Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV) Tarihçe
Tarihçe
TESEV Bugüne Nasıl Geldi?
1961 yılında Dr. Nejat F. Eczacıbaşı’nın öncülüğünde kurulan Ekonomik ve Sosyal Etütler Konferans Heyeti o dönemde Türkiye’de hem farklı konularda tartışma ortamlarının yaratılmasına öncülük etmiş hem de düzenlediği konferans, panel ve toplantılarla, yayınladığı kitaplarla ülkemizin karar organlarına yardımcı olmaya çalışmıştır. 1990’lara gelindiğinde dönemin dengeleri bunun ötesinde bazı çalışmalara ihtiyaç duyulduğunu göstermiş, bulguya dayalı siyasa önerisi üretmeyi amaçlayan benzeri girişimler kimi üniversite ve sivil toplum örgütlerinde de başlatılmıştır. Böyle bir değişme ve yenilenme ihtiyacı, Konferans Heyeti’nin zengin deneyim ve birikimi üzerine yeni bir yapının kurulmasını zorunlu kılmış, 1994 yılında Ekonomik ve Sosyal Etütler Konferans Heyeti’nin Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etütler Vakfı (TESEV) ismiyle bir “stratejik araştırmalar kurumuna” dönüştürülmesine karar verilmiştir.
TESEV kurulduğu 1994’ten 2004 yılına kadar yoksulluk, ekonomi, sektör politikaları ile ilgili önemli raporlara imza atmıştır. 2004 yılının başında faaliyet alanlarını görece değiştirerek üç başlık altında belirleme kararı aldı: Demokratikleşme, İyi Yönetişim ve Saydamlık, Dış Politika. Her üç başlık için kanaat önderleri ve akademisyenlerden oluşan danışma kurulları ve programlardan sorumlu kadrolar oluşturulmuştur.
TESEV, 2014 yılı sonuna kadar fon kaynaklarını çeşitlendirip genişletmiştir. 2012 yılında Dünya Düşünce Kuruluşları Endeksi araştırmasında TESEV dünyanın en iyi 100 düşünce kuruluşu arasında 77., Dış ilişkiler ve toplum ilişkileri kategorisinde dünyanın en iyi 12., Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölgesi’nin en iyi 4. kurumu olarak seçilmiştir.
Yeni TESEV’ in Araştırma Alanları ve Hedefleri Nelerdir?
2015’in Şubat ayında gerçekleşen Olağan Genel Kurul’da TESEV’in yeni Yönetim Kurulu göreve getirilmiştir. Aynı dönemde TESEV’in üç programlı yapısını oluşturan araştırmacı kadrosunda da değişiklikler olmuştur. Kurum içinde gerçekleşen bu değişikliklerin; toplumsal ve siyasal konjonktürün yeniden şekillendiği, teknolojik dönüşümlerin bilgi üretim ve paylaşım mekanizmalarını doğrudan etkilediği bir dönemle birlikte düşünüldüğünde TESEV için bir fırsat penceresi yaratacağı düşünülmektedir. Yeni Yönetim Kurulu şimdiye kadar yaptığı çalışmalarda TESEV’in yeni bir döneme girdiğinin sinyallerini vermektedir.
Peki, yeni dönemde bilimsel araştırmalar ışığında çözüm bekleyen sorun alanlarına politika önerileri geliştirme amacına sabit kalmak kaydıyla ne gibi değişiklikler olacaktır? Bunları üç başlık altında toplayabiliriz:
TESEV’in yeni araştırma alanları,
TESEV’de araştırmanın örgütlenişi ve araştırma sonuçlarının paylaşımı.
TESEV’in yeni araştırma alanları;
- Demokratikleşme
- İyi Yönetişim
- Sosyal Eşitsizlikler ve Kapsayıcılık
- Sürdürülebilir Kentler
- Dış İlişkiler olarak belirlenmiştir.
TESEV Yönetim Kurulu ve araştırmacı kadrosu bu alanlar altında kapsamlı araştırma programları hazırlamaktadır. Araştırma programları, ilgili konunun kısa, orta ve uzun vadeli araştırma hedeflerine göre konuyu farklı boyutlarıyla ele alacak bir araştırma takvimi hazırlayacaktır. Bu çerçevede TESEV ilgili konularda kendi dışında yapılan araştırmaları izleyen ve değerlendiren bir gözlemevi gibi çalışacaktır.
Yenilikler
TESEV’de Araştırmanın Örgütlenişinde Değişiklikler
Yeni dönemde TESEV, kurum içi araştırmacıların yanı sıra kurum dışı bilim insanı zenginliğinden yararlanarak araştırma konu çeşitliliğini artırmayı hedeflemektedir. TESEV’in proje yönetimi konusundaki deneyimi dışarda var olan akademik birikimin TESEV’e çekilmesine olanak sağlayacaktır. TESEV bilim insanlarına fikirlerini projelendirme ve yönetme konusunda destek olacak, böylece akademi ve sivil toplumu bir araya getiren değerli bir araştırma ağı kurulmuş olacaktır. Bu amaçla bir “uzman çalıştayı” düzenlenmiş, konularında uzman bir grup akademisyen ve sivil toplum temsilcisine bu model tanıtılmıştır. Dışardan araştırmaları yazacak ve yönetecek olan genç bilim insanları yeni dönemde TESEV araştırmacı ağını oluşturacaktır.
Bu modelin eski işleyişten iki önemli farkı olacak. Öncelikle, dışarıdaki uzmanlar yalnızca rapor yazımında değil projenin her aşamasında yer alacaklar, böylece kurum içi uzmanlığı çeşitlendirmeye yardımcı olacaklardır. İkinci olarak bu ağın ana görevlerinden biri TESEV’de sonuçlanan proje bulgularının değerlendirilmesi sürecine katkı sağlamaktır. Sahası biten her projenin ardından TESEV’in çevresindeki bu ağın içinden rapor konusuyla ilgili bir komite oluşturularak proje bulgularının bu komitede tartışılması ve ortaya çıkacak raporun bu komitenin görüşleri alınarak oluşturulması sağlanacaktır. Rapor kalitesini önemli oranda artıracak bu çalışma, aynı zamanda raporların iletişim biçim ve kanallarını belirleme konusunda da fikir alışverişine zemin hazırlayacaktır.
Araştırma Sonuçlarının Paylaşımında Yenilikler
TESEV yeni dönemde araştırma sonuçlarının farklı paydaşlara çeşitli mecralar kullanılarak aktarılması konusunda yeni bir iletişim programı tasarlamaktadır. Teknolojik yenilikler bireyleri ve kurumları yepyeni iletişim kanalları ile buluştururken, aynı zamanda ortaya çıkacak bulguların biçimlerini de dönüştürmektedir. Yeni dönemde alışıldık, kapsamlı ve derinlikli rapor çıktılarının yanı sıra proje bulguları görselliği öne çıkaran infografik, interaktif haritalar ve animasyonlar gibi farklı araçlar kullanarak paydaşlarla buluşturulacaktır. TESEV ekibine konusunda uzman bir Araştırma İletişimi Direktörü katılmıştır. Bu direktör Yönetim Kurulu, araştırmacı kadrosu ve TESEV araştırmacı ağıyla birlikte çalışarak her projenin amaç ve çıktılarına göre tasarlanacak “iletişim biçim ve kanalları”nı tespit edecektir. Doğru seçilmiş iletişim stratejileri bulguları gazete ve televizyon gibi konvansiyonel medya organlarıyla paydaşlara aktarıldığında etkisi kısa ömürlü olan mesajların daha uzun ömürlü ve hedefe yönelik paylaşım imkânı sağlayacak; böylece projelerin yaygın etkileri önemli ölçüde artacaktır.
Günlük Siyasetin Cenderesinden Kurtulmak ve TESEV
Ülkemiz bir süredir zor zamanlar geçiriyor. Türkiye, son yıllarda keskinleşen kutuplaşmanın etkisiyle işsizlik, göç, kadınların, çocukların, gençlerin, yaşlıların, engellilerin sosyo-ekonomik hayatta kaynaklara erişimi, karar alma süreçlerine geniş toplumsal katılımın önünün tıkanması, yaşam kalitesini gözetmeyen çevre politikalarının ağır basması gibi bir dizi acil sorununu askıda bıraktı. Meseleler birikti, [kimlik gerilimleri] ortak geleceğimizi ipotek altına aldılar. Önümüzdeki dönem bu meseleler bir bir önümüze düşecekler. Karar alıcılar hangi kutbun çekim gücü altında olurlarsa olsunlar, bu tıkanıkların üstesinden gelmekle yükümlü olacaklar. O noktada etraflarına baktıklarında, son yılların etkin çözüm önerileri üretimi bakımından çok yetersiz olduğunu teslim etmek zorunda kalacaklar.
TESEV, kamusal dikkatin güncele kilitlendiği sırada, kısa vadenin ötesini hedef alıp toplumun ve kamu otoritesinin şiddetle ihtiyaç duyacağı serinkanlı, bilimsel bulgulara dayalı, sürdürülebilir çözüm önerilerini geliştirmek ve yararlanmak isteyen her kesimin kullanımına sunmak misyonuna sadık kalmak üzere kendini yeniledi.
Elbette, bilimsel araştırmaların ortaya çıkardığı bulguları temel almak; elbette bu bulgulardan hareket eden öneriler geliştirmek: TESEV’in ana çalışma tarzı, bu.
TESEV’in açılımı, bilindiği gibi, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı. Ekonomik ve sosyal meseleler, fen âlemindeki meselelerden farklı olarak insan ve toplumu odağa alıyor. Hal böyle olunca, nasıl bir insan, nasıl bir toplum özlendiği önem kazanıyor. Çözüm önerilerinin çıkış noktasında bilimsel aklın desteğiyle o özlenenlere varmak hedefi yer alıyor.
Yeni TESEV yönetimi nasıl bir insan, nasıl bir toplum özleyişi içinde? Kısaca özetleyelim:
Yeni TESEV’in özlemi, esasen, 1994’teki kurucu iradenin benimsemiş olduklarının günümüz koşullarında yeniden canlandırılmasıdır.
Yeni TESEV, demokratik, insan haklarına tam saygılı, ötekileri hasım değil, işbirliği yapılacak farklılıklar olarak gören, uzlaşı kültürünü içselleştirmiş, hesap verilebilirliği ve şeffaflığı kamusal yaşamın her kademesinde vazgeçilmez ilke olarak kabul eden, yurttaşların yönetime yaygın ve etkili biçimde katılımını bir düş olarak bırakmayıp gelişmiş mekanizmaları bütün olarak işleten, hukukun üstünlüğüne saygılı, fırsat eşitliğini ön plana almış, çağdaş uygarlığın hassasiyetlerini kamusal ahlakının temeli kılmış, bütün inanç ve dünya görüşlerine açık bir Türkiye özlüyor. Tüm gayreti, bu hedeflere varmak isteyen herkese bilim temelli çözüm önerileri sunmak. Bu özlemi paylaşan herkese kapısı açık.
Şimdiye dek, özlemlerin taşıyıcıları, büyük ölçüde, siyasal partiler oldu. Görünür vadede yine onlar olacaklar. Demokratik toplumların yurttaşlarının sorunlarını aşmak üzere başvurdukları yöntem bir siyasal partinin liderliğine güvenip onu desteklemek; partinin de aldığı bu destek sayesinde tabanının/seçmenlerinin benimsediği değerleri, kurduğu düşleri daha da zenginleştirip uygulama yolları inşa etmek, özlemleri daha da ileriye taşımak. Bu taşıyışın verimli ve etkin olabilmesi için sadece bildik siyasi alanın büyüsü yeterli değildir.
Düşünsel, kavramsal, bilimsel araştırmalar üzerine bina edilmiş çözüm önerileri bu büyünün ete kemiğe bürünmesine, yapılanmalar ve süreçlere dönüşmesine zemin sağlar. Düşünce kuruluşlarının işlevi de tam bu noktada anlam kazanır.
Yeni TESEV yönetimi, demokratik bir toplumun inşasında üzerine düşeni ta 1994’te tespit edilmiş olan vizyon ve misyonu doğrultusunda, üstlenmeye devam etme kararlılığındadır.
Vakfın Çalışma Alanları
Sürdürülebilir Kalkınma (Kent, Çevre, Enerji)
Vakfın Faaliyet Raporları
Faaliyet Raporları (2004-2018)
Kaynakça:
Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı (TESEV)
İletişim Bilgisi:
Vişnezade Mah. Prof. Dr. Alaeddin Yavaşça Sok. Efe Apt. No: 6/9 34357 Beşiktaş Istanbul Tel: 0 212 292 89 03, E posta: info@tesev.org.tr
