Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgını, Alınan Tedbirler ve Gelinen Aşama Nedir?

Dünya’da ve Türkiye’de 31 Mayıs 2020 tarihi itibariyle son durum….

Koronavirüsün ilk defa Çin’in Hubei Bölgesi Wuhan şehrinde 12 Aralık 2019’da ortaya çıktı. Yeni tip koronavirüs, 29 Aralık 2019 tarihinde deniz ürünleri ve canlı hayvan satan bir markette çalışan 4 kişide görüldü. Wuhan Viroloji Enstitüsü’nden Dr. Zheng-Li Shi’nin liderliğindeki araştırmacılar virüsün ilk detaylı tanımını yaptıkları araştırmada, hücreleri enfekte eden virüsün fotoğrafını yayınladılar.

Hastalardan alınan örneklerin incelenmesi sonucunda hastalığa neden olan virüsün SARS ve MERS virüsü ailesinden olduğu anlaşıldı.  Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), 7 Ocak 2020’de yeni (Pandemi) salgının adını Yeni Coronavirus 2019 (2019-nCoV) olarak açıkladı.

Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve 22 Ocak 2020 tarihi itibariyle dünya genelinde  On sekiz ülkeye yayılan korona virüsü nedeniyle, DSÖ uluslararası acil durum ilan etti.

DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, 29 Şubat 2020 tarihi itibariyle, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) için küresel risk seviyesini “yüksekten“, “çok yüksek“e çıkardıklarını duyurdu.

DSÖ, Cenevre’de 6 Mart 2020 tarihinde düzenlediği toplantıda; DSÖ Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus;  “Ülkeleri, her bir vakayı bulmaya, test etmeye, izole etmeye, tedavi etmeye ve her temasın izini sürmeye çağırıyoruz.” dedi.

Dr. T. A. Ghebreyesus 11 Mart 2020 tarihinde yaptığı basın toplantısında; 125’ten fazla ülkeye yayılan koronavirüs salgınını iki hafta içinde, Çin dışında Kovid-19 vaka sayının 13 kat, etkilenen ülke sayısının da 3 kat arttığını belirtti. Uluslararası Sağlık Tüzüğünün (DSÖ, 2005) ilgili hükümleri doğrultusunda; Kovid-19 için bölgeler ve gruplar üstü, dünyayı saran salgın anlamına gelen “pandemi” kararını açıkladı.

DSÖ’nün Pandemi kararı almasından sonra; Çin Wuhan’dan çıkan virüs hızla yayılmaya ve Dünya’nın her tarafını sarmaya devam etti. İşi ciddiye alan Devletlerle işi yavaştan alan Devletler arasındaki uçurum kısa sürede kendini gösterdi. Çin Halk Cumhuriyeti, Güney Kore, Japonya, Singapur, Türkiye gibi Ülkeler işi ciddiye alan ve önemli tedbirler alarak virüsün çok yayılmasını ve insan kaybını önledi. Tedbiri geç alan Avrupa Ülkeleri (İtalya, İspanya, İngiltere, Fransa, Belçika vb), Amerika Birleşik Devletleri, Brezilya, Peru, Rusya gibi Ülkelerde hem vaka sayıları hızla arttı hem de yaşamını yitirenlerin sayılarında yüksek oranlara ulaşıldı.

Türkiye, Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi (salgın) ilan etmeden önce koronavirüs tehdidine yönelik ilk adımını 10 Ocak 2020 tarihinde Bilim Kurulu’nu oluşturarak attı. Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca başkanlığında 26 bilim insanından oluşan Bilim Kurulu çalışmalarına başladı. Bilinmeyen bir virüs salgınında alınması gerekli tedbirler ve Hükümetin yapması gereken işleri, Umumi Hıfzıssıhha Kanununun ve DSÖ’nün 2005 yılında güncellediği Uluslararası Sağlık Tüzüğü ilgili hükümleri çerçevesinde tek tek yerine getirmeye başladı. Bilimin ışığında ve Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca’nın şeffaf yönetim anlayışı çerçevesinde düzenli periodlarla yapılan kamuoyunu bilgilendirme toplantıları sayesinde alınan kararlar uygulanmaya başlandı ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti aldığı zamanlı kararları, Bir milyon 150’e yakın başta Doktorlarımız, Diş Hekimlerimiz, Eczacılarımız, Hemşirelerimiz. Sağlık Memurlarımız ve diğer Sağlık Çalışanlarımız olmak üzere adeta savaşta olan neferler gibi çalışarak çok önemli kazanımlar elde edildi. Dünya’ya hükmeden süper Devletler dahil her Devletten çok daha başarılı hizmet ürettiler ve Dünya’nın birçok gelişmiş Ülkesi dahil 100’e yakın Ülkeye destek oldular.

Bu bilgiler ışığında, konuyu takip edenleri bilgilendirmek ve tarihe not düşmek amacıyla, 01 Mart 2020 tarihinden 31 Mayıs 2020 tarihine kadar geçen 3 aylık sürede Yeni Koronavirüs (Covid-19) salgını hakkında aylık bilgiler ve gelinen nokta sonuçlar şöyledir.

Dünyada ve Türkiye’de 31 Mart 2020 tarihi itibariyle Covid-19 Salgınında Durum

• Dünya’da toplam vaka sayısı                      : 861.305
• Dünya’da yaşamını yitirenlerin sayısı         :   42.365
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı      :  178.718
• ———————————————————
• Türkiye’de toplam vaka sayısı                    :  13. 531
• Türkiye’de yaşamını yitirenlerin sayısı       :        214
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı      :       243
• Türkiye’de yapılan toplam test sayısı          : 92.403

 Dünyada ve Türkiye’de 30 Nisan 2020 tarihi itibariyle Covid-19 Salgınında Durum

• Dünya’da toplam vaka sayısı                     : 3.230.433
• Dünya’da yaşamını yitirenlerin sayısı         :    288.394
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı      :  1.007.136
• ———————————————————
• Türkiye’de toplam vaka sayısı                    :   120.204
• Türkiye’de yaşamını yitirenlerin sayısı       :        3.174
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı      :     48.886
• Türkiye’de yapılan toplam test sayısı          : 1.033.617

Dünyada ve Türkiye’de 31 Mayıs 2020 tarihi itibariyle Covid-19 Salgınında Durum

• Dünya’da toplam vaka sayısı                     : 6.303.920
• Dünya’da yaşamını yitirenlerin sayısı        :     374.569
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı     :  2.867.565
• Dünya’da aktif vaka sayısı                          :  3.061.786
• ———————————————————
• Türkiye’de toplam vaka sayısı                   :     163.942
• Türkiye’de yaşamını yitirenlerin sayısı      :         4.540
• Hastalığa yakalanıp iyileşenlerin sayısı     :    127. 973
• Türkiye’de yapılan toplam test sayısı         : 2.039.194

Dünya Ülkelerinde Vaka sayısı, yaşamını yitirenler ve İyileşenler (1.6.2020)

Ülke            Vaka Sayısı     Ölenler         Ülke Nüfusu

• B. D.         1.841.375        106.270            331 milyon
• Brezilya      514.992          29.341            212 milyon
• Rusya         414.878            4.855            146 milyon
• İspanya     286.509           27.127             47 milyon
• İngiltere    274.762           38.489            68 milyon
• İtalya         232.555           33.415             61 milyon
• Hindistan 194.504             5.448     1 milyar 378 milyon
• Fransa       188.882          28.802            65 milyon
• Almanya    181.762            8.498             84 milyon
• Peru            164.476            4.506             33 milyon
• Türkiye      163.942            4.540              83 milyon
• İran            154.445            7.878              84 milyon

Kaynakça: Worldometer (www.worldometers.info/coronavirus/) (01.06.2020, Saat: 18.30.00)

Yeni Koronavirüs (Covid-19) nedeniyle Mart 2020 ayı sonlarında Türkiye ve Dünya’da alınan tedbirler, 01 Haziran 2020 tarihi itibariyle gevşetilmeye başlandı. Kamuya kapalı alanlar açılmaya, karantinalar kaldırılmaya, tıkanan ekonominin yolunun açılmaya başlanmasıyla tüm insanlar virüsle yaşamaya devam edecektir.

Bu bir bilgilendirme makalesi olduğu için, virüsün yerden yere vurduğu süper güçlü olarak bilinen ülkeler dâhil Dünya’da bir çok ülke siyasi tartışmalar ve kargaşalarla yaşamaya devam ediyor. Özellikle ABD’lerinde 4 gün önce patlak veren sokak çatışmaları devam ediyor… Türkiye, 01 Haziran 2020 tarihi itibariyle konulan sıkı uygulamaların gevşetilmesine karar verildi. Sokağa çıkma yasakları kaldırıldı. 81İl’e seyahat yasağı da kalktı. Şimdilik sadece 0-18 yaş ile 65 yaş üstü insanlar için sokağa çıkma yasağı devam etmektedir. Umarım, Haziran sonu yazılacak makalede durum daha da iyi olur…

Yazar Bekir Metin, Ankara, 1 Haziran 2020