Türk ve Dünya Sağlığına Hizmet Veren Bilim İnsanı ve Yöneticisi: Prof. Dr. T. Bedirhan Üstün

Ülkemizde ve Dünya ölçeğinde, alanında bilinirliği olan Prof. Dr. Tevfik Bedirhan Üstün’ü, Dünya Sağlık Örgütü’ne gitmeye karar verdiği 1990’lı yıllardan itibaren tanıma imkânım oldu. Bu tanışma Sağlık Bakanlığı Dış İlişkiler Dairesi Başkanlığı yaptığım döneme denk düşmektedir.

Sağlık Bakanlığındaki görevim sırasında ve Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilciliğim sırasında, Cenevre’de her yıl Mayıs ayının ikinci haftasında başlayan Dünya Sağlık Asambleleri sırasında, 1992 yılından 2004 yılına kadar Heyet üyesi olarak katıldığım tüm toplantılarda ve Cenevre Daimi Temsilciliğinin düzenlediği toplantı ve kokteyllerde karşılaşma, konuşma ve konular üzerinde çalışma imkânım oldu.

Kendisi, konusuna hâkim, nezaketli, bilgili ve dünya ölçeğinde örnek bir insan olarak her zaman Türk Heyet üyeleri ile ilişkilerinde ülkesine değer veren ve katkı sağlayan bir bilim insanı ve yöneticisi olarak tanıma imkânım oldu.

Çeşitli nedenlerle Ankara’ya geldiğinde kendisi ile konuşma ve bilgilenme imkânı buldum. DSÖ Türkiye Temsilcisi olduğum 2000-2005 yılları arasında, DSÖ aracılığıyla Türkiye’ye proje bazlı ne tür katkılar sağlanabileceği konularda uzun süren görüşme ve çalışmalarımız oldu. Destekleri sayesinde, Türkiye’de Ruh Sağlığı konusunda önemli çalışmalar gerçekleştirilmiştir.

Dr. Bedirhan Üstün, DSÖ harcadığı 26 yıllık çalışmadan sonra 2016 yılı sonunda Türkiye’ye döndü. Döner dönmez de bir köşeye çekilmemiş, edindiği engin deneyimlerini Türkiye’deki meslektaşları, resmi ve sivil toplum kuruluşları ile paylaşmaya devam etmektedir.

Böylesine mütevazı, bilgili, deneyim sahibi, hoşgörülü bir insanı ülkemiz insanları ile tanıştırmak ve paylaşmak istedim.

 

Prof. Dr. Tevfik Bedirhan Üstün Özgeçmişi

Dr. Tevfik Bedirhan Üstün, 1958 yılında Eskişehir’de doğdu. 1969 yılında Adalet İlkokulunu, 1973 yılında TED Ankara Koleji Ortaokulunu, 1979 yılında Ankara Fen Lisesini ve 1982’de Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdi.

Dr. T. B. Üstün, 1985-1989 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri konusunda uzmanlık eğitimini tamamladı ve psikiyatrist oldu.

1989-1990 Yetişkin Psikiyatrisi olarak bir yıl “Birinci Basamak Ruh Sağlığı Hizmetlerinde Araştırma, Pratisyen Hekimlerin Eğitimi, Tıp Öğrencilerinin Türkçe ve İngilizce Eğitimi” konularında aynı Üniversitede çalıştı.

1993’te Doçent unvanını alan Prof. Dr. Tevfik Bedirhan Üstün, Hacettepe Üniversitesinde; Depresif hastaların bilişsel terapisi için standartlaştırılmış değerlendirmeler SCAN, CIDI ve çeşitli modüller geliştirdi.

1989 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü’nde (DSÖ) ile önce kısa sürelerle daha sonra da DSÖ Cenevre Merkezinde 2016 yılı sonuna kadar Dünya öçleğinde çok önemli çalışmalarda bulundu.

2016 yılı sonunda Türkiye’ye dönerek Koç Üniversitesi Sağlık Bilişimleri Sistemleri ve Psikiyatri Profesörü olarak çalışmaya başladı.

TÜBİTAK ve Vehbi Koç Vakfı’ndan şeref bursu ve çeşitli ödüller alan Prof. Dr. Üstün, Amerikan Psikiyatri Birliği Seçkin üyeliği ve İngiliz Psikiyatri Derneği tarafından Şeref Üyeliğine seçildi. Prof. Dr. Tevfik Bedirhan Üstün, 2021 yılı itibariyle Amerikan Hastanesi Psikiyatri Bölümü’nde hizmet vermeye devam etmektedir.

Dr. Tevfik Bedirhan Üstün, 1989-2016 Dünya Sağlık Örgütü’nün Genel Merkezi Cenevre’de görev yaptı. Görevleri arasında;

1989 DSÖ Genel Sağlık Bakımında Psikolojik Problemler konusunda DSÖ İşbirliği Projesi’nin Proje Direktörü;

1992-1995 DSÖ Ruh Sağlığı Bozuklukları, Alkol ve İlaca Bağlı Problemlerin Sınıflandırılması ve Teşhisi DSÖ/NIH Ortak Projesi Sorumlu Araştırmacı;

1994-1998: Ruh Sağlığı Epidemiyolojisi

1990-1998 DSÖ Cenevre Merkezi Ruh Sağlığı Bölümü kıdemli Bilim Adamı ve Başkanı;

1995-2003 Fonksiyon, Engellilik ve Sağlık Uluslararası Sınıflandırması olarak isimlendirilen Engellilik ve Sakatlık Sonucu Oluşan Bozuklukların Uluslararası Sınıflandırmalarının düzeltilmesinden sorumlu DSÖ görevlisi;

1996 – 2002 Harvard Üniversitesi Sağlık Sistemi Politikaları Bölümü

1998-2000 DSÖ ve CDC arasında “Fiziksel Hareket ve Engellilik üzerinde Çevresel Faktörler “üzerine ortak proje Sorumlu Araştırmacı;

2000-2003 DSÖ’nün Dünya Sağlık Araştırmaları Sorumlu Başkanı;

2002-2007 DSÖ ve NIMH, NIDA ve NIAAA arasında Depresyon Müdahaleleri için Maliyet etkisinin bulunması ortak projesi Sorumlu Araştırmacı Yardımcısı olarak çalışmıştır.

2006-2016: Hastalıkların Sınıflandırılması Terminolojileri Standartları

2016: Sağlık için Büyük Veriler konularında çalışmalarda bulunmuştur.

Konuyu Yayına Hazırlayan Bekir Metin, Ankara, 18 Aralık 2021

Kaynak:

“Küresel Salgın Hastalıklar ve Uluslararası Sağlık Örgütlenmeleri – Dünya Sağlık Örgütü ve Türkiye İlişkileri” , Bekir Metin, Palme Yayınevi, Ankara, Kasım 2021