Sağlık Endüstrileri Platformu açıkladı “Tıbbi Cihaz Sektörü Finansal Kriz İçinde”

Sağlık Endüstrileri Platformunu oluşturan; TÜMDEF (Tüm Tıbbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu), SEİS (Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası), SADER (Sağlık Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derneği) ve ARTED (Araştırmacı Tıp Teknolojileri Üreticileri Derneği) yöneticilerinin 27 Ağustos 2019 tarihinde Ankara’da düzenlediği basın toplantısında; Kamu ve Üniversite Hastanelerinden ödeme alamadıkları ve bu nedenle de finansal kriz içinde olduklarını açıkladılar.

Toplantıya Güneydoğu ve Ege İlleri Medikal Dernek temsilcileri de katıldılar.

ORDER (Ortopedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Malzeme İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği) Başkanı Erkin Delikanlı ilk konuşmayı yaptı. Sayın Delikenlı; “Kamu ve üniversite hastanelerinde satın alınan tıbbi cihazların ödeme vadeleri makul süreleri aşmıştır; Sağlık Bakanlığına bağlı hastanelerde 9 ayı, üniversite hastanelerinde ise 24 ayı bulmaktadır” denildi.

Erkin Delikanlı,  konuşmasında;

“Geçen 12 yıl içinde hastanelerin diğer masraf kalemlerine (elektrik, su, doğalgaz ödemeleri; personel ücretleri ve SGK primleri; temizlik, ulaşım, yemek giderleri, mefruşat ve bakım-onarım vb.) bakıldığında kur, enflasyon, asgari ücret artışları oranında fiyat düzenlemesine gidilmeyen tek satın alma kalemini tıbbi cihazlar oluşturmaktadır. Hastaneler, sağlık hizmeti sunmak için kullandıkları tıbbi cihazların ödemelerini yapmak yerine, aldıkları yan hizmetlerin (bakım-onarım, temizlik, yemek vb.) ödemelerini daha önce yapmaktadır. Hem ödemedeki gecikmeler hem de finansal araçlara ulaşma imkânımızın kalmaması sektörümüzü çıkılmaz bir darboğaza sokmaktadır.

Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) ilk kez 2007 yılında yayınlandı

2007 yılında tıbbi cihaz fiyatları belirlenirken dolar kuru 1,32 TL idi. O tarihten günümüze dolar kuru 4.5 kat artarken ve kümülatif enflasyon %196 olarak gerçekleşirken o günden bugüne tıbbi cihaz ve hizmet ödemelerinde sistematik bir düzenleme, güncelleme yapılmadı.

Güncellenmeyen SUT fiyatları ve Hastanelerin ödeme vadelerinde yaşanan gecikmeler sebebiyle;

Düşük fiyatlar ve geç ödeme politikası nedeniyle küçülen veya faaliyetlerini durduran firma sayısı her geçen gün artmaktadır. Ayrıca yetişmiş ve yetkin personel de işsiz kalmaktadır.

Bayilik sisteminin sürdürülememesi nedeniyle birçok ürün gruplarında büyük şehirler dışında hizmet verilememektedir.

Satılan ürünler ya yerine konulamamakta ya da üretilememektedir.

Tıbbi cihaz açığını kapatmak için hastaneler ve sağlık çalışanları, kalitesinden emin olamadıkları ya da klinik açıdan yeterince deneyimlenmemiş tıbbi cihazları kullanma zorunda kalmaktadırlar.

Yaşanan tedarik sıkıntıları nedeniyle hastalara tanı konulamamakta, tedavileri tam ve zamanında yapılamamaktadır.

Kurum tarafından ödeme yapılamaması nedeniyle hastalar cepten ödemeye zorlanmaktadır.

SEİS (Türkiye Sağlık Endüstrisi İşverenleri Sendikası) Başkanı Metin Demir ise,

8 bin firmanın kapandığını “Sektörde erime olduğu ortada” diye konuşan Demir şöyle devam etti:

“150 milyar liralık sağlık pazarının yüzde 7-8’ nin Tıbbi cihaz sektöründe olduğunu, aslında bunun çok küçük bir oran olduğunu, bu sektörün sorunlarını çözecek rakamlar o kadar devasa değil! Üniversitelerin zaten 2 seneye varan ödemeleri oluyordu ama Sağlık Bakanlığı Hastaneleri düzenli ödeme yaptığı için firmalar hayatını bir şekilde sürdürülebiliyordu. Sağlık Bakanlığı da ödemelerini bu sene aksatmaya başladı ve sektör bu Haziran ayında ödeme alamadı. Temmuzda da alamadı. Ağustos’ta can suyu alarak varlığını sürdürmeye çalışıyor.” Dedi

“Bankadan Kredi Kullanamıyorsunuz”

Ekonomik krizin olduğu ülkemizde bankalar tarafında da zorluklar var; paranızı alamıyorsunuz bankadan kredi kullanamıyorsunuz, kaynaklar sınırlı.

Bugüne kadar hizmetin hala veriliyor olması, tıbbi cihaz sektörünün, kendi kaynakları, evi, arabası, tarlası ve var olan tüm finansal enstrümanlarını harekete geçirerek sisteme enjekte etmesiyle mümkün oldu. Yoksa hiç bir sektörde bu kadar geriden gelinmez.

“Sorunlarımız çözülene kadar bu toplantıları ayda bir yapmayı planlıyoruz. Muhataplarımızla birlikte haftalık bir çalışma yapsak bu sorunlarımızı çözebileceğimize inanıyorum fakat şu anki iletişimsizliği aşmak zorundayız.”

Firmalar İhalelere Katılamıyor!

Toplantıda ayrıca, ihaleye katılamayan firmaların arttığına dikkat çekildi ve durum şu ifadelerle anlatıldı:

“ İstanbul Siyami Ersek Hastanesinin ihalesine birkaç sene önce yaklaşık 150 firma girerken bugün aynı ihaleye 25 – 30 firmadan daha fazlası girmiyor. Aynı şey İzmir İl Sağlık Müdürlüğü’ nün düzenlediği ihalede de görülebilir. Birkaç sene önce, ülkenin her tarafından firmalar bu ihaleye teklif verirlerken bugün 20-25 firma teklif verebildi. Bu durum, geri kalan firmaların ya artık hayatlarını sürdürmediği ya da teklif verecek cesaretlerini olmadığını gösterir.”

ARTED (Araştırmacı Tıp Teknolojileri Üreticileri Derneği) Başkanı Umut Gökalp de;

“Tıbbi cihaz sektöründe belirsizlik bir diğer sorunlu konu! Maalesef önümüzü göremiyoruz. Vadesi dolduğu halde yapılmayan ödemeye karşı herhangi bir yaptırım yok. Uzun vadede sürdürülebilir bir sistem yok, fakat hızla oluşturulmak zorunda olan bir durumdur” dedi.

SADER (Sağlık Gereçleri Üreticileri ve Temsilcileri Derneği) Başkanı Tansu Halıcı ise,

“Platform olarak 2 yıldır varlık gösteriyoruz. Finansal sorunları aşmak ve bir adım öteye geçmek istiyoruz. Yerli üretim konusunu tartışmak istiyoruz. Problem daha da büyümeden çözümlenmelidir. Bizler kamu bankaları ile çalışıyoruz ve bankaların bilançomuzda gördükleri, kamu hastanelerinden alacaklarımız dolayısıyla, negatif olarak değerlendiriliyor” diye konuştu.

MASSİAD (Marmara Tıbbi Cihaz Üreticileri ve Tedarikçileri Derneği)  Başkanı Mahmut Cumbul ise,

“Ödeme konusunun vicdan ve keyfiyet konusu olmaktan çıkartılmasını yasal güvence sistemine dönüşmesini istiyoruz. Dünyada bunun örnekleri var. Biz her dönem ricacı olan, parasını alacak mı alamayacak mı diyen bir sektörün ülkeye de kendisine de yararlı olamayacağına inanıyoruz. Geri ödeme sisteminin otomatik bir mekanizmayla sürekli güncellenen bir hal almasını ve ödemenin de yasal güvenceye alınmasını talep ediyoruz” dedi.

TÜMDEF (Tüm Tıbbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu), Başkanı Kemal Yaz ise,

“Tıbbi cihaz, kayıt altında olan Türkiye’nin en iyi izlenebilir sektörü. Şehir hastaneleri projelerinde bu sektörü çok daha iyi bir hale getirebilirdik aslında ama geç kaldık. Yerel ve yerelleşme denildiği halde daha kötü bir hale gidiyoruz” diye konuştu.