Türkiye ve Dünyada Koronavirüs Salgını ve Düşündürdükleri (Dr. Önder Cem Sezgin)

Dostlarım, son günlerde bu mecradan (sosyal medya-facebook) sık ve çevremi uyarmaya dönük paylaşımlar yapmaya, elimden geldiğince doğruları göstermeye, seçilmiş, süzülmüş iletileri paylaşmaya çalıştım.

Okyanusta bir damla bile olmadığının farkındaydım ama bunu kendime karşı bir sorumluluk olarak gördüm. Bu süreçte yetkili kişileri yeri geldi eleştirdim, yeri geldi alkışladım. Ancak,  bugün (19 Mart 2020) gelinen noktada ne yazık ki, siyasetin ve yönetimsel çaresizliğin bizleri esir aldığı fikrindeyim.

Yapacak bir şey yok. İnsanlara değil, ekonomiye ve inşaat sektörüne, ulaşım sektörüne destek paketleriyle gideceğiz. Paralar insan sağlığı yerine müteahhit ve işletme sahiplerine yönelecek, öyle görünüyor. Kaldı ki, o kaynakların da ne kadarı kullanılabilir durumda ve kullanılabilecek, bilmiyorum. Her neyse, azınlığın dışında kadere mahkûm bir halk bu salgının üstesinden gelmeye çalışacak. Ellerini yıkayacak, kolonya ile dezenfekte etmeye çalışacak, hasta olmamak için evinden çıkmayacak.

Çok çeşitli rivayet var, aslında vaka sayısı çok, saklanıyor, gizleniyor diye. Bunun hiç bir önemi yok. Matematik bize söylüyor zaten. Bugün ikiyüzlü olan vaka sayısı her gün ikiye katlanarak gidecek. Bugün saklanıyor dediğiniz rakamlara zaten iki-üç gün içinde ulaşacağız. O nedenle hiç fark etmez.

Sizlerin, bizlerin yapmamız gereken:

1- Sakin olmak, panik yapmamak.

2- Sakin ama akıllı davranarak önlemlerimizi almak.

3- Mümkün olduğunca evden çıkmamak. Ne kadar az kişiyle temas ederseniz o kadar korunursunuz.

4- Paniğe kapılıp marketleri yağmalamamak, insanca davranıp, çareyi ve çaresizliği, yeteni veya yetmeyeni komşularınızla, eşiniz dostunuzla paylaşmak.

5- Evde geçireceğiniz zamanı nitelikli hale dönüştürmek, kitap okumak, ertelediğiniz işleri yapmak, ailenize sıkı sıkı sarılmak, keyifli aktiviteler bulmak, birlikte işler yapmak, paylaşmayı öğrenmek…

6- İnternet ve sosyal medyada geçireceğimiz vakti kısmak. Burada okuduğumuz her şeyi sağa sola yaymak için çabalamamak. Sadece güvenilir olduğundan, spekülasyon veya kötü niyetli olmadığından emin olduğunuz sınırlı sayıda paylaşımı yollamak. İnanın size 10 yerden gelen aynı paylaşım bana 20 yerden geliyor. Virüsten daha hızlı yayılıyor, saçma sapan haberler.

7- Sporunuzu ihmal etmemek, evde de olsa basit kas çalıştırıcı, esnetici hareketler yapmak.

8- Sağlık sistemini çok çok mecbur olmadıkça kullanmamak. Evde kaldıkça kendinizi dinlemeniz artacak, bu kesin. Her ağrınızı sızınızı, burun akıntınızı sağlık sistemine başvuru için gerekçe yapmamak çok önemli. İlaç kullanıyorsanız, sürekli ilaçlarınızı yazdırmadan direkt eczanelerden alabileceğinizi unutmayın. Rapor süreniz dolduysa bile ilaçlarınızı alabileceksiniz.

Ve sağlık sistemi bir anda yüklenirse en kötüsü bu olacak. Binlerce hastaya yetecek yoğun bakım ünitesi bulmak imkânsız. Bulunsa bile o yatak haftalarca o hastanın hizmetinde olacak. O yüzden sistemin asıl amacı, ihtiyacı zamana yaymak ve ani yüklenmeyi önlemek. Evde kalmak bunu sağlayacak. Bakın, ilk görüldüğü yer Çin bu işi yendi, ama sıkı tedbirlerle, bunu unutmayın.

9- Önümüzdeki aylar zor geçecek, bunun iki üç haftalık bir süre olmadığını bilin. Aylara yayılacak bir süreç söz konusu. Ev hapsini mümkün olduğunca uzatmayı planlamaya başlayın. Salgın hafiflese bile dış âlemle temasınızı en asgari düzeyde tutmaya uzun bir süre devam edeceksiniz, planları buna göre yapın.

10- Büyük şehirler en riskli yerler, ama sağlık sisteminin de en güçlü olduğu yerler. Yazlığı- mazlığı unutun, evde kalın.

11- Tüm sağlık çalışanları uzunca bir süre çok meşgul, çok yorgun ve bitik olacak. Etrafınızda, ailenizde olanlar varsa lütfen onlara her türlü desteği verin. Çocuklarına bakın, alışverişlerini yapın, ne bileyim, sorun bir ihtiyaçları var mı?

12- Gelirlerinizi rahat değil, düşünerek harcayın. Lüzumsuz alışverişlerinizi bir süre erteleyin. Bu süreç ekonomik olarak hepimizi zorlayacak. Kazandığınız her kuruş lazım olacak. Belki bazılarımız işsiz kalacak veya yarım ücretle, ücretsiz izinle haftalar geçirmek zorunda kalacak. Tedbirli olun.

13- Eğer iş güç sahibi iseniz, işletme sahibi iseniz, çalışanlarınız varsa, yasaklar nedeniyle uzun süre açılamayacaksanız planlarınızı ona göre yapın. Evden çalışmayı bir yaşam şekline dönüştürmeniz mümkün ise, bunu uygulamaya geçirin.

Biz bir süre sizleri ziyarete gelemeyeceğiz, siz de bize gelmeyin. Umarım en kısa sürede bu süreç geride kalır, kavuşur, kucaklaşır, hatta öpüşürüz bile. Ama bir süre bu iş böyle…

Ben bir hekimim, çalışmaya devam ediyorum ve edeceğim ve her gün binbir çeşit insanla karşı karşıyayım. Kendimi koruyor, ailemi korumak için de elimden geleni yapıyorum.

Sizlerden çok daha risk altındayım ama belki de sizlerden çok daha iyi korunuyorum. Yine de bana, aileme, arkadaşlarıma ve iş arkadaşlarıma bu hastalığın bulaşmaması için elimden geleni fazlasıyla yapıyorum. Aklınıza takılan, sormak istediğiniz bir şey olursa ve cevabı da bende varsa, arayın beni, ben bir telefonun ucundayım.

Sizlere, ailelerinize, ülkeme ve tüm dünyaya şans diliyorum. Bu kriz de geçecek ve bizler hep beraber keyfini çıkaracağız gelecek günlerin.

Akıl, Hikmet, İtidal ve Basiret yol arkadaşınız olsun. Sağlıklı günlerde görüşmek dileğiyle…

Dr. Önder Cem SEZGİN
Ankara, 19 Mart 2020