazar / Author Bekir METİN

Editörler / Editors

Prof. Dr. Recep AKDUR (Public Health Specialist)

Mehmet KONTAŞ (Former Director of WHO Turkey)

Remzi DİLAN (Senior Journalist)

Dr. İbrahim TOKALAK (Family Physician Specialist)

Dr. Çagıl Metin BALCI (Ph. D. in Communication Science)

———————————————————————

 Kitabın Arka Kapağı ” Sonsöz”

Küresel Salgın Hastalıklar ve Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

İnsanlık tarihinde ortaya çıkan tüm hastalıklar özellikle salgın hastalıklar dramatik ve yıkıcı sonuçları nedeniyle insanlığın belleğinde derin izler bırakmıştır. Cüzzam, veba, kolera, verem, sıtma, frengi gibi hastalıklar kimi zaman dehşetin simgesi haline gelmiş ve insanlık tarihinde paradigmaları değiştirmiştir. Salgınlar, toplumların altüst olmasına yol açmış, tüm dünyada halk inanışlarından sanata, siyasetten bilime kadar birçok alanda büyük değişimlere yol açmıştır.

Bu nedenlerle toplumlar yaşamak, yaşatmak ve neslin devamını sağlamak gibi temel sorunlarla başa çıkabilmek için (Mezopotamya’da M.Ö. 4000’lerde başlayan yazılı tarihle günümüze kadar gelen) altı bin yıllık sürede milyonlarca insanın yaşamını yitirmesinden ders çıkararak sağlık sorunlarına karşı çözüm odaklı örgütlenmelere gitmişlerdir.

Bu kitap altı bin yıllık sağlık tarihini gözler önüne sermektedir. Hem Türkler’in hem de Dünya Ülkelerinin sağlık sistemleri, çalışma yöntemleri, sorunların çözümüne çare oluşturan yapılanmalarının yanı sıra birlikte mücadele için Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri ile Türk Sağlık sisteminin bunlarla uyumunu ve mücadelesini anlatmaktadır. Ayrıca, bu alanda hizmet veren kişilerin yaşam öykülerine, kurum ve kuruluşların ise tarihçelerine yer vererek okuyucuya ışık tutmayı amaçlamaktadır. İşte kitaptan bazı alt başlıklar;

• Küresel salgın hastalıklar tarihi ve Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri
• Türkiye’nin 100 yıllık Sağlık Sistemi ve Uluslararası Sağlık Kuruluşları ile ilişkileri
• Küresel Salgınlar (şimdi de Koronavirüs) ve Uluslararası Sağlık Tüzüğü
• Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile Türkiye’nin 72 yıllık ilişkisi
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Hedefleri ve Türkiye
• Selçuklu, Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Politikaları
• 100 Yıllık Cumhuriyet tarihinde görev almış Sağlık Bakanları, Müsteşarlar, Sağlık Bakan Yardımcıları ve Dış İlişkiler Yöneticileri
• Dünya Sağlık Örgütü nasıl ve kimler tarafından yönetiliyor?
• DSÖ ile Türkiye arasında yapılan anlaşmalar, işbirliği ilişkileri, çalışmalar ve projeler
• Dünya Sağlık Örgütü ile ilişkili Türk Bilim İnsanları ve Yöneticiler
• DSÖ Asambleleri ve Avrupa Bölge Komite toplantılarına katılan Türk Heyetleri
• Türkiye, Avrupa Birliği ve DSÖ İlişkileri

———————————————————————————————————

DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ VE TÜRKİYE İLİŞKİLERİ

İÇİNDEKİLER /CONTENTS

ÖNSÖZ – FOREWORD (Dr. Fahrettin Koca, Sağlık Bakanı – Minister of Health)

ÖNSÖZ – PREFACE (Dr. Pavel Ursu, DSÖ Türkiye Temsilcisi – Representative of WHO in Turkey)

ÖNCEKİ ÖNSÖZ – PREVIOUS PREFACE (Late Prof. Dr. İhsan Doğramacı, September 1997)

GİRİŞ – INTRODUCTION (Bekir Metin, Yazar / Author)

1. Bölüm: Uluslararası Sağlık Kuruluşları ve Tarihçesi

Chapter 1: International Health Organizations and Their History

1.1. Tarihteki Salgın Hastalıklar ve Uluslararası İşbirliğine Yöneliş – Epidemics in History and Their Effects on International Health Cooperation

1.2. Birinci Dönem (1851-1900) – First Period (1851-1900)

1.3. İkinci Dönem (1900-1946) – Second Period (1900-1948)

1.4. Uluslararası Sağlık Alanında Önemli Kilometre Taşları – Important Milestones in International Health (between1830-1948)

2. Bölüm:Birleşmiş Milletlerin Kuruluşu, Tarihçesi

Chapter 2:    Establishment and History of the United Nations

2.1. Binyıl Kalkınma Hedefleri (Milenyum Deklarasyonu)  Millennium Development Goals (Millennium Declaration)

2.2. 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri (17 Hedef) – Sustainable Development Goals Bölüm:

3. Bölüm: Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’ nün Kuruluşu ve Tarihçesi

Chapter 3:   The Foundation and History of the World Health Organization (WHO)

3.1. DSÖ Anayasasının Hazırlanması ve Kabulü – Preparation and Adoption of the WHO Constitution

3.2. DSÖ’nün Organları – Organs of WHO

3.3. DSÖ’nün Üyeleri ve Ortak Üyeleri – Members and Associate Members of WHO

3.4. DSÖ’nün Görevleri – Duties of the WHO

3.5. DSÖ Genel Direktörleri ve Çalışma Dönemleri – General Directors of WHO and Their Working Periods

3.6. DSÖ’nün Yaşam Boyunca Sağlık Çalışmaları – Health Across the Life Span

3.7. Değişen Dünya ve DSÖ’nün Uyumu – The Changing World and Harmony of the WHO

3. 8. DSÖ’nün Çalışma Yöntemi ve Sağlık İçin Küresel İşbirliği – WHO’s Working Method and Global Partnerships for Health

3.9. DSÖ’nün 21 Yüzyıl için Sağlık Gündemi Nedir? – What is WHO Health Agenda for the 21st Century?

3.10. DSÖ’nün Genel Çalışma Programları  –  Tasks Fulfilled by WHO to Achieve its Goals

3.11. DSÖ Üyeleri, Bütçesi ve Personel Durumu – WHO Budget and Staff Status

3.12. DSÖ’nün Geleceği – The Future of the WHO

4. Bölüm: DSÖ Avrupa Bölge Ofisi, Kuruluşu, Tarihçesi ve Üyeleri

Chapter 4: Regional Office for Europe of WHO, Establishment, History and Members

4.1. Sağlık İçin Küresel İşbirliği Yaptığı Kuruluşlar – WHO European Region Collaborates Globally for Health

4.2. 2000 Yılına Kadar Herkes İçin Sağlık Stratejisi-38 Hedef – Health Strategy, Health for All to 2000-38 Targets

4.3. 21. Yüzyılda Herkes için Sağlık-21 Hedef – Health for All in the 21st Century-21 Targets

4.4. DSÖ Avrupa Bölgesi – Sağlık 2020 – Health 2020 at the WHO EURO

4.5. DSÖ Avrupa Bölge Direktörleri ve Çalışma Dönemleri – Regional Directors of Europe for WHO and their Working Periods

4.6. DSÖ Cenevre Genel Merkezi ve Avrupa Bölge Ofisinin, 1948 yılından 2020 Yılına kadar  Yayınladığı Politika Dokümanları Listesi -List of Documents Published by WHO Headquarters and European Regional Office 1948 to 2020

4.7. DSÖ Avrupa Bölge Komite Toplantıları ve Konuları (1951-2020) – Euro Regional Committee Meetings and Subjects (1952-2019)

4.8. Türkiye’de Yapılan DSÖ Avrupa Bölge Komite Toplantıları – WHO Europe Regional Committee Meeting held in Turkey

4.9. DSÖ Sağlıklı Şehirler Ağı (1987-2020) – WHO Healthy Cities Network (1987-2020)

4.10. DSÖ’nün 72 Yıllık Tarihinde Önemli Kilometre Taşları – Important Milestones in the WHO’s 72 Years’ History

5. Bölüm:

Türklerde Sağlık Politika ve Hizmetleri; Uluslararası Sağlık Kuruluşlarıyla İşbirliği ve İlişkileri

Chapter 5: Health Policy and Services in Turks; Cooperation and Relations with International Healthcare Organizations

5.1.        En Eski Dönemlerde Tıp ve Sağlık – Medicine and Health in the Oldest Periods

5.2.        Selçuklu Döneminde Sağlık Hizmetleri – Health Services in the Seljuk Period

5.3.        Osmanlı İmparatorluğu Döneminde Sağlık Hizmetleri – Health Services in the Ottoman Empire Period

5.4.        Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Politikaları ve Hizmetleri – Health Policy and Services in the Republic of Turkey

6. Bölüm: Türkiye-Dünya Sağlık Örgütü İlişkileri

Chapter 6:  The World Health Organization Relations with the Republic of Turkey

6.1. Türkiye’nin DSÖ’ne Üyeliği ve Yönetim Kurulunda Temsili – Membership of Turkey and Representation of the WHO Executive Board

6.2. DSÖ Türkiye Temsilciliğinin Kurulması ve Tarihçesi – Establishment and History of WHO Representation in Turkey

6.3. Türkiye ile DSÖ Arasında Yürütülen Çalışmalar – Studies Conducted between WHO and Turkey

6.4. Orta Dönem İşbirliği Programları ve İki Yıllık İşbirliği Anlaşmaları – Biennial Collaborative Agreement (BCA and Mid Term Program)

6.5. Sağlık Politikaları İçin DSÖ Avrupa Proje Ofisi – WHO European Project Office for Health Policies in Turkey

6.6. Türkiye ile DSÖ Arasındaki Eğitim ve Burs İlişkileri – Education and Scholarship Relations with Turkey between WHO

6.7. Türkiye’nin DSÖ Genel Kurulları ve Bölge Komitelerinde Temsili – Turkey’s Representation is at the General Assembly and the Regional Com. for EURO

6.8. DSÖ’nün Türkiye’de İşbirliği Yaptığı Referans Merkezleri – The Centers in Turkey which Cooperation with WHO

6.9. Türkiye’nin DSÖ’ne Ödediği Katkı Payları – Finance Contributions of Turkey to WHO

6.10. Türkiye’nin DSÖ’nde Temsili – Turkey’s efforts in the World Health Organization

6.11. DSÖ, Avrupa Birliği ve Türkiye Arasında Sağlık Alanında Sürdürülen Çalışmalar – Ongoing studies between the WHO, EU and Turkey

7. Kaynakça – References

 8. Ekler – Annexes

1. DSÖ Genel Direktörlerinin Özgeçmişleri – Biographies of WHO General Directors

2. DSÖ Avrupa Bölge Direktörlerinin Özgeçmişleri -Biographies of WHO Regional Directors of Europe

3. DSÖ Türkiye Temsilciliğinde Görev Yapan Temsilcilerin Özgeçmişleri – Biographies of WHO Representatives in Turkey

4. T. C. Sağlık Bakanları – List of Ministers of Health in Turkey (According to the Terms of Duty)

5. T. C. Sağlık Bakanlığı Müsteşarları -List of Undersecretaries of the Ministry of Health of Turkey

6. T. C. Sağlık Bakan Yardımcıları – List of Deputy Health Ministers (According to the Terms of Duty)

7. T. C. Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Birimi Yöneticileri – List of General Directors of EU and Foreign Affairs of Ministry of Health

8. DSÖ ile İlişkileri olan Türklerin Kısa Yaşam Öyküleri ve DSÖ ile Çalışmaları – Short Life Stories of Turks Who Have Relations with WHO and Their Work with WHO

9. DSÖ Genel Merkezi ve 6 Bölge Ofisi Hakkında Bilgi ve İletişimi – Contact information of WHO Headquarters and 6 Regional Offices

10. DSÖ Anayasası (1946) ve Diğer Önemli Bildirgeleri Listesi(1948-2020) – WHO Constitution (1946) and Other Important Declarations List (1948-2020)

11. DSÖ Asamblelerine Katılan Türk Heyetleri Listesi (1948-2020) – Turkish Delegations List of WHO Assemblies (1948-2020)

12. DSÖ Avrupa Bölge Komite Toplantılarına Katılan Türk Heyetleri Listesi (1952-2019) – Turkish Delegations List of WHO European Regional Committee Meetings (1952-2019)